بر اساس تحقیقات جدید پژوهشگران دانشگاه UCL، قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، به‌ویژه گاز دی‌اکسید نیتروژن (NO₂) و ذرات معلق بسیار ریز (PM2.5)، می‌تواند باعث افت توانایی‌های مغزی، به خصوص مهارت‌های زبانی در سالمندان شود.
به گزارش تکناک، این مطالعه که در مجله The Journals of Gerontology: Series A منتشر شده است، یکی از جامع‌ترین پژوهش‌های انجام‌شده درباره تأثیر بلندمدت آلودگی هوا بر عملکرد مغزی در سالمندان به حساب می‌آید.
فهرست مطالب
آلودگی هوا؛ فراتر از تهدیدی برای ریه‌ها و قلب
دکتر جورجیو دی جزا، پژوهشگر اصلی این تحقیق گفت: «مطالعه ما نشان می‌دهد که آلودگی هوا نه تنها برای قلب و ریه مضر است، بلکه به طور قابل توجهی بر سلامت مغز نیز اثر می‌گذارد؛ به خصوص زمانی که افراد برای مدت زیادی در معرض سطح بالایی از آلودگی قرار می‌گیرند.»
طراحی مطالعه و روش‌شناسی
در این تحقیق، اطلاعات ۱۱۲۷ فرد بالای ۶۵ سال از شرکت‌کنندگان مورد بررسی قرار گرفت.
محققان سطح آلودگی هوای محل زندگی این افراد را بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ بررسی و عملکرد آنها را در آزمون‌های مغزی مختلف از جمله حافظه، عملکرد اجرایی، زبان و مهارت‌های کلی ذهنی ارزیابی کردند.
شرکت‌کنندگان در وظایفی نظیر به خاطر سپردن داستان‌ها، شمارش معکوس و ترسیم اشکال هندسی شرکت داشتند.
افت قابل توجه مهارت‌های زبانی به دلیل آلودگی هوا
یافته‌ها نشان داد افرادی که در مناطقی با بیشترین سطح NO₂ و PM2.5 زندگی می‌کردند، عملکرد ضعیف‌تری در آزمون‌های مغزی، به‌ویژه مهارت‌های زبانی داشتند.
پژوهشگران معتقد هستند که این مسئله می‌تواند به دلیل تأثیر مستقیم آلودگی بر لوب تمپورال مغز باشد؛ بخشی که نقشی حیاتی در پردازش زبان و واژگان ایفا می‌کند.
منابع آلودگی و اثرات متفاوت آنها
همچنین این مطالعه نشان داد منابع مختلف آلودگی (مانند: سوخت‌های خانگی، صنایع، گرمایش منازل و سوخت‌های فسیلی نظیر زغال‌سنگ و نفت) تأثیرات متفاوتی بر مغز دارند.
آلودگی ناشی از این منابع با کاهش توانایی‌های زبانی و توانایی دسترسی سریع به واژگان مرتبط است.
درخواست برای اقدام فوری سیاست‌گذاران
پروفسور پائولا زانینوتو، از پژوهشگران این مطالعه عنوان کرد: «با رصد داده‌های آلودگی هوا در بازه‌ای ده‌ساله، شواهد محکمی از اثرات منفی مداوم آلودگی بر مغز انسان به دست آورده‌ایم. این یافته‌ها باید زنگ خطری برای سیاست‌گذاران باشد.»
محققان خواستار تقویت قوانین کیفیت هوا، به‌ویژه در مناطقی با سطح بالای آلودگی، به منظور حفاظت از سلامت مغز در دوران سالمندی شدند.
محدودیت‌های تحقیق
هرچند این مطالعه بسیار معتبر است، اما محدودیت‌هایی نیز دارد، که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داده‌های آلودگی تنها مربوط به ۱۰ سال است و لزوماً نمایانگر مواجهه مادام‌العمر با آلودگی هوا نبود.
- در این تحقیق میانگین سالانه آلودگی‌ها بررسی شده و اثرات کوتاه‌مدت اوج‌های آلودگی لحاظ نشده است.
- اندازه نمونه به نسبت کوچک بوده و تنها مربوط به کشور انگلستان است.
این تحقیق یک هشدار علمی و جدی است: هوایی که نفس می‌کشیم، نه تنها بر سلامت فیزیکی، بلکه بر توانایی‌های ذهنی و زبانی ما در بلندمدت تأثیر می‌گذارد.
با توجه به روند پیری جمعیت و افزایش بیماری‌هایی مثل آلزایمر، اهمیت مقابله با آلودگی هوا بیش از پیش آشکار می‌شود.
