جایگاه ایران در رتبه بندی جهانی هوش مصنوعی کجاست؟

در جدیدترین گزارش پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، جایگاه ایران در نظام‌های رتبه‌بندی جهانی هوش مصنوعی بررسی شده است.

به گزارش تکناک، این گزارش با تمرکز بر دو شاخص اصلی یعنی شاخص آمادگی دولت برای هوش مصنوعی (GARI) و شاخص جهانی هوش مصنوعی (GAI)، عملکرد ایران را در مقایسه با دیگر کشورها، به‌ویژه کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، تحلیل کرده است.

شاخص آمادگی دولت برای هوش مصنوعی (GARI) ابزاری است برای سنجش میزان آمادگی دولت‌ها در بهره‌برداری از فناوری هوش مصنوعی در ابعاد مختلف مانند سیاستگذاری، زیرساخت، خدمات عمومی و نوآوری. این شاخص فرض را بر آن می‌گذارد که بهره‌برداری مؤثر از هوش مصنوعی تنها در سایه سیاست‌های حمایتی، زیرساخت مناسب و نیروی انسانی توانمند امکان‌پذیر است.

بر اساس گزارش سال ۲۰۲۴، ایران با کسب امتیاز ۴۳.۸۸، در رتبه ۹۱ جهان از میان ۱۸۸ کشور قرار گرفته است که نسبت به سال گذشته، با ارتقای سه پله‌ای همراه بوده است.

ایران پایین تر از عربستان و امارات و عمان

با وجود این پیشرفت، ایران در مقایسه با کشورهای منطقه همچنان عملکرد ضعیف‌تری دارد. برای مثال، عربستان سعودی با سرمایه‌گذاری گسترده، از جمله پروژه ۱۰۰ میلیارد دلاری Transcendence، به‌دنبال تبدیل شدن به قطب جهانی هوش مصنوعی است. همچنین کشورهای دیگری مانند امارات و عمان نیز برنامه‌های اجرایی و راهبردی خود را برای توسعه این حوزه به‌روزرسانی کرده‌اند.

در روند سالانه این شاخص، مشاهده می‌شود که ایران در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ نوسانات اندکی در رتبه داشته، اما در سال ۲۰۲۳ به رتبه ۹۴ سقوط کرده و در سال ۲۰۲۴ بهبود نسبی یافته است. با این حال، شاخص‌های زیرمجموعه، مانند «ظرفیت دیجیتال» و «زیرساخت»، دچار افت شده‌اند و تنها شاخص «دسترس‌پذیری داده» رشد داشته است.

مهم‌ترین نقطه‌ضعف ایران در این ارزیابی، رکن «دولت» است که به دلیل نبود اسناد راهبردی مشخص در زمینه هوش مصنوعی، پایین‌ترین امتیاز را به خود اختصاص داده است.

گزارش تأکید می‌کند که ضعف سیاست‌گذاری، نبود چارچوب‌های قانونی، و فقدان برنامه‌ریزی ملی منسجم از جمله چالش‌های اصلی ایران در مسیر توسعه هوش مصنوعی است. توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و ظرفیت‌سازی در بدنه دولت، از نیازهای فوری کشور به‌شمار می‌روند.منبع:ایسنا