ربات جراح SRT-H که توسط دانشگاه جانز هاپکینز توسعه یافته است، بدون دخالت انسان و تنها با تحلیل تصویر و فرمان صوتی، عمل کیسه صفرا را روی یک نمونه شبیهسازیشده بدن انسان با موفقیت انجام داد.
به گزارش تکناک، این موفقیت نشان میدهد که رباتهای جراحی از مرحله ابزارهای کمکی و دقیق، وارد عصر اجرای هوشمند و تعاملی عملیات پزشکی شدهاند.
پژوهشگران دانشگاه جانز هاپکینز در سال ۲۰۲۲، رباتی به نام STAR را توسعه داده بودند که تنها در شرایط کنترلشده و با علامتگذاری قبلی بافت، قادر به انجام برخی وظایف جراحی بود.
اما اکنون ربات جراح جدید SRT-H وارد میدان شده است. این ربات، سیستمی پیشرفته است که بدون نیاز به مسیرهای ثابت یا نشانهگذاری، کل فرایند ۱۷ مرحلهای جراحی کیسه صفرا را انجام داد.
این فرایند شامل مراحل زیر بود:
- شناسایی مجاری و شریانهای اصلی
- گیرهگذاری دقیق
- برش با قیچی جراحی
همه این مراحل بدون مداخله انسان، با استفاده از بینایی کامپیوتری و تعامل صوتی انجام شده است.

فهرست مطالب
یادگیری ربات جراح SRT-H از تجربههای واقعی
پژوهشگران این ربات را نه با برنامهنویسی معمول، بلکه با روشی مشابه آموزش پزشکان رزیدنت تربیت کردند؛ یعنی فیلمهای واقعی جراحیها را به آن نشان دادند و تحلیل کردند.
ربات SRT-H با دیدن ویدیوهای جراحی روی جسد خوک، مراحل مختلف را همراه با توضیحات متنی (کپشن) یاد گرفت. در حین تمرین، بازخوردهای صوتی مانند «کیسه صفرا را از ناحیه سر بگیر» به ربات داده شد و او بر اساس این بازخوردها، حرکات خود را اصلاح کرد.
ربات جراح SRT-H از معماری یادگیری مشابه ChatGPT بهره میبرد و با ترکیب آموزش تصویری و صوتی، توانسته است عملکرد خود را تا سطح بالینی ارتقا دهد.
دقت ۱۰۰ درصدی در شرایط غیرقابل پیشبینی
این ربات در آزمونهای پیاپی، حتی زمانی که موقعیت شروع آن تغییر میکرد یا رنگ بافتها با مایع مشابه خون تغییر داده میشد، عملکرد دقیقی از خود نشان داد. این ویژگی، وجه تمایز اصلی آن با نسلهای پیشین رباتهای جراحی است، که در مواجهه با تغییرات، از کار میافتادند.
گامی اساسی بهسوی جراحیهای مستقل
دکتر اکسل کریگر، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: «این موفقیت، گذر مهمی است از رباتهایی که فقط میتوانستند چند کار محدود انجام دهند، به سمت رباتهایی که کل فرایند جراحی را میفهمند. این تفاوت مهمی برای ساخت سیستمهای جراحی خودکار در محیطهای درمانی به حساب میآید.»

پژوهشگران قصد دارند آزمایش این ربات را در جراحیهای دیگر ادامه دهند تا به سیستم کاملاً خودمختاری دست یابند که قادر به اجرای کامل عملیات جراحی بدون دخالت انسان باشد.
با پیشرفتهایی مانند ربات جراح SRT-H، آیندهای که در آن رباتها بتوانند بهتنهایی و با دقت بالا جراحیهای پیچیده را انجام دهند، بسیار نزدیکتر شده است. این دستاورد میتواند انقلابی در دسترسی به خدمات جراحی، بهویژه در مناطق محروم یا شرایط اضطراری ایجاد کند.