یک پژوهش تازه در استرالیا نشان می‌دهد چت بات های مولد هوش مصنوعی مانند ChatGPT با وجود توان بالا در تولید متن و تصویر، هنوز فاصله زیادی با خلاقیت واقعی انسان دارند.
به گزارش سرویس هوش مصنوعی تکناک،این تحقیق که توسط دیوید کراپلی، استاد نوآوری مهندسی در University of South Australia انجام شده است، نشان می‌دهد LLMs از نظر ساختاری سقف ریاضی مشخصی دارند و هرگز نمی‌توانند به سطح خلاق‌ترین نویسندگان، هنرمندان و طراحان برسند.
این مطالعه نخستین تحلیل رسمی دربارهٔ ظرفیت خلاقیت در LLMs است. نتایج نشان می‌دهد خلاقیت این مدل‌ها عددی بالاتر از 0.25 در مقیاس صفر تا یک نخواهد داشت. این مقیاس نشان می‌دهد مدل‌های زبانی، حتی در بهترین عملکرد خود، به سطحی فراتر از یک انسان با خلاقیت متوسط نمی‌رسند. به گفته پروفسور کراپلی، ساختار آماری LLMs اجازه نمی‌دهد این مدل‌ها ایده‌هایی کاملاً جدید و غیرقابل‌پیش‌بینی تولید کنند.
او می‌گوید بسیاری از تصوراتی که دربارهٔ «خلاقیت» هوش مصنوعی در جامعه شکل گرفته‌اند، ناشی از سوءبرداشت است. بسیاری از کاربران وقتی می‌بینند ChatGPT می‌تواند داستان یا شعر تولید کند، آن را خلاق می‌دانند.
اما به گفته او، «تولیدکردن» با «خلاق‌بودن» تفاوت دارد. مدل‌های زبانی بر اساس داده‌های گذشته پاسخ می‌دهند. بنابراین خروجی آنها معمولاً همان چیزی است که از نظر آماری انتظار می‌رود و کمتر می‌تواند شگفت‌انگیز یا اصیل باشد.
Cropley تأکید می‌کند بخش قابل‌توجهی از جامعه مفهوم واقعی خلاقیت را درست نمی‌شناسند. خلاقیت فقط تولید محتوا نیست. خلاقیت زمانی معنا دارد که خروجی هم «جدید» باشد و هم «اثربخش».
او توضیح می‌دهد عملکرد خلاقیت در انسان متقارن نیست و حدود ۶۰ درصد افراد کمتر از میانگین خلاقیت دارند. به همین دلیل بخش بزرگی از مردم ممکن است خلاقیت هوش مصنوعی را بیش‌برآورد کنند، درحالی‌که افراد بسیار خلاق ضعف‌های بنیادین این سیستم‌ها را بلافاصله تشخیص می‌دهند.
این پژوهش همچنین به پیامدهای کاربردی اتکای بیش از حد صنایع بر هوش مصنوعی اشاره می‌کند. به گفته کراپلی، اگر کسب‌وکارها و رسانه‌ها بیش از حد به LLMs وابسته شوند، تولیدات آنها به‌تدریج به سمت محتوای میان‌مایه، تکراری و کلیشه‌ای خواهد رفت. زیرا LLM قادر نیست از چارچوب آماری خود فراتر برود. در مقابل، یک نویسنده یا هنرمند خلاق می‌تواند گاهی کاری خلق کند که هم اصیل باشد و هم تأثیرگذار.
او هشدار می‌دهد مدل‌های زبانی فعلی تنها می‌توانند نقش «ابزار کمکی» ایفا کنند و نه جایگزین انسان. برای آنکه هوش مصنوعی به سطح خلاقیت حرفه‌ای برسد، نیاز به معماری کاملاً جدیدی وجود دارد. معماری‌ای که بتواند ایده‌هایی تولید کند که از الگوهای داده‌های گذشته جدا باشد. چنین معماری هنوز در هیچ مدل زبانی موجود پیاده‌سازی نشده است.
با وجود نگرانی‌های جهانی دربارهٔ جایگزینی مشاغل، این تحقیق چشم‌اندازی امیدوارکننده ارائه می‌دهد. به اعتقاد کراپلی، یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد جهان هنوز به انسان‌های خلاق نیاز دارد. او می‌گوید نقش خلاقیت انسانی نه تنها کاهش نمی‌یابد، بلکه در عصر هوش مصنوعی اهمیت بیشتری نیز پیدا خواهد کرد.
