پژوهشگران دانشگاه مک‌گیل کانادا و دانشگاه کیوتو ژاپن موفق به شناسایی توالی‌های ویروسی ناشناخته‌ای در DNA انسان شده‌اند که می‌توانند در تنظیم عملکرد ژن‌ها نقش فعالی ایفا کنند.
به گزارش تکناک، این یافته‌ها نشان می‌دهد که قطعاتی از DNA ویروسی که میلیون‌ها سال پیش وارد ژنوم اجداد ما شده‌اند، بی‌فایده نیستند، بلکه ممکن است به طور فعال در روشن یا خاموش کردن ژن‌ها مشارکت داشته باشند.
فهرست مطالب
حدود ۸ درصد از DNA ما ویروسی است
حدود ۸ درصد از DNA انسان مربوط به ویروس‌هایی است که در گذشته‌های دور اجداد ما را آلوده کرده‌اند. این بخش‌ها در گذشته بی‌فایده یا اضافی تصور می‌شدند، اما حالا دانشمندان کشف کرده‌اند که بعضی از این قطعات ویروسی دوباره فعال شده‌اند و نقش مهمی در فعالیت‌های حیاتی بدن ما دارند.
کشف زیرمجموعه جدیدی از خانواده MER11
دانشمندان در این مطالعه، تمرکز خود را بر یک خانواده خاص از DNAهای ویروسی به نام MER11 قرار دادند و موفق شدند یک زیرمجموعه جدید به نام MER11_G4 را شناسایی کنند، که تاکنون ناشناخته بود. این زیرمجموعه در سلول‌های بنیادی انسان فعال است و فقط در انسان‌ها و شامپانزه‌ها یافت می‌شود.
دکتر گیوم بورک، یکی از پژوهشگران این مطالعه گفت: «اگر بتوانیم مشخص کنیم که کدام بخش‌های ژنوم ما مختص انسان یا نخستی‌ها است و کدام بخش‌ها از ویروس‌ها آمده‌اند، گامی بزرگ در درک چیستی انسان و تأثیر DNA بر سلامت و بیماری برداشته‌ایم.»
ابزارهای نوین برای رمزگشایی از DNA باستانی
زمانی که ژنوم انسان برای نخستین بار حدود ۲۵ سال پیش رمزگشایی شد، DNAهای ویروسی در آن شناسایی شدند، اما به دلیل نبود ابزارهای تحلیلی کافی، نادیده گرفته شدند. اما پژوهشگران با بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته محاسباتی و رویکردی مبتنی بر تاریخچه تکاملی، توانستند مجدد به بررسی این توالی‌ها بپردازند و الگوهایی را کشف کنند که روش‌های قدیمی قادر به شناسایی آنها نبودند.
توالی‌های ویروسی که هنوز در DNA فعال هستند
برخلاف باورهای گذشته که این بخش‌های ژنتیکی را بقایای غیرفعال عفونت‌های قدیمی تلقی می‌کردند، اکنون مشخص شده است که برخی از این عناصر، مانند MER11_G4، همچنان فعال هستند. این بخش‌ها در سلول‌های بنیادی انسان بسیار فعال هستند و ممکن است نقش مؤثری در تنظیم رشد ایفا کنند. عملکرد آنها به این صورت است که می‌توانند با فعال یا غیرفعال کردن یک سری ژن‌های خاص، فرایندهای رشدی را تحت تأثیر قرار دهند.
پیامدهای گسترده توالی‌های ویروسی در DNA برای پزشکی
این یافته‌ها نه‌تنها دیدگاه دانشمندان را نسبت به DNA به‌ظاهر بی‌فایده تغییر می‌دهند، بلکه می‌توانند در شناسایی پیدایش برخی اختلالات ژنتیکی یا درک بهتر بیماری‌هایی مانند سرطان نقش کلیدی داشته باشند. همچنین این کشف، مسیرهای تازه‌ای برای بررسی اثرات زیست‌فعال بقایای ویروسی در ژنوم انسان باز می‌کند.
