مانند بسیاری از بیماری های خودایمنی، ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس (MS) باعث التهاب مزمن می شود.
به گزارش تکناک، در بیماری های خودایمنی، سیستم دفاعی بدن به چیزی که قرار است محافظت کند، حمله می کند و در مورد ام اس، بدن به غلاف میلین خود که پوششی محافظ برای اعصاب مغز و نخاع است، حمله می کند.
محققان قبلاً در تلاش بودند تا بفهمند چه چیزی باعث می شود سیستم ایمنی افراد مبتلا به MS (multiple sclerosis : disease that damages the myelin sheaths around nerve axons) به خودش حمله می کند. محققان به تازگی شواهد بسیار قانع کننده ای را یافتهاند که نشان میدهد دلیل این موضوع می تواند یک عفونت شایع باشد، دقیقاً عفونتی که توسط ویروس اپشتین بار EBV ایجاد میشود.
این یافتهها از مطالعهای که در ژانویه 2022 در مجله Science منتشر شد به دست آمده است. اگرچه محققان کشف کردند که EBV تنها عامل خطرناک برای ابتلا به ام اس نیست، آنها می گویند که EBV علت اصلی این بیماری است.
فهرست مطالب
چه چیزی باعث بیماری ام اس می شود؟
اگرچه محققان قبلاً مشکوک بودند که EBV یکی از عوامل خطرناک اصلی برای ابتلا به ام اس است، چندین علت دیگر برای این بیماری وجود دارد.
پروفسور کلیر رایلی استادیار عصب شناسی در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا و مدیر بالینی مرکز مولتیپل اسکلروزیس گفت: ترکیبی از محرکهای محیطی در یک میزبان مستعد ژنتیکی، همان چیزی است که احتمالاً منجر به این بیماری میشود.
علاوه بر EBV، تحقیقات چندین عامل خطرناک دیگر MS را پیدا کرده است که برخی از آنها عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- قرار گرفتن کم در معرض نور خورشید
- بارداری
- چاقی دوران کودکی
ژنتیک نیز نقش حیاتی در بروز MS دارد. دکتر رایلی اضافه کرد که محققان حدود 100 ژن را پیدا کرده اند که ممکن است در خطر ابتلا فرد به مولتیپل اسکلروزیس نقش داشته باشد.
با این حال در مورد EBV، تاکنون مطالعه علت دشوار بوده است. به عنوان مثال، شما نمی توانید به طور هدفمند افراد را به EBV آلوده کنید تا ببینید چه کسی به ام اس مبتلا می شود.
گروهی از دانشمندانی با انجام یک آزمایش به نام طبیعت این موضوع را حل کردند. اساساً آنها سناریوها را به طور طبیعی در تحقیقات در طول زمان تماشا کردند.
در طول مطالعه چه اتفاقی افتاد؟
این تیم تحقیقاتی با همکاری نیروهای مسلح ایالات متحده، دادههای جمعآوریشده از نمونههای خون را از بیش از 10 میلیون نفر در حال انجام وظیفه مورد بررسی قرار دادند. محققان این داده ها را بین سال های 1993 و 2013 جمع آوری کردند.
نمونههای باقیمانده از آزمایشهای خون HIV که هر دو سال یکبار بر روی اعضای خدمات فعال انجام میشد، برای شناسایی وضعیت EBV و ارتباط بین عفونت EBV و شروع مولتیپل اسکلروزیس استفاده شد.
از 10 میلیون عضو فعال، محققان 955 مورد ام اس را شناسایی کردند. اما تنها 801 نمونه خون برای ارزیابی وضعیت EBV در دسترس بودند. همه موارد به جز یکی از موارد ام اس برای آنتی بادی های EBV در زمان شروع ام اس مثبت بودند، به این معنی که قبلاً عفونت را داشتند.
مطالعه در مورد ارتباط EBV با ام اس چه می گوید؟
به طور کلی، خطر ام اس پس از عفونت EBV 32 برابر افزایش یافت اما پس از ابتلا به ویروسهای دیگر مانند سیتومگالوویروس (CMV) بدون تغییر باقی ماند. محققان فاصله ای پنج ساله بین اولین نمونه خون مثبت EBV و شروع ام اس پیدا کردند.
نویسندگان بیان کردند که هیچ عامل خطرناک شناخته شده دیگری نمی تواند این یافته ها را توضیح دهد و پیشنهاد کردند که EBV علت اصلی ام اس است.این اولین مطالعه ای است که شواهد قانع کننده ای از علیت ارائه می دهد.
آیا اگر EBV داشته باشیم، به مولتیپل اسکلروزیس مبتلا خواهیم شد؟
خیر، این فقط به این معنی است که اگر شما EBV را داشته باشید، ممکن است خطر ابتلا به ام اس بیشتر از کسی باشد که آن را نداشته است. شما ممکن است بدانید یا ندانید که EBV داشتهاید. گاهی اوقات EBV میتواند منجر به مونو نوکلئوز عفونی شود، در حالی که در بعضی موارد، EBV ممکن است به صورت یک عفونت سرماخوردگی یا آنفولانزا کوتاه مدت ظاهر شود.
دکتر ویلیام اچ رابینسون، که از استادان بخش پزشکی دانشگاه استنفورد است، توضیح داد که تقریباً همه انسان ها در مقطعی به EBV آلوده می شوند، اما تنها بخش کوچکی از این افراد به ام اس مبتلا می شوند. این بدان معناست که سایر عوامل خطرناک باید برای ایجاد ام اس وجود داشته باشد.
در آینده این اطلاعات می تواند برای جلوگیری از EBV و احتمال ابتلا به ام اس ادامه یابد.
فایده این مطالعه برای عموم مردم چیست؟
از نوامبر 2022، هیچ واکسنی برای کمک به پیشگیری از EBV وجود نداشته است.
چگونه می توانیم خطر ابتلا به ام اس را در جمعیت کاهش دهیم؟ چگونه می توانیم از بروز ام اس در وهله اول جلوگیری کنیم؟
در ژانویه 2022، شرکت داروساری مدرنا اعلام کرد که درحال ساخت واکسن EBV در است. در آن زمان، مدرنا آزمایشات بالینی واکسن mRNA EBV خود را آغاز کرده بود. مدرنا قبلاً از همین نوع فناوری برای ساخت واکسن COVID-19 خود استفاده می کرد.
تا ژانویه 2022، یک نفر با این واکسن واکیسنه شده بود. اما مدرنا برنامه ریزی کرده بود که تقریباً 270 شرکت کننده بین 18 تا 30 سال را ثبت نام کند، به این امید که واکسن از مونونوکلئوز عفونی ناشی از EBV و عفونت بالقوه EBV جلوگیری کند.
واکسن EBV می تواند به عنوان یک استراتژی پیشگیرانه عمل کند. درک رابطه بین EBV و ام اس ممکن است به آگاهی عمومی در مورد اینکه چرا ممکن است در آینده واکسن دیگری به مردم ارائه شود کمک کند.
آیا این مطالعه به افرادی که در حال حاضر ام اس دارند کمک می کند؟
در حالی که واکسن EBV ممکن است به پیشگیری از ام اس در آینده کمک کند، ممکن است به افرادی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده اند کمکی نکند.
مارتین آی بلکین، متخصص مغز و اعصاب و مدیر پزشکی مرکز مولتیپل اسکلروزیس انستیتوی اختلالات عصبی میشیگان (که در این مطالعه دخیل نیست)، گفت: این نتایج ممکن است درمانهای آتی ام اس را نیز شکل دهد. به عبارت دیگر، محققان می توانند روی درمان هایی تمرکز کنند که عفونت EBV یا سلول های ایمنی آلوده به EBV را هدف قرار می دهند.
دکتر بلکین می گوید: من فکر می کنم دلیلی برای امید به آینده بیماران مبتلا به ام اس و کاهش بروز ام اس در کل جمعیت جهانی وجود دارد.