کشف سرنخ های جدید از وجود آب در مریخ

در میان آخرین اکتشافات مریخ نورد ناسا ، بافت‌های سنگی موج‌داری وجود دارد که نشان می‌دهد دریاچه‌هایی در منطقه‌ای از مریخ باستانی وجود داشته که دانشمندان انتظار داشتند خشک‌تر باشد.

به گزارش تکناک، هنگامی که مریخ نورد کنجکاوی ناسا پاییز گذشته به بخش های سولفات دار رسید، دانشمندان فکر کردند که آنها آخرین شواهد از وجود دریاچه ها در این سیاره هستند.

این به این دلیل است که لایه‌های سنگ در اینجا در محیط‌های خشک‌تری نسبت به مناطقی که قبلاً در مأموریت کاوش شده بودند، تشکیل شده‌اند.گمان می‌رود که سولفات‌های این منطقه که به شکل مواد معدنی نمکی هستند زمانی که آب رو به خشک شدن میرفت، باقی مانده است.

بنابراین، تیم کاوشگر کنجکاوی( Curiosity ) از کشف واضح‌ترین شواهد موج‌های آب باستانی که درون دریاچه‌ها شکل گرفته بود، شگفت‌زده شدند. میلیاردها سال پیش، امواج روی سطح یک دریاچه کم عمق، رسوبات را در کف دریاچه برانگیخت و به مرور زمان بافت‌های موج‌دار را در سنگ ایجاد کرد.

اشوین واساوادا، دانشمند پروژه کنجکاوی در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در جنوب کالیفرنیا، گفت: این بهترین شواهد از آب و امواج است که ما در کل مأموریت دیده‌ایم. ما از هزاران فوت رسوبات دریاچه بالا رفتیم و هرگز چنین شواهدی ندیدیم  و اکنون آن را در مکانی یافتیم که انتظار داشتیم خشک باشد.

لایه های تاریخ

از سال 2014، مریخ‌نورد از دامنه‌های کوه شارپ در سیاره سرخ بالا می‌رود، کوهی به ارتفاع 3 مایل (5 کیلومتر) که زمانی پر از دریاچه‌ها و نهرهایی بود که می‌توانست محیطی غنی برای زندگی میکروبی فراهم کند.

کوه شارپ از لایه‌هایی تشکیل شده است که قدیمی‌ترین آنها در پایین کوه و جوان‌ترین آنها در بالای آن قرار دارند. همانطور که مریخ نورد صعود می کند، در امتداد جدول زمانی مریخ پیش می رود و به دانشمندان این امکان را می دهد تا بررسی کنند که چگونه مریخ از سیاره ای که در گذشته باستانی بیشتر شبیه زمین بود، با آب و هوای گرم تر و آب فراوان، به بیابان یخ زده ای که امروز است، تکامل یافت.

Curiosity پس از صعود تقریباً نیم مایلی بالای قاعده کوه، این بافت‌های صخره‌ای موج‌دار را یافته است که در آن چیزی که «Marker Band» نامیده می‌شود به صورت یک لایه نازک از سنگ تیره که از بقیه کوه شارپ متمایز است، حفظ شده است. این لایه سنگ آنقدر سخت است که کاوشگرکنجکاوی علیرغم چندین تلاش نتوانسته است نمونه ای از آن را حفاری کند. این اولین باری نیست که مریخ حاضر به اشتراک‌گذاری نمونه‌ نیست.

دانشمندان در هفته پیش رو به دنبال سنگ نرم تری خواهند بود. اما حتی اگر آنها هرگز نمونه ای از این نوار سنگی غیرمعمول به دست نیاورند، مکان های دیگری وجود دارد که آنها مشتاق کاوش هستند.

سرنخ های مریخی

خیلی جلوتر از Marker Band، دانشمندان می توانند سرنخ دیگری از تاریخچه آب باستانی مریخ در دره ای به نام«Gediz Vallis» ببینند. باد این دره را حک کرده است، اما تصور می‌شود کانالی که از میان آن می‌گذرد و از بالای کوه شارپ شروع می‌شود توسط یک رودخانه کوچک فرسایش یافته است.دانشمندان گمان می‌کنند رانش‌های مرطوب نیز در اینجا رخ داده است که سنگ‌ها و زباله‌هایی به اندازه خودرو را به پایین دره فرستاده است.

از آنجایی که انبوه رسوبات به‌دست‌آمده در بالای همه لایه‌های دیگر در دره قرار دارد، به وضوح یکی از جوان‌ترین ویژگی‌های کوه شارپ است. Curiosity سال گذشته دو بار نگاهی اجمالی به این رسوبات در خط الراس Gediz Vallis داشت، اما تنها توانست آن را از راه دور بررسی کند. تیم مریخ نورد امیدوار است که فرصت دیگری برای مشاهده آن در اواخر سال جاری داشته باشد.

یک سرنخ دیگر در گروه مارکر که این تیم را مجذوب خود کرده است، یک بافت سنگی غیرعادی است که احتمالاً ناشی از نوعی چرخه منظم در آب و هوا یا آب و هوا، مانند طوفان های گرد و غبار است. در فاصله کمی از بافت‌های موج‌دار، سنگ‌هایی از لایه‌هایی قرار دارند که از نظر فاصله و ضخامت منظم هستند. این نوع الگوی ریتمیک در لایه‌های سنگی روی زمین اغلب از رویدادهای جوی ناشی می‌شود که در فواصل زمانی متناوب رخ می‌دهند. این امکان وجود دارد که الگوهای ریتمیک در این صخره های مریخی ناشی از رویدادهای مشابهی باشد که به تغییرات آب و هوای باستانی سیاره سرخ اشاره دارد.

واساوادا می‌گوید: موج‌ها، جریان‌های رسوبات و لایه‌های موزون همگی به ما می‌گویند که داستان خیس به خشک شدن در مریخ ساده نبوده است. آب و هوای باستانی
مریخ (Mars : fourth planet in the Solar System from the Sun) پیچیدگی شگفت انگیزی داشت، بسیار شبیه به زمین.

ماموریت Curiosity توسط آزمایشگاه رانش جت ناسا هدایت می شود که توسط Caltech در پاسادنا، کالیفرنیا مدیریت می شود و JPL مأموریت را به نمایندگی از اداره ماموریت علمی ناسا در واشنگتن هدایت می کند.