استرالیا پس از گذشت ۵۴ سال تلاش کرد بار دیگر به عرصه پرتاب فضایی بازگردد اما نخستین مأموریت ملی این کشور در دوران جدید، تنها ۱۴ ثانیه دوام آورد.
به گزارش تکناک، موشک “Eris” متعلق به شرکت خصوصی Gilmour Space Technologies روز چهارشنبه ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۵ که از پایگاه فضایی Bowen Orbital Spaceport در ایالت کوئینزلند شمالی به فضا پرتاب شد، بلافاصله پس از برخاستن دچار نقص فنی شد و سقوط کرد.
موشک Eris که ۲۳ متر طول و ۳۰ تن وزن دارد، در ساعت ۸:۳۵ صبح به وقت محلی با استفاده از موتور هیبریدی Sirius و نیروی رانش ۲۴۷۲۹ پوندی از سکوی پرتاب جدا شد. بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، این موشک قرار بود پس از مرحله اول، با استفاده از موتور مایع Phoenix در مراحل دوم و سوم، محموله‌ای آزمایشی را به مدار زمین منتقل کند.
این مأموریت که قرار بود آغازگر فصل تازه‌ای از پرتاب فضایی مستقل استرالیا باشد، حامل محموله‌ای خاص و نمادین بود، که تنها یک شیشه خمیر خوراکی معروف استرالیایی به نام “Vegemite” بود. با وجود این، پیش از آنکه موشک از جو زمین خارج شود، نقصی در عملکرد آن رخ داد و پرواز در همان ثانیه‌های نخست با شکست مواجه شد.
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که موشک پس از جدا شدن از سکوی پرتاب، قدرت رانش خود را از دست داد، برای لحظاتی در هوا معلق ماند، سپس به‌صورت کج حرکت کرد و در نهایت با برخورد به زمین منفجر شد. کل زمان پرواز تنها حدود ۱۴ ثانیه ثبت شده است.
با وجود این حادثه، شرکت Gilmour Space Technologies این رویداد را نقطه عطفی در تاریخ فناوری فضایی استرالیا دانست و اعلام کرد که پرتاب بعدی طی شش تا هشت ماه آینده انجام خواهد شد.
آدام گیلمور، مدیرعامل شرکت، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «فضا دشوار است. شرکت‌هایی مانند SpaceX و Rocket Lab نیز بارها در مسیر رسیدن به مدار شکست خوردند. ما اطلاعات ارزشمندی از این پرتاب کسب کردیم، که به طور مستقیم در ساخت نسخه بعدی موشک به‌کار خواهد رفت.»
وی تصریح کرد: «همین که توانستیم موشک را از سکوی پرتاب بلند کنیم، گامی بزرگ در مسیر توسعه یک برنامه فضایی مستقل به حساب می‌آید. این پرتاب، نخستین آزمون واقعی برای فناوری پیشرانش، سامانه‌های پروازی و زیرساخت پایگاه فضایی ما بود و نشان داد که بسیاری از بخش‌های طراحی‌شده، عملکرد موفقی داشته‌اند.»
پرتاب Eris نخستین تلاش جدی استرالیا برای ورود مستقل به عرصه پرتاب‌های مداری از سال ۱۹۷۱ تاکنون به شمار می‌رود. در آن سال، مرکز پرتاب Woomera Rocket Range میزبان پرتاب موشک مدارگرد بریتانیایی “Black Arrow” بود. اکنون پس از پنج دهه، دولت و شرکت‌های فضایی خصوصی این کشور در تلاش هستد تا با تکیه بر فناوری بومی، استرالیا را به یکی از بازیگران فعال صنعت فضایی تبدیل کنند.
