وقتی داروهای کاهش وزن را کنار می‌گذاریم چه اتفاقی می‌افتد؟

داروهای داروهای کاهش وزن مانند لیراگلوتاید تزریقی که با نام ساکسندا فروخته می‌شود، نتایج چشمگیری را در 12 ماه اول ارائه می‌دهند. تحقیقات جدید به دنبال این است که پس از توقف درمان چه اتفاقی برای نتایج به‌دست آمده می‌افتد.

به گزارش تکناک، نسل جدید داروهای کاهش وزن اخیراً محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده‌اند. سماگلوتید ابتدا به عنوان داروی ضد دیابت اوزمپیک شروع به کار کرد، اما تاثیر قوی آن بر کاهش وزن به‌قدری بود که توجه جهانی را به خود جلب کرد. این دارو که به Wegovy تغییر نام داد، به‌سرعت به موفق‌ترین داروی کاهش وزن در تاریخ تبدیل شد.

داروی سماگلوتاید در سال 2021 برای مدیریت وزن مورد تایید FDA قرار گرفت. البته این اولین داروی کاهش وزن GLP-1 نبود که این تاییدیه را دریافت کرد. این افتخار در سال 2014 به لیراگلوتاید (Saxenda) رسید. در مقایسه با لیراگلوتاید ، به نظر می‌رسید که سماگلوتاید جایگاه مناسبی در میان مردم پیدا کرده است که تحت تأثیر برخی افراد مشهور که به مصرف آن اعتراف کردند، منجر به کمبود جهانی Wegovy شد و همین کمبود، شرکت تولید کننده آن یعنی Novo Nordisk را به شرکتی 500 میلیارد دلاری تبدیل کرد.

مطالعات بالینی، توانایی‌های قابل توجه کاهش وزن داروهای GLP-1 را تایید می‌کنند و به محبوبیت آنها دامن می‌زنند. اما آیا این تبلیغات با نتایج بالینی قابل توجیه است؟ جالب است بدانید که سماگلوتید و لیراگلوتاید هر دو توسط FDA برای استفاده در کنار یک رژیم غذایی کم‌کالری و افزایش فعالیت بدنی تایید شده‌اند. اگرچه به نظر می‌رسد هیچ مطالعه‌ای در مورد اینکه داروهای GLP-1 چه تعداد مصرف‌کننده دارند، وجود ندارد، بعید است که همه افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند، رژیم غذایی خود را تغییر داده باشند و بر این اساس ورزش کنند. اکنون محققان در حال بررسی مجدد اهمیت ورزش در ترکیب با داروهای GLP-1 در زمینه حفظ کاهش وزن هستند.

مجموعه‌ای از پنج آزمایش، اثر درمانی سماگلوتید در افراد مبتلا به چاقی (STEP) به عنوان یک داروی کاهش وزن ارزیابی کرد. نتایج یک آزمایش به‌نام STEP 1، که در سال 2021 منتشر شد، نشان داد که مصرف سماگلوتید یک بار در هفته به همراه مداخله در سبک زندگی با کاهش پایدار و بالینی در وزن بدن مرتبط است.

با این حال، هنگامی که یک مطالعه بعدی به آنچه که پس از توقف درمان و مداخلات سبک زندگی روی داد، پرداخت، محققان کشف کردند که پس از یک سال، شرکت‌کنندگان دوسوم وزن قبلی خود را به دست آورده‌اند.

این یافته ما را به جدیدترین مطالعه می‌رساند که توسط محققان دانشگاه کپنهاگ دانمارک هدایت شده و به تازگی در مجله eClinical Medicine منتشر شده است. محققان 109 بزرگسال 18 تا 65 ساله مبتلا به چاقی را انتخاب کردند و با داشتن یک رژیم غذایی کم‌کالری به مدت هشت هفته باعث کاهش وزن آنها شدند.

سپس شرکت‌کنندگان به یکی از چهار گروه درمانی برای ارزیابی حفظ کاهش وزن، اختصاص داده شدند: ورزش تحت نظارت به تنهایی، مصرف لیراگلوتاید به تنهایی، مصرف لیراگلوتاید به علاوه ورزش، استفاده از دارونما

یک سال پس از پایان دادن به ترکیب لیراگلوتاید-ورزش، وزن بدن و درصد چربی بدن شرکت کنندگان در مقایسه با کسانی که لیراگلوتاید را به تنهایی مصرف می‌کردند، کاهش یافت. افرادی که تحت درمان ترکیبی بودند، یک سال پس از پایان درمان، در مقایسه با کسانی که لیراگلوتاید به تنهایی یا دارونما مصرف کردند، حداقل 10 درصد وزن اولیه بدن خود را کاهش دادند. اما کسانی که فقط ورزش می کردند، در مقایسه با دارونما حداقل 10 درصد کاهش وزن داشتند. علاوه بر این، بازیابی وزن پس از یک سال برای شرکت‌کنندگانی که لیراگلوتاید را به تنهایی مصرف کرده بودند، در مقایسه با افرادی که فقط ورزش کرده بودند، علیرغم کاهش وزن اولیه مشابه، 6 کیلوگرم بیشتر بود.

سیگن سورنسن تورکوف، نویسنده مسئول این مطالعه گفت: با استفاده از نتایج داده‌های ما، واضح است کسانی که ورزش را با یا بدون درمان با داروهای چاقی دنبال کردند، کمتر احساس خستگی می‌کردند و کمبود انرژی داشتند. همچنین آنها سلامت روانی بهتری را تجربه کردند و همین امر به‌سادگی منجر به بهبود کیفیت زندگی آنها شد. این امر در مورد کسانی که فقط تحت درمان پزشکی قرار گرفته‌اند، صدق نمی‌کند. در واقع آنها احساس خستگی می‌کردند و انرژی کمتری داشتند.

پیروی طولانی مدت از هر نوع درمان برای کاهش وزن، دشوار است و نتایج این آخرین مطالعه نشان می‌دهد که ورزش برای حفظ مداوم کاهش وزن ضروری است. با این حال، سوال اینجاست که آیا راه حل سریعی که داروهای کاهش وزن GLP-1 به خودی خود ارائه می دهند، ممکن است هرچند آهسته‌تر، اما نتایجی بهتر از طریق اصلاح رژیم غذایی و ورزش منظم، ارائه دهد.

به نظر می‌رسد که هیچ مانعی برای سلسه مراتب کاهش وزن وجود ندارد. در اواخر سال 2023،  FDA Zepbound (tirzepatide) را تأیید کرد که می‌تواند به افراد کمک کند تا 23 کیلوگرم وزن کم کنند. (این دارو قبلاً با نام تجاری Mounjaro برای استفاده به عنوان یک درمان ضد دیابت تأیید شده بود.) این دارو که پادشاه داروهای کاهش وزن نام دارد، به فهرست در حال گسترش داروهای ضد چاقی GLP-1 پیوسته است.

واقعیت این است که داروهای ضدچاقی ده‌ها سال است که وجود داشته‌اند و تاریخ مملو از شکست‌های این داروها است. سیبوترامین، فن فلورامین، دکسفن فلورامین و قرص‌های ضدچاقی حاوی آمفتامین‌ها و دیورتیک‌ها همگی ممنوع شده‌اند زیرا اثرات نامطلوبی بر قلب و عروق دارند. ریمونابانت نیز برای افزایش خطر خودکشی و متامفتامین برای افزایش احتمال ابتلا به وابستگی به مواد مخدر ممنوع شد‌ه‌اند. زمان نشان خواهد داد که آیا جدیدترین داروهای رژیمی گذرا هستند یا موثر.