پژوهشگران می‌گویند که دو ماراتن برای مغز ضرر دارد و این اثرات منفی ممکن است تا یک ماه پس از مسابقه ادامه پیدا کنند.
به گزارش تک‌ناک، هر ساله بیش از یک میلیون نفر از افراد با هر سن و سالی کفش‌های ورزشی خود را می‌پوشند و در مسابقات ماراتن شرکت می‌کنند. دویدن فواید زیادی برای سلامتی دارد، اما به نظر می‌رسد که این موضوع برای دویدن‌های طولانی‌مدت کاربرد ندارد.
دانشمندان دانشگاه سرزمین باسک اسپانیا (UPV/EHU) ارتباطی میان دو ماراتن و کاهش قابل توجه لایه محافظتی میلین شناسایی کرده‌اند. لایه محافظتی میلین دور رشته‌های عصبی (آکسون‌ها) در مغز قرار دارد. این لایه عایق، نقشی حیاتی در انتقال سیگنال‌های الکتریکی در مغز و نخاع ایفا می‌کند و از دست دادن میلین، نشانه‌‌ای از یک سری بیماری‌های عصبی مانند سکته مغزی و مولتیپل اسکلروزیس (MS) است.
رابطه دو ماراتن و کاهش میلین
وقتی منابع اصلی انرژی بدن مانند گلیکوژن ذخیره‌شده در عضلات و کبد تمام می‌شود، بدن به سوزاندن چربی‌ها یا همان لیپیدها به عنوان سوخت روی می‌آورد. میلین از ۷۰ تا ۸۰ درصد از لیپیدها تشکیل شده است. بنابراین، دوندگان ماراتن ممکن است با دویدن، برخی از چربی‌های حیاتی مغز خود را مصرف کنند.
جزئیات مطالعه درباره دو ماراتن
محققان در این مطالعه، اسکن‌های MRI از مغز دوندگان را قبل از مسابقه و دوباره تا ۴۸ ساعت پس از اتمام مسیر ۴۲.۱۹۵ کیلومتری ماراتن بررسی کردند. نتایج نشان داد که در ۱۲ منطقه از مغز، به خصوص مناطقی که با هماهنگی حرکتی، حواس و احساسات مرتبط بودند، میلین به طور قابل توجهی کاهش یافته بود.
خبر خوب
اسکن‌های بعدی نشان داد که میلین به طور طبیعی پس از دو هفته افزایش یافته و پس از دو ماه به حالت طبیعی خود بازگشته است. جالب است بدانید که این کاهش میلین تنها در مناطق خاصی از مغز رخ داده و بقیه بخش‌های مغز بدون تغییر باقی مانده است. این کاهش میلین که به عنوان کسر آب میلین (MWF) شناخته می‌شود، هیچ ارتباطی با سطح آب بدن دوندگان نداشت.
مفهوم انعطاف‌پذیری متابولیک میلین
محققان بیان کردند: «یافته‌های ما نشان می‌دهد که دو ماراتن، مقدار MWF در ماده سفید مغز را کاهش می‌دهد و این اثر در هر دو نیمکره مشابه است. پس از کاهش فعالیت بدنی و ریکاوری، مقادیر MWF به حالت قبل از دویدن بازمی‌گردد. این کاهش قابل برگشت MWF نشان‌دهنده تغییرات در ساختار و محتوای میلین است و امکان دارد میلین به عنوان یک منبع انرژی ذخیره در نظر گرفته شود، که در زمان کاهش مواد مغذی معمول مغز استفاده می‌شود. ما این فرایند را انعطاف‌پذیری متابولیک میلین تعریف می‌کنیم.»
نتایج نهایی
اگرچه دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که این تغییرات مغزی در دو ماه پس از دویدن چه تأثیری دارند، اما این یافته‌ها مسیرهای هیجان‌انگیزی را برای درک ارتباط میان ورزش‌های استقامتی و عملکرد مغزی باز می‌کند. به طور کلی، برای اثبات نتایج این مطالعه نیاز به تحقیقات بیشتری است؛ چرا که این مطالعه تنها روی ۱۰ دونده (۸ مرد) با میانگین سنی ۴۵ تا ۷۳ سال انجام شد.
محدودیت‌های مطالعه
محققان این مطالعه به محدودیت‌هایی مانند تعداد کم شرکت‌کنندگان، مشکل در بررسی تغییرات MWF در ماده خاکستری به دلیل محتوای کم میلین و کاهش نسبت سیگنال به نویز اشاره کرده‌اند.
با وجود این، هیچ مدرکی مبنی بر این وجود ندارد که دو ماراتن به عملکرد مغزی کوتاه‌مدت یا بلندمدت آسیبی وارد می‌کند.
