پژوهشگران کشف کرده‌اند که حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم (ecDNA) ممکن است در آغاز شکل‌گیری مرگبارترین نوع سرطان مغز (گلیوبلاستوما) نقش داشته باشند.
به گزارش تکناک، این حضور اولیه حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم، توضیحی برای رشد سریع، سازگاری بالا و مقاومت شدید این سرطان در برابر درمان‌ها به حساب می‌آید. این یافته می‌تواند راه را برای تشخیص زودهنگام و درمان مؤثرتر این سرطان مغزی خطرناک هموار کند.
این تحقیق به سرپرستی دکتر بنجامین ورنر از دانشگاه کوئین مری لندن و پروفسور پل میشل از دانشگاه استنفورد، با همکاری پروفسور چارلی سوانتون از موسسه فرانسیس کریک انجام شد.
فهرست مطالب
یکی از سخت‌ترین چالش‌های درمان سرطان مغز
گلیوبلاستوما یکی از سخت‌ترین انواع سرطان مغز است و بیشتر بیماران مبتلا به آن فقط حدود ۱۴ ماه زنده می‌مانند. در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی در درمان آن دیده نشده است و پژوهشگران به دنبال روش‌هایی هستند تا بتوانند این بیماری را زودتر تشخیص دهند و بهتر درمان کنند.
دانشمندان دریافته‌اند که حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم در بسیاری از سرطان‌های کودکان و بزرگسالان نقش مهم و پیچیده‌ای دارند. به همین دلیل، در سال ۲۰۲۲ یک برنامه تحقیقاتی بین‌المللی به نام Cancer Grand Challenges بودجه‌ای ۲۵ میلیون دلاری در اختیار پژوهشگران قرار داد تا نقش این نوع DNA را بهتر بشناسند و راه‌هایی برای هدف قرار دادن آن در درمان سرطان پیدا کنند.
کاوش در گذشته تومور
پژوهشگران در این مطالعه، داده‌های ژنومی و تصویربرداری بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما را با شبیه‌سازی پیشرفته رایانه‌ای ادغام کردند تا روند شکل‌گیری حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم را بازسازی کنند.
پژوهشگران بیان کردند که برای بررسی تومورها، مثل یک باستان‌شناس عمل کردند و به‌جای اینکه فقط یک نمونه را بررسی کنند، از بخش‌های مختلف تومور نمونه‌برداری کردند و با شبیه‌سازی میلیون‌ها حالت مختلف، حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم را مورد بررسی قرار دادند که از چه زمانی ظاهر می‌شوند و چگونه سرطان را تهاجمی‌تر می‌کنند.
نتایج نشان داد که بیشتر این حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم حامل ژنی به نام EGFR هستند. این ژن در مراحل اولیه سرطان فعال می‌شود و با یک سری تغییرات، سلول‌های سرطانی را مهاجم‌تر و مقاوم‌تر به درمان می‌کند.
فرصتی برای مداخله زودهنگام
این یافته‌ها نشان می‌دهند که شاید بتوان سرطان را قبل از آنکه خطرناک‌تر و مقاوم‌تر شود، زودتر شناسایی و درمان کرد. به عنوان مثال، اگر آزمایش‌هایی مثل آزمایش خون برای تشخیص زودهنگام حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم توسعه پیدا کنند، می‌توان زودتر وارد عمل شد و جلوی پیشرفت بیماری را گرفت.
آینده پژوهش روی مرگبارترین نوع سرطان مغز
این مطالعه تأیید کرد که حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم می‌توانند چندین ژن سرطان‌زا را هم‌زمان حمل کنند و مسیر تکامل تومور و پاسخ آن را به درمان شکل دهند. محققان قصد دارند در ادامه بررسی کنند که درمان‌های مختلف چه اثری بر حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم در گلیوبلاستوما دارند و نقش آن را در سایر سرطان‌ها نیز کشف کنند.
پژوهشگران اعلام کردند: «حضور حلقه‌های DNA خارج از کروموزوم در سرطان، تصادفی نیست، بلکه این ساختارها از همان مراحل اولیه، نقش مهمی در شروع و پیشرفت گلیوبلاستوما دارند. اگر بفهمیم که این حلقه‌ها دقیقاً از چه زمانی و چگونه ظاهر می‌شوند، شاید بتوانیم سرطان را زودتر تشخیص دهیم و قبل از آنکه تومور مهاجم و مقاوم شود، جلوی آن را بگیریم.»
اهمیت علمی و درمانی
این تحقیق دریچه‌ای تازه برای درک چگونگی آغاز و تکامل یکی از کشنده‌ترین سرطان‌ها گشود. این مطالعه می‌تواند مسیرهای تازه‌ای برای تشخیص زودهنگام و درمان گلیوبلاستوما ترسیم کند.
