پژوهشگران مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) در تحقیقی جدید، شواهد نگران‌کننده‌ای درباره تأثیرات استفاده از هوش مصنوعی ChatGPT بر فعالیت‌های مغزی انسان منتشر کرده‌اند؛ شواهدی که به نگرانی‌ها در مورد پیامدهای شناختی و رفتاری این ابزار در حال گسترش دامن می‌زند.
به گزارش تکناک، در این مطالعه که توسط دانشمندان لابراتوار رسانه‌ای MIT انجام و مقاله‌ی آن در حال حاضر در مرحله داوری علمی قرار دارد، فعالیت مغزی کاربران ChatGPT با استفاده‌کنندگان از موتور جست‌وجوی گوگل و کسانی که از هیچ فناوری هوش مصنوعی استفاده نمی‌کردند، مقایسه شده است.
پژوهشگران برای انجام این بررسی، ۵۴ فرد بزرگسال ۱۸ تا ۳۹ ساله را در سه گروه تقسیم کردند:
- گروه اول برای نگارش مقاله‌های ماهانه از ChatGPT استفاده می‌کرد.
- گروه دوم از Google به‌عنوان ابزار اصلی کمک‌نویس بهره می‌گرفت.
- گروه سوم بدون استفاده از فناوری‌های دیجیتال مقاله می‌نوشت.
در طول سه ماه نخست، هر شرکت‌کننده موظف به نگارش یک مقاله در ماه بود. در ماه چهارم، برخی از اعضای گروه‌ها جابه‌جا شدند؛ به‌این‌صورت که کاربرانی که قبلاً از ChatGPT استفاده نمی‌کردند، شروع به استفاده از آن کردند و بالعکس.
همزمان با انجام فعالیت نوشتاری، شرکت‌کنندگان به دستگاه EEG متصل شدند تا فعالیت الکتریکی مغز آنها ثبت و تحلیل شود.
نتایج این اسکن‌ها، زنگ خطری جدی را به صدا درآورد. گروهی که از ChatGPT استفاده می‌کرد، نه‌تنها در مقایسه با سایر گروه‌ها عملکرد ضعیف‌تری در سطوح زبانی، رفتاری و عصبی نشان داد، بلکه در هر مقاله نسبت به مقاله قبلی تنبل‌تر و کم‌تحرک‌تر شد. داده‌های EEG نشان داد که این گروه دچار «اتصال عصبی ضعیف‌تر» و «درگیری کمتر شبکه‌های آلفا و بتا مغز» شده‌اند.
در مقابل، گروهی که از گوگل استفاده می‌کرد، سطح درگیری عصبی متوسطی داشت و گروه سوم که صرفاً از توان شناختی خود بهره می‌برد بهترین نتایج را از نظر فعالیت مغزی و مهارت نوشتاری کسب کرد.
یافته‌های تازه MIT به‌تنهایی مطرح نشده‌اند. پیش از این نیز، تحقیقات جداگانه‌ای از همین مؤسسه نشان داده بود که «کاربران پرمصرف» ChatGPT نشانه‌هایی از وابستگی ذهنی، اعتیاد و حتی علائم ترک در صورت قطع دسترسی به چت‌بات از خود نشان می‌دهند.
همچنین مطالعه‌ای مشترک از سوی دانشگاه Carnegie Mellon و شرکت Microsoft که میلیاردها دلار در توسعه OpenAI سرمایه‌گذاری کرده نشان داده است که استفاده بیش از حد از چت‌بات‌ها منجر به تحلیل رفتن مهارت‌های تفکر انتقادی در کاربران می‌شود.
در ادامه، گزارش تحلیلی روزنامه Guardian بر اساس مجموعه‌ای از مطالعات علمی هشدار داد که فناوری‌هایی مانند ChatGPT ممکن است باعث «کاهش تدریجی توان شناختی» انسان شوند. حتی یک خبرنگار Wall Street Journal نیز در گزارشی اعتراف کرد که استفاده مداوم از چت‌بات‌ها موجب افت عملکرد شناختی‌اش شده است.
این گزارش‌ها تنها به فعالیت مغزی محدود نمی‌شوند. تحقیقات منتشرشده از سوی رسانه‌ی Futurism نشان داده‌اند که برخی کاربران به‌طرز خطرناکی به ChatGPT وابسته شده‌اند، تا جایی که به اختلالات پارانویید دچار شده و باور دارند که چت‌بات در حال تأثیرگذاری بر ذهن آن‌هاست. مواردی نیز ثبت شده که در آن کاربران بنا به توصیه‌های چت‌بات، مصرف داروهای روان‌پزشکی خود را متوقف کرده‌اند.
در واکنش به این نگرانی‌ها، شرکت OpenAI اعلام کرده: «ما می‌دانیم که کاربران ChatGPT در زمینه‌های گوناگون، حتی در لحظات بسیار شخصی، از این ابزار استفاده می‌کنند و مسئولیت این امر را جدی می‌گیریم. ما سامانه‌هایی برای کاهش احتمال تقویت ایده‌های مضر طراحی کرده‌ایم و همچنان در حال بهبود توانایی مدل برای شناسایی و پاسخ به موقعیت‌های حساس هستیم.»
در حالی که شواهد علمی درباره اثرات عمیق و نگران‌کننده ChatGPT بر مغز و روان انسان در حال افزایش است، روند جهانی برای گسترش و ادغام این فناوری در بخش‌های مختلف زندگی روزمره هیچ نشانه‌ای از توقف ندارد. به‌نظر می‌رسد سرعت گسترش این فناوری از درک پیامدهای آن پیشی گرفته است.
