اگرچه دستورات ماندن در خانه و سایر اقدامات احتیاطی درمورد ویروس کرونا تا حد زیادی از بیماری های گوارشی (GI) در ماههای اولیه همهگیری این ویروس جلوگیری کرد، اما تحقیقات نشان میدهد که عوامل بیماریزا بیماری های گوارشی ممکن است بدتر از قبل بازگشته باشند.
به گزارش تکناک، این ادعا از یک مطالعه جدید ناشی می شود که به بررسی موارد بیماری های گوارشی در یکی از جوامع شمالی کالیفرنیا در طول و پس از قرنطینه ویروس کرونا پرداخته است.
این تحقیق که در مجله میکروبیولوژی بالینی منتشر شده است، نشان میدهد که بسیاری از پاتوژنهای دستگاه گوارش طی دوران قرنطینه، تقریباً در جامعه ناپدید شدند و پس از لغو این دستورات در سال 2022 به میزان قبل از همهگیری یا حتی بیشتری برگشتند.
اگرچه افراد در دوران کرونا خود را از دیگران جدا کردند و محققان بر این باورند که پس از آرام شدن قوانین فاصله گذاری اجتماعی، مصونیت جمعی در برابر پاتوژن های دستگاه گوارش کاهش یافت و این مسئله زمینه را برای بازگشت قوی عوامل بیماری زا فراهم کرد.
دکتر نیاز بنایی، نویسنده اصلی این مطالعه گفت: همهگیری ویروس کرونا و تلاشهای ما برای مبارزه با آن، تأثیرات شگرف و ماندگاری بر بسیاری از جنبههای محیط دستگاه گوارش ما، از جمله پاتوژنهای قابل انتقالی که ما را مبتلا به اسهال میکنند، داشت.
اگرچه این مطالعه بر میزان تشخیص بیماری های گوارشی در شمال کالیفرنیا متمرکز بود، اما دکتر بنایی فکر میکند این تغییرات ممکن است در مناطق دیگری که اقدامات فاصلهگذاری اجتماعی مشابهی را تجربه کردهاند نیز رخ داده باشد. با این حال، ممکن است نتایج در ایالتهایی که محدودیتهای کمتری داشتند، مانند آریزونا و فلوریدا، متفاوت باشد.
از زوال تا انفجار
تحقیقات نشان داده است که الگوی رکود و رونق مشابهی در موارد ویروس های RSV و آنفولانزا بین سالهای 2020 تا 2022 وجود دارد، اما این مطالعه جدید اولین مطالعهای است که تأثیر طولانیمدت این همهگیری را بر موارد گاستروانتریت بررسی میکند.
دکتر بنایی در بیانیهای مطبوعاتی توضیح داد: قرنطینه یک محیط طبیعی برای بررسی انتقال عوامل بیماریزای ایجاد کننده بیماری های گوارشی به وجود آورده است.
برای تحقیقات خود، محققان کیت های بیش از 18000 نفر را با استفاده از پانل سندرمیک فیلمArray GI استانفورد آزمایش کردند که این کیت می تواند 22 مورد از رایج ترین ویروس ها، باکتری ها و انگل هایی را که باعث اسهال می شوند، شناسایی کند. آنها کیتهای جمعآوریشده را در سه دوره مختلف تجزیه و تحلیل کردند: قبل از اجرای دستورات ماندن در خانه در کالیفرنیا، پس از اجرای قرنطینه در مارس 2020 و پس از اینکه دولت قرنطینه را در ژانویه 2021 لغو کرد.
این تیم تحقیقاتی متوجه شد که نتایج آزمایش مثبت در طول قرنطینه برای پاتوژن هایی مانند آدنوویروس، روتا ویروس، نوروویروس، اشریشیا کلی، شیگلا، سیکلوسپورا کیتاننسیس و ژیاردیا لامبلیا کاهش یافته است.
به جز E. coli، C. cayetanensis و G. lamblia، همه پاتوژنهای دیگر در سال 2022 بازگشت قابل توجهی داشتند؛ یعنی بیش از یک سال پس از لغو دستورات اقامت در خانه.
به گفته دکتر بنایی، عفونت سویه آدنوویروس که اغلب با گاستروانتریت همراه است، به طور استثنایی افزایش یافت و به دو برابر میزان قبل از همه گیری ویروس کرونا رسید.
تحقیقات قبلی از مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها نیز جهش در بیماری های معده را به دنبال محدودیت های کرونا نشان داده است. در یک مطالعه در سپتامبر 2022 که در گزارش هفتگی بیماری و مرگ و میر CDC منتشر شد، این آژانس خاطرنشان کرد که موارد نوروویروس به دلیل کاهش محدودیتهای کرونا، به میزان قبل از همهگیری بازگشته است.
به طور معمول، عفونت دستگاه گوارش زمانی گسترش می یابد که ذرات استفراغ یا مدفوع یک فرد آلوده وارد دهان شخص دیگری شود. برای مثال، لمس یک سطح آلوده یا خوردن غذای تهیه شده توسط فرد بیمار که دست های خود را نشسته است، می تواند منجر به انتقال بیماری شود. عفونتها میتوانند به سرعت در فضاهای شلوغ مانند هواپیما، کشتیهای کروز، مدارس، مهدکودکها و رستورانها گسترش یابند.
با این حال، زمانی که قوانین قرنطینه اجرا شد، فرصت های زیادی برای انتشار این عوامل بیماری زا وجود نداشت. دکتر بنایی گفت محققان گمان می کنند که فاصله گذاری اجتماعی منجر به کاهش انتقال فرد به فرد این نوع ویروس ها شده است.
او توضیح داد که این کاهش احتمالاً یک به اصطلاح شکاف ایمنی ایجاد می کند که افراد را در برابر بیماری آسیب پذیرتر می کند و سپس به افزایش انتقال پس از همه گیری ویروس کرونا دامن می زند. با توجه به بازگشت قوی آدنوویروس، محققان گمان می کنند که ایمنی بدن ممکن است در برابر این پاتوژن سریعتر از سایر پاتوژن های دستگاه گوارش کاهش یابد.
دکتر بنجامین نیومن، پروفسور زیست شناسی و ویروس شناس ارشد مجتمع تحقیقات سلامت جهانی در دانشگاه A&M تگزاس گفت: به راحتی می توان تصور کرد که ویروس ها و عفونت ها اجتناب ناپذیر هستند. اما این تحقیق نشان می دهد که ما در واقع چقدر کنترل داریم تا از عفونت جلوگیری کنیم.
در بیانیه مطبوعاتی، دکتر بنایی گفت که این مطالعه اطلاعاتی را در اختیار محققان قرار می دهد که می تواند به آنها کمک کند تا به مهار موارد بیماری های گوارشی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه که همچنان این نوع بیماری ها یکی از علل مهم مرگ و میر هستند، نزدیک شوند. او در این بیانیه گفت که این تحقیقات ممکن است به ما کمک کنند تا برای همه گیری های پیش بینی نشده در آینده آماده شویم.
چگونه از بیماری های گوارشی پیشگیری کنیم
با توجه به گفته های مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) چندین راه برای کمک به جلوگیری از عفونت دستگاه گوارش وجود دارد. این راه ها عبارتند از:
- شستن مرتب دست ها، به خصوص بعد از رفتن به دستشویی یا تعویض پوشک
- حفظ فاصله با افراد بیمار
- پختن غذاها در دمای ایمن و شستشوی کامل میوه ها و سبزیجات
- ضد عفونی کردن سطوح با سفید کننده(وایتکس)
- از لمس چشم ها، بینی یا دهان خود با دست های شسته نشده خودداری کنید
البته واکسنهایی برای روتاویروس، فلج اطفال، سالمونلا تیفی و ویبریو کلرا وجود دارد.
با این حال، حتی با وجود اقدامات احتیاطی قوی، همیشه نمی توان از انتقال ویروس ها جلوگیری کرد. غذا و آب ممکن است آلوده شوند و مسافران از مناطقی که بهداشت ضعیفی دارند، می توانند ویروس ها را به همراه آورند.
اگر دچار اسهال، استفراغ، تب یا سایر علائم بیماری های گوارشی شدید، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. هیچ درمان ضد ویروسی برای ویروس های GI وجود ندارد، اما استراحت کافی، مصرف داروهای مسکن بدون نسخه و نوشیدن مایعات زیاد می تواند در درمان این نوع بیماری ها کمک کننده باشد. البته چند نوع درمان برای برخی از پاتوژن های باکتریایی و انگلی دستگاه گوارش وجود دارد.
