اگر تا به حال سوزش معده را تجربه کرده باشید، می دانید که این احساس سوزش ناخوشایند در سینه و گلوی شما خیلی آزاردهنده است.
به گزارش تکناک، سوزش سر دل یکی از علائم رفلاکس اسید معده است. هنگامی که اسید معده شما به مری که لوله ای است که معده شما را به گلو متصل می کند، برمی گردد، این اتفاق به عنوان رفلاکس اسید شناخته می شود. مری شما بسیار حساس تر از معده است زیرا معده اختصاصا برای مقابله با اثرات خورنده اسید ساخته شده است.
گاهی اوقات کمی رفلاکس اسید جای نگرانی ندارد، به احتمال زیاد شما فقط زیاد چیزی خورده اید یا زیاد نوشیده اید. در واقع همه افراد کمی رفلاکس معده را تجربه می‌کنند.
اگر رفلاکس مکرر و شدید شود، ممکن است به این معنی باشد که شما به بیماری ریفلاکس معده (GERD) مبتلا هستید. اگرچه این مشکل باید برای جلوگیری از عوارض ناشی از آن (از جمله خطر بالای سرطان مری) درمان شود، اما اغلب می‌توانید با اعمال تغییراتی در سبک زندگی خود مانند خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر و کاهش وزن اضافی، از رفلاکس اسید معده جلوگیری کنید یا حتی از آن پیشگیری کنید. در این مقاله برخی از علل شایع تر این بیماری آورده شده است.
برخی از غذاها و نوشیدنی ها
بسیاری از مردم شکایت دارند که پس از خوردن برخی غذاها دچار رفلاکس می شوند. برخی از این غذاها رایج عبارتند از غذاهای پرچرب، شکلات، غذاهای تند، مرکبات یا غذاهای اسیدی مانند پرتقال و گوجه فرنگی، نعناع، سیر و پیاز و همچنین نوشیدنی های گازدار که ممکن است باعث ایجاد گاز شوند.
هضم این غذاها ممکن است دشوارتر باشد و اسید معده بیشتری تولید کند که ممکن است این اسید به مری بازگردد. همچنین غذاهای چرب ممکن است اسفنکتر تحتانی مری (LES) را شل کند، که معمولا به عنوان یک درپوش روی معده عمل می کند. LES از برگشت اسید از معده به مری جلوگیری می کند. با این حال گاهی اوقات، این ناحیه کار خود را آنطور که باید انجام نمی دهد.
پزشکان اغلب قبل از امتحان کردن داروها، تغییرات سبک زندگی را توصیه می کنند از جمله اجتناب از غذاهای محرک به منظور مبارزه با علائم رفلاکس. این کاری است که افراد می توانند بدون نیاز به صرف هزینه زیادی برای دارو انجام دهند.
چاقی
چاقی یکی از عوامل اصلی رفلاکس اسید است. همچنین ممکن است خطر عوارض بیماری رفلاکس معده مانند مری بارت را افزایش دهد. مری بارت وضعیتی است که شامل تغییرات پیش سرطانی در سلول های مری است. فقط چربی اضافی نیست که این خطر را افزایش می دهد. در واقع این چاقی مرکزی که به معنای چربی بیشتر در ناحیه وسط بدن یعنی شکم و پهلو است، این خطر را افزایش می دهد.
کارشناسان بر این باورند که چربی اضافی شکم به معده فشار وارد می کند و اسید را مجبور می کند تا وارد مری شود. هورمون ها نیز می توانند در این مورد نقش داشته باشند. افراد مبتلا به چاقی بالینی، استروژن در گردش بیشتری دارند که با علائم GERD یا همان بیماری رفلاکس اسید مرتبط است. افرادی که بعد از یائسگی از هورمون درمانی می کنند نیز با افزایش خطر رفلاکس مواجه هستند.
خبر خوب این است که امکان تغییر این تغییر وجود دارد. تحقیقات منتشر شده در مجله Obesity نشان داد که کاهش وزن می تواند علائم رفلاکس را کاهش دهد.
فتق هیاتال
فتق هیاتال زمانی رخ می دهد که قسمت بالایی معده شما به داخل حفره قفسه سینه بر میگردد و برآمده می شود و از بسته شدن مناسب LES جلوگیری می کند.
بسیاری از افراد مبتلا به فتق هیاتال هیچ علامتی ندارند. در موارد دیگر، این نوع فتق می تواند ناشی از GERD باشد و در موارد دیگر،GERD علامتی از فتق است.
فتق هیاتال بعد از 50 سالگی و در افرادی که چاق هستند بیشتر دیده می شود. این مشکل گاهی اوقات پس از سرفه، استفراغ یا آسیب جسمی نیز رخ می دهند.
کاهش وزن همراه با یک رژیم غذایی سالم می تواند به کنترل علائم رفلاکس ناشی از فتق هیاتال کمک کند. برخی از افراد مبتلا به ریفلاکس ناشی از فتق هیاتال ممکن است بتوانند از داروهای بدون نسخه (OTC) یا داروهای سوزش سر دل برای کاهش علائم خود استفاده کنند. در موارد شدید، ممکن است به عمل جراحی به منظور فشار دادن معده به پایین و تقویت سد بین معده و مری لازم باشد.
دراز کشیدن بعد از خوردن یک وعده غذایی سنگین
خوردن یک وعده غذایی سنگین در هر زمان می تواند باعث رفلاکس اسید شود، اما اگر درست قبل از رفتن به رختخواب یا تصمیم به استراحت روی کاناپه این کار را انجام دهید، خیلی دردسرساز می شود.
خوردن غذا درست قبل از دراز کشیدن منجر به رفلاکس می‌شود، زیرا معده در حالت دراز کشیدن پر است و بازگشت اسید به مری در آن حالت آسان‌تر است. همچنین وعده های غذایی سنگین ممکن است بر سد مری غلبه کند و منجر به افزایش قرار گرفتن در معرض اسید شود.
سعی کنید به جای وعده های غذایی سنگین، چندین وعده غذایی کوچک را به صورت پراکنده در طول روز بخورید. تا دو یا سه ساعت پس از صرف غذا دراز نکشید و اگر همچنان مشکل دارید، سعی کنید سر تخت خود را چند سانت بالا بیاورید تا اثر جاذبه را کمی کاهش دهید.
سیگار کشیدن
سیگار می تواند به سیستم گوارش شما آسیب برساند، همانطور که به بسیاری از قسمت های دیگر بدن شما آسیب می رساند. حتی دود سیگار و تنباکو می تواند با شل کردن اسفنکتر تحتانی مری به ریفلاکس کمک کند.
سیگار و الکل هر دو به رفلاکس کمک می کنند زیرا فشار LES را کاهش می دهند، پاکسازی اسید را کاهش می دهند و عملکردهای محافظ مری را تضعیف می کنند.
ترک سیگار می تواند رفلاکس را بهبود بخشد. سیگار کشیدن ممکن است با سرفه کردن نیز باعث رفلاکس شود. بسیاری از افرادی که سیگار می‌کشند، سرفه می‌کنند و هر بار که سرفه می‌کنند، فشار را در شکم خود افزایش می‌دهند و این مسئله باعث رفلاکس می‌شود.
بارداری
تقریباً نیمی از افراد باردار رفلاکس اسید معده را تجربه می کنند. این مشکل می تواند در هر زمانی که انتظار دارید شروع شود، اما بعد از 27 هفته شایع تر است.
اغلب، هورمون‌ها در بارداری باعث رفلاکس اسید می شوند. در این زمان رحم بزرگ‌تر می‌شود و فشار روی شکم را افزایش می‌دهد. هورمون‌ها زیاد تر هستند و همین مسئله باعث شل شدن اسفنکتر می‌شوند.
اگر قبلاً رفلاکس معد داشته اید یا قبلا باردار بوده اید، احتمال رفلاکس اسید در هنگام بارداری در شما بیشتر است.
بهترین گزینه برای کاهش علائم رفلاکس در دوران بارداری، توجه دقیق به رژیم غذایی و حذف غذاهای محرک است. قبل از استفاده از داروهای بدون نسخه با پزشک خود صحبت کنید، زیرا مصرف همه آنها در دوران بارداری بی خطر نیستند. رفلاکس باید پس از تولد نوزاد کاهش یابد.
برخی داروها
به گفته مؤسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی، بسیاری از داروهای OTC و نسخه‌ای می‌توانند باعث رفلاکس اسید شوند. این داروها شامل:
- مسکن هایی مانند ایبوپروفن (ادویل و موترین) و آسپرین
- داروهای فشار خون به نام مسدود کننده های کانال کلسیم
- برخی از داروهای آسم
- آرام بخش ها، از جمله بنزودیازپین ها
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین (اگرچه این داروها دیگر اغلب استفاده نمی شوند)
- برخی آنتی بیوتیک های خاص، از جمله تتراسایکلین
مکمل های آهن و پتاسیم نیز ممکن است به رفلاکس کمک کنند. اگر فکر می کنید هر یک از داروهای شما در ایجاد رفلاکس موثر است، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند دارویی جایگزین را بدون این عارضه جانبی به شما پیشنهاد کنند.
استرس و اضطراب
بسیاری از افراد مبتلا به سوزش معده بر این باورند که استرس علائم آنها را بدتر می کند و یک مطالعه در سال 2013 در مجلهDigestive Diseases and Sciences نیز ارتباط بین استرس و GERD را نشان می دهد. کارشناسان گمان می کنند که افراد مضطرب ممکن است اسید معده بیشتری تولید کنند و مطالعه ای در سال 2018 در مجله Neurogastroenterology and Motility نشان داد که GERD با اضطراب و افسردگی مرتبط است.
همچنین استرس می‌تواند ما را به سمت سایر رفتارهایی سوق دهد که می‌توانند باعث رفلاکس اسید شوند، مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، باشگاه نرفتن و پرخوری. ریفلاکس مزمن ممکن است استرس را تشدید کند.
بیماری اسکلرودرمی
اسکلرودرمی یک بیماری خود ایمنی است که به بافت همبند بدن حمله می کند. بسیاری از افراد مبتلا به اسکلرودرمی رفلاکس اسید را به عنوان یک علامت تجربه می کنند. به گفته بنیاد ملی اسکلرودرمی، زخم بافتی که با اسکلرودرمی اتفاق می‌افتد باعث می‌شود غذا آهسته‌تر در دستگاه گوارش شما حرکت کند و می‌تواند از بسته شدن مناسب LES جلوگیری کند. سایر علائم گوارشی در افراد مبتلا به اسکلرودرمی شامل یبوست و اسهال است.
همان استراتژی های اساسی برای کاهش رفلاکس می تواند به بیماران اسکلرودرمی نیز کمک کند: از غذاهای محرک و الکل خودداری کنید، بعد از غذا دراز نکشید، وعده های غذایی کوچکتر بخورید و در صورت نیاز، وزن خود را کاهش دهید. آنتی اسیدهای OTC نیز ممکن است کمک کنند، اما قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید.
