ثبت پتنت آمریکایی MP3 در سال ۱۹۹۶ سرآغاز انقلابی شد که با فشرده‌سازی هوشمندانه صدا، پیدایش نپستر و آی‌پاد و سرویس‌های استریم را ممکن کرد.
به گزارش سرویس فناوری تکناک، در چنین روزی در سال ۱۹۹۶، رویدادی به‌ظاهر ساده در دنیای فناوری، سنگِ‌بنای انقلابی عظیم را گذاشت که نحوه تولید و توزیع و مصرف موسیقی را برای همیشه تغییر داد. ثبت پتنت آمریکایی برای فرمت صوتی MPEG Audio Layer III که بیشتر با نام MP3 شناخته می‌شود، نه‌تنها صنعت سرگرمی را متحول کرد؛ بلکه به توسعه پهنای باند اینترنت شتاب بخشید و زمینه را برای ظهور دستگاه‌های نمادینی همچون آی‌پاد و در نهایت، گوشی‌های هوشمند امروزی فراهم ساخت.
ریشه‌های این فناوری به تحقیقات مؤسسه آلمانی فرانهوفر (Fraunhofer) در سال ۱۹۷۷ بازمی‌گردد. تیمی از دانشمندان برجسته، از‌جمله کارل‌هاینتس براندنبورگ که اغلب به‌عنوان «پدر MP3» شناخته می‌شود، به‌دنبال راهی برای فشرده‌سازی فایل‌های صوتی بودند تا بتوان آنها را از‌طریق خطوط تلفن استاندارد منتقل کرد.
رمز موفقیت MP3 در توانایی شگفت‌انگیز آن برای کاهش حجم فایل‌های صوتی به میزان ۷۵ تا ۹۵ درصد بود. این فرمت با استفاده از تکنیک «فشرده‌سازی اتلافی» (Lossy Compression)، داده‌های صوتی که گوش انسان نمی‌تواند آنها را تشخیص دهد، به‌صورت هوشمندانه حذف می‌کرد. نتیجه فایلی بسیار کوچک‌تر و با‌کیفیتی بود که برای اکثر شنوندگان تفاوت محسوسی با نسخه اصلی نداشت.
با اینکه پتنت آلمانی این فناوری در سال ۱۹۸۹ ثبت شده بود، اعطای پتنت آمریکایی در سال ۱۹۹۶، MP3 را در قلب صنعت سرگرمی جهان تثبیت کرد. این اتفاق با آغاز انفجار اینترنت هم‌زمان بود. نرم‌افزار کدگذاری فرانهوفر به‌سرعت کپی و در سراسر وب منتشر شد. طولی نکشید که ابزارهای «ریپ‌کردن» سی‌دی‌ها به فایل‌های MP3 در دسترس عموم قرار گرفت.
این روند با راه‌اندازی سرویس اشتراک‌گذاری همتابه‌همتای نپستر (Napster) در سال ۱۹۹۹ به اوج خود رسید. نپستر در کنار نرم‌افزار پخش‌کننده محبوب WinAmp (منتشرشده در ۱۹۹۸) و افزایش روزافزون پهنای باند اینترنت، انقلابی تمام‌عیار در صنعت موسیقی سنتی ایجاد کرد. ناگهان دانلود یک آهنگ از چند دقیقه به چند ثانیه کاهش یافت و امپراتوری فروش آلبوم‌های فیزیکی شروع به فروپاشی کرد.
در میانه این آشوب، اپل با استراتژی هوشمندانه وارد میدان شد تا موسیقی دیجیتال را مشروعیت بخشد. اپل ابتدا نرم‌افزار iTunes را در ژانویه ۲۰۰۱ و سپس اولین دستگاه آی‌پاد را در همان سال عرضه کرد. شعار تبلیغاتی «۱,۰۰۰ آهنگ در جیب شما» به‌سرعت به پدیده‌ای فرهنگی تبدیل شد.
نقطه عطف در سال ۲۰۰۳ با راه‌اندازی فروشگاه موسیقی iTunes رقم خورد. اپل با جلب رضایت شرکت‌های بزرگ موسیقی، ۲۰۰,۰۰۰ آهنگ را با قیمت ۹۹ سنت برای هرکدام به فروش گذاشت و مدلی تجاری و قانونی برای موسیقی دیجیتال خلق کرد که هم برای هنرمندان و هم برای مصرف‌کنندگان جذاب بود.
تامزهاردور می‌نویسد که پتنت فرمت MP3 در سال ۲۰۱۷ منقضی شد و امروزه، این کدک بیشتر نمادی از دوره‌ای تاریخی است تا فناوری روز. فرمت‌های جدیدتری مانند AAC و FLAC جایگزین آن شده‌اند. با‌این‌حال، میراث MP3 انکارناپذیری است. این فرمت نه‌تنها راه را برای سرویس‌های استریم امروزی مانند اسپاتیفای و اپل موزیک هموار کرد؛ بلکه با ایجاد تقاضا برای اینترنت سریع‌تر، به توسعه زیرساخت‌های دیجیتال جهانی کمک شایانی کرد.
MP3 فراتر از فرمت فایل و کاتالیزوری فرهنگی بود که کنترل موسیقی را از شرکت‌های بزرگ به دست شنوندگان سپرد و فصلی جدید در تاریخ رسانه و اینترنت آغاز کرد.
