نوسانات شدید آب و هوایی ناشی از گرمایش جهانی، تهدیدی جدی برای کشاورزی، منابع آبی و آتشسوزیها است و همین موضوع علت اصلی آتشسوزی مرگبار لسآنجلس بود.
به گزارش تکناک، تصور کنید که شهر محل زندگی شما از شدیدترین خشکسالیها رنج میبرد و سپس چند هفته بعد با بارشهای بیسابقه روبهرو میشود. این تغییرات ناگهانی و شدید که به آن چرخش هیدرواقلیم گفته میشود، در حال افزایش است. تحقیقات نشان میدهد که این تغییرات سریع بین هوای خشک و مرطوب، از میانه قرن بیستم تاکنون بین 31 تا 66 درصد افزایش یافته است. نگرانکنندهتر اینکه با ادامه گرمایش جهانی، پیشبینی میشود که این نوسانات شدید در صورت افزایش دمای جهانی به 3 درجه سلسیوس، تا 113 درصد در مناطق خشک افزایش یابد.
لسآنجلس نمونهای از این پدیده است. پس از تجربه دو زمستان بسیار مرطوب که باعث رشد فراوان علفها و بوتهها شد، تابستان 2024 داغترین تابستان تاریخ را به همراه داشت و شروع فصل بارندگی 2025 نیز با خشکی بیسابقهای آغاز شد. نتیجه یک پوشش گیاهی خشک بود که زمینهساز وقوع یک سری از آتشسوزیهای ویرانگر در منطقه شد.
دانیل سوین، دانشمند اقلیمی از دانشگاه UCLA و UC Agriculture and Natural Resources، در راستای آتشسوزی لسآنجلس در بیانیهای اعلام کرد: «شواهد نشان میدهند که چرخش هیدرولیک آب و هوا به دلیل گرمایش جهانی افزایش یافته است و با ادامه روند گرمایش، این نوسانات شدید به طور قابل توجهی بیشتر خواهند شد.»
وی تصریح کرد: «این توالی چرخشی در ایالت کالیفرنیا و شهر لسآنجلس دو برابر خطر آتشسوزی را افزایش داده است، چرا که بیشتر علفها و بوتههای قابل اشتعال در ماههای منتهی به فصل آتشسوزی رشد کردند و سپس این گیاهان به دلیل خشکی و گرمای شدید به سرعت خشک شدند.»
این تغییرات شدید در نوسانات آب و هوایی ریشه در پدیدهای به نام اثر اسفنج جوی در حال گسترش یا expanding atmospheric sponge دارد.
این نظریه جو زمین را به اسفنج تشبیه میکند و از این قرار است که با گرم شدن، این توانایی افزایش مییابد که جو، آب بیشتری را ذخیره و پردازش کند. بهطور تقریبی، جو میتواند حدود 7 درصد بیشتر رطوبت را در هر درجه سلسیوس افزایش دما، نگه دارد.
سوین در این باره توضیح داد: «مشکل این است که این اسفنج به طور نمایی رشد میکند و مانند بهره مرکب در بانک است. سرعت گسترش اسفنج با هر بخش از افزایش دما بیشتر میشود.»
این افزایش ظرفیت جوی به دو صورت عمل میکند. یکی زمانی که شرایط برای بارش مهیا باشد، رطوبت بیشتری برای رویدادهای بارش شدید فراهم میشود. از سوی دیگر، زمانی که شرایط خشک است، عطش بیشتر جو باعث میشود رطوبت از خاک و گیاهان سریعتر کشیده شود.
بسیاری از مطالعات قبلی فقط به الگوهای بارش توجه کردهاند و از این موضوع که جو به تبخیر بیشتری نیاز دارد، غافل ماندهاند. این «تشنگی» بیشتر جو باعث میشود که رطوبت بیشتری از گیاهان و خاک کشیده شود و شرایط به سمت خشکسالی بدتر حرکت کند، این موضوع فقط به دلیل کمبود بارش نیست، بلکه به دلیل خشک شدن سریعتر محیط نیز میباشد.
تأثیرات این نوسانات هیدرولیکی فراتر از خسارات فوری ناشی از سیلاب یا خشکسالی است. این تغییرات سریع بین شرایط مرطوب و خشک میتواند باعث بروز فجایع ثانویهای شود، مانند: شکوفایی جلبکهای مضر در آبها، افزایش خطر آتشسوزی به دلیل رشد گیاهان و بوتهها که پس از آن به سرعت خشک میشوند مثل همین آتشسوزی لسآنجلس، همچنین شیوع بیماریها چرا که شرایط محیطی تغییر میکند و برای پاتوژنها مناسبتر میشود.
جان آباتزوگلو، دانشمند اقلیمی از دانشگاه UC Merced نیز گفت: «آب و هوا در کالیفرنیا پیشبینیناپذیر است. با وجود این، نوسانات آب و هوایی اخیر هم سیستمهای آبرسانی را تحت فشار قرار داد و هم باعث شد بحثها درباره مدیریت آبهای سیلابی و تأمین امنیت آب در شرایط آب و هوای متغیر، بیشتر از قبل اهمیت پیدا کند.»
محققان این مطالعه دریافتند که این اثرات به طور یکنواخت در سراسر جهان توزیع نشدهاند. پیشبینی میشود که بزرگترین افزایشها در نوسانات آب و هوایی در عرضهای جغرافیایی بالا رخ دهد، بهویژه در شمال اوراسیا و کانادا، همچنین منطقه وسیعی که از شمال آفریقا به شبهجزیره عربی و تا جنوب آسیا امتداد دارد. این مناطق ممکن است با تأثیرات ویرانگری در بخشهای کشاورزی، منابع آبی و زیرساختها مواجه شوند.
تغییرات اقلیمی به طور مستقیم احتمال وقوع رویدادهای بادی خاص را در مناطقی مانند جنوب کالیفرنیا بیشتر نکرده، اما ترکیب شدید خشکی گیاهان و وقوع این بادها شرایط مناسبی برای ایجاد آتشسوزی بزرگ و ویرانگر لسآنجلس به وجود آورده است.
تحقیقات نشان میدهند که کاهش گرمایش جهانی میتواند سرعت یا میزان تغییرات شدید آب و هوایی را کم کند. اما با توجه به اینکه دمای زمین به احتمال زیاد 2 تا 3 درجه سلسیوس افزایش مییابد، ممکن است شاهد افزایش زیاد این تغییرات باشیم. بنابراین نیاز به ارزیابی دقیقتر خطرات و برنامهریزی بهتر برای سازگاری با این تغییرات وجود دارد.
