محققان دانشگاه ویلنیوس لیتوانی روش جدیدی برای مطالعه دقیق اسید آمینه متیونین توسعه دادهاند که عاملی کلیدی در بروز پیری و بسیاری از بیماریها است.
به گزارش تکناک، متیونین یکی از ۹ اسید آمینه ضروری برای بدن انسان است؛ به این معنی که بدن نمیتواند آن را بسازد و باید از طریق رژیم غذایی دریافت شود. این اسید آمینه نقش حیاتی در ساخت پروتئینها، ترمیم سلولها و تنظیم عملکرد ژنها ایفا میکند.
متیونین ماده مهمی است که در بدن به ترکیبی به نام SAM تبدیل میشود. SAM مانند یک برچسب مولکولی عمل میکند و به DNA، پروتئینها و چربیها، گروههای متیل را اضافه میکند (فرایندی به نام متیلاسیون). این فرایند تأثیر زیادی روی پیری و بیماریهایی مثل سرطان دارد.

فهرست مطالب
چه غذاهایی سرشار از اسید آمینه متیونین هستند؟
مقدار متیونین در منابع غذایی متفاوت است. گوشت قرمز و سفید، ماهی، صدف، تخممرغ و برخی آجیلها دارای مقادیر بالایی از این اسید آمینه هستند. در مقابل، میوهها و سبزیجات متیونین کمتری دارند. غذاهای گیاهی به طور کلی حاوی مقادیر کمتری از متیونین هستند، اگرچه تعادل در دریافت این ماده بسیار مهم است.
کمبود متیونین میتواند باعث اختلال در رشد و ترمیم بافتها شود، اما دریافت بیش از حد آن نیز با بیماریهایی مانند: بیماری قلبی، التهاب، اختلالات عصبی و برخی سرطانها مرتبط است.
کشف نوآورانه دانشمندان دانشگاه ویلنیوس
محققان دانشگاه ویلنیوس (VU) در لیتوانی در سال ۲۰۲۴، برای اولینبار روشی دقیق برای مطالعه متیلاسیون DNA بدون حذف کامل متیونین طراحی کردند.
آنها با مهندسی یک آنزیم خاص به نام MAT2A (که در ساخت SAM نقش دارد) موفق شدند نوعی نسخه مصنوعی از متیونین به نام N3-Met را به کار گیرند. این ترکیب جدید پس از تبدیل به مولکولی به نام Ado-6-azide، به عنوان یک «برچسب قابل ردیابی» در سلولها عمل کرد.
سپس، این سیستم با آنزیم طبیعی DNMT1 (که وظیفه اضافه کردن برچسب متیل به DNA را دارد) ترکیب شد. نتیجه، یک روش پیشرفته بود که برای اولین بار امکان مشاهده زنده و دقیق الگوهای متیلاسیون در کل ژنوم را فراهم کرد.
پیامدهای مهم در پیری و سرطان
این تکنولوژی جدید، ابزاری دقیق و کمتهاجمی برای درک بهتر از چگونگی تنظیم فعالیت ژنها در اختیار دانشمندان قرار میدهد. مطالعات پیشین نشان داده بودند که کاهش دریافت متیونین میتواند روند پیری را در موجودات زنده کُندتر کند.
برای مثال، مطالعهای در سال ۲۰۱۳ نشان داد که کاهش ۸۰ درصدی متیونین در رژیم غذایی موشها، پیشرفت بیماریهای مرتبط با سن را کُند میکند و طول عمر را افزایش میدهد. همچنین از دهه ۱۹۷۰ میلادی مشخص شده بود که سلولهای سرطانی برای رشد، به متیونین بیشتری نیاز دارند.

گام بعدی در مطالعه اسید آمینه متیونین چیست؟
اکنون که محققان ابزار لازم برای مطالعه متیلاسیون را توسعه دادهاند، میتوانند این روش را برای بررسی متیلاسیون در RNA، پروتئینها و انواع مختلف سلولها و حتی ارگانیسمهای کامل به کار برند.
آنها در حال حاضر در حال بررسی تأثیر محدودسازی متیونین غذایی به عنوان یک استراتژی برای مبارزه با پیری و کاهش ریسک ابتلا به سرطان هستند.
این پیشرفت علمی، راه را برای درمانهای جدید در مقابله با بیماریهای مرتبط با سن، بهویژه سرطان هموار میسازد. این مطالعه در مجله انجمن شیمی آمریکا (Journal of the American Chemical Society) منتشر شده است.