در مراسمی که روز سه‌شنبه برگزار شد، دو دانشمند برجسته حوزه هوش مصنوعی، جان هاپفیلد و جفری هینتون، به دلیل دستاوردهای چشمگیر خود در توسعه یادگیری ماشینی و نقش آن در تغییرات بزرگ اجتماعی و فناوری، برنده جایزه نوبل فیزیک شدند.
به گزارش تکناک و به نقل از AP، این دو پژوهشگر، که به ترتیب در دانشگاه‌های پرینستون و تورنتو فعالیت می‌کنند، پایه‌های یادگیری ماشینی را بنا نهادند که امروزه به یکی از مهم‌ترین فناوری‌های دنیا تبدیل شده است.
بر اساس اعلام کمیته نوبل، این دو دانشمند از ابزارهای فیزیک برای توسعه روش‌هایی استفاده کرده‌اند که اساس یادگیری ماشینی قدرتمند امروزی است. الن مونز، یکی از اعضای کمیته نوبل، در توضیح این موفقیت گفت:
«برندگان جایزه نوبل فیزیک امسال از مفاهیم بنیادی فیزیک آماری برای طراحی شبکه‌های عصبی مصنوعی استفاده کردند، که به شناسایی الگوهای پیچیده در داده‌های بزرگ کمک و به عنوان حافظه‌های وابسته عمل می‌کنند.»
این شبکه‌های عصبی که به طور گسترده در حوزه‌های مختلف به کار گرفته شده‌اند، امروزه در زندگی روزمره نقش حیاتی ایفا می‌کنند. فناوری‌هایی مانند: تشخیص چهره و ترجمه زبان تنها نمونه‌هایی از کاربردهای این شبکه‌ها هستند، که به صورت مستقیم از تحقیقات این دانشمندان بهره‌مند شده‌اند.
جفری هینتون، که به «پدرخوانده هوش مصنوعی» مشهور است، در تماس تلفنی با خبرنگاران و مقامات آکادمی سلطنتی علوم سوئد هشدار داد که هوش مصنوعی تأثیر عظیمی بر تمدن بشری خواهد داشت. او پیش‌بینی کرد که این فناوری می‌تواند بهره‌وری و سلامت بشر را به شدت بهبود بخشد، اما در عین حال درباره خطرات احتمالی نیز هشدار داد.
هینتون در این زمینه بیان کرد:
«این فناوری می‌تواند همانند انقلاب صنعتی، تغییرات عمیقی را به دنبال داشته باشد. اما برخلاف انقلاب صنعتی که نیروی فیزیکی انسان را به چالش کشید، این‌بار هوش مصنوعی توانایی‌های فکری ما را به چالش خواهد کشید.»
او تصریح کرد:
«ما هیچ تجربه‌ای از زندگی با موجوداتی که از ما باهوش‌تر هستند نداریم و این موضوع می‌تواند جنبه‌های مثبت و منفی بسیاری به همراه داشته باشد.»
کمیته نوبل نیز در بیانیه‌ای ضمن تمجید از دستاوردهای علمی این دو دانشمند، نگرانی‌هایی را درباره توسعه سریع هوش مصنوعی و خطرات آن مطرح کرد. الن مونز گفت که در کنار مزایای گسترده این فناوری، مسئولیت استفاده امن و اخلاقی از آن بر عهده تمامی بشر است.
هینتون که به تازگی از سمت خود در گوگل استعفا داده بود، برای اولین بار به طور آزادانه درباره نگرانی‌های خود درباره هوش مصنوعی سخن گفت. او معتقد است که توسعه این فناوری باید به شکلی کنترل‌شده و مسئولانه انجام شود تا بتوان از پیامدهای ناخواسته آن جلوگیری کرد.
هاپفیلد، دیگر برنده جایزه نوبل، به دلیل توسعه یک حافظه وابسته که می‌تواند تصاویر و الگوهای پیچیده را ذخیره و بازسازی کند، به این افتخار دست یافته است.
این تحقیقات در کنار کارهای هینتون، باعث توسعه شبکه‌های عصبی شده است، که در حال حاضر هسته اصلی بسیاری از سیستم‌های هوش مصنوعی مدرن را تشکیل می‌دهند.
جایزه نوبل فیزیک با یک جایزه نقدی 11 میلیون کرون سوئدی (حدود یک میلیون دلار) به برندگان اهدا می‌شود و مراسم رسمی تقدیم جوایز در تاریخ 10 دسامبر، هم‌زمان با سالگرد درگذشت آلفرد نوبل، برگزار خواهد شد.
