قطب شمال ممکن است عامل پاندمی بعدی باشد

با گرم شدن جهان و ادامه ذوب یخچال‌ها، قطب شمال می‌تواند به «زمین حاصلخیز» برای پاندمی های ویروسی جدید تبدیل شود، زیرا تغییرات آب و هوایی خطر ابولا، آنفولانزا یا SARS-CoV-2 بعدی را افزایش می‌دهد.

به گزارش تکناک، در یک مطالعه جدید، محققان خاک و رسوب دریاچه هازن، بزرگترین دریاچه از نظر حجم در شمال دایره قطب شمال را بررسی کردند. دانشمندان با تعیین توالی بخش هایی از DNA و RNA موجود در خاک، به دنبال شناسایی مخزن ویروس های موجود در محیط بودند.

این تیم با استفاده از یک الگوریتم کامپیوتری برای ایجاد زمینه ویروس ها با میزبان های حیوانی، گیاهی و قارچی موجود در منطقه، توانست خطر سرریز ویروس را دریابد: یعنی توانایی ویروس ها برای سرازیر شدن به گونه های میزبان جدید و ادامه انتشار، همانطور که SARS-CoV-2 با انتقال از جمعیت حیوانات وحشی به انسان انجام داد.

محققان در مقاله منتشر شده خود می نویسند: خطر سرریز با رواناب ناشی از ذوب یخچال های طبیعی، که نماینده تغییرات آب و هوایی است، افزایش می یابد.

اگر تغییرات اقلیمی مسیر طیف گونه‌های ناقل‌های ویروس و مخازن بالقوه ویروس را به سمت شمال تغییر دهد، قطب شمال می‌تواند به زمینی حاصلخیز برای همه‌گیری‌های بعدی تبدیل شود.

محققان مسیر تکاملی ویروس‌ها و میزبان‌ها را مقایسه کردند و به دنبال تفاوت‌ها و شباهت‌هایی بین این دو بودند. مقایسه‌هایی که احتمال تغییر وضعیت موجود و متعاقب آن سرریز ویروس را نشان می‌دهد.

محققان در مقاله خود توضیح می‌دهند: «از دیدگاه تکاملی، ویروس‌ها بیشتر مستعد آلوده کردن میزبان‌هایی هستند که از نظر فیلوژنتیکی به میزبان طبیعی ویروس نزدیک هستند، احتمالاً به این دلیل که آلوده کردن و استعمار گونه‌هایی که از نظر ژنتیکی مشابه هستند برای آنها آسان‌تر است».

در راستای مطالعات قبلی، که نشان می‌دهد چگونه محیط های طبیعی  تخریب‌شده می‌توانند پاتوژن‌ها، انگل‌ها و میزبان‌ها را به روش‌های جدیدی به هم برگردانند، محققان پیشنهاد می‌کنند که افزایش رواناب یخچال‌ها منجر به افزایش شانس برای جهش ویروس‌ها به میزبان یوکاریوت‌ها می‌شود.

یوکاریوت ارگانیسمی متشکل از سلول یا سلول هایی که ماده ژنتیکی آن DNA به شکل کروموزوم هایی است که در یک هسته مجزا قرار دارند. یوکاریوت ها شامل همه موجودات زنده غیر از یوباکتری ها و آرکی باکتری ها می شوند.

یکی از توضیحات ارائه شده توسط محققان این است که افزایش رواناب به این معنی است که مواد آلی بیشتر و موجودات موجود در آن  به جای ماندن در خشکی به دریاچه سرازیر می شوند.

محققان می نویسند: با تغییر آب و هوا، فعالیت متابولیک میکروبیوسفر قطب شمال نیز تغییر می کند، که به نوبه خود بر فرآیندهای اکوسیستم متعددی مانند ظهور پاتوژن های جدید تاثیر می گذارد.

قطب شمال یکی از نقاط جهان است که در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب پذیرترین بخش است. طی چند دهه گذشته، یک سوم یخ زمستانی اقیانوس منجمد شمالی ناپدید شده است.

در عین حال، دانشمندان همچنین نسبت به افزایش خطر بیماری های همه گیر ناشی از عوامل متعدد هشدار می دهند: از جمله فعالیت های انسانی که زیستگاه های طبیعی را از بین می برد و فاصله زیستگاه های مردم و حیوانات را کاهش می دهد.

نیاز فوری به درک رابطه بین تغییر زیستگاه و نزدیکی به منابع جدید بیماری، زیربنای این مطالعه اخیر است و با گرم شدن کره زمین که احتمالاً منجر به رفتن گونه‌ها به سمت شمال می‌شود تا محیطی با همان درجه حرارت حفظ کنند، پتانسیل جهش ویروس‌ها به گونه‌های جدید حتی بیشتر می‌شود.

محققان می نویسند: این تأثیر دوگانه تغییر آب و هوا، که هم خطر سرریز را افزایش می دهد و هم منجر به تغییر دامنه گونه ها به سمت شمال می شود، می تواند تأثیرات شگرفی در قطب شمال داشته باشد