داشتن گوشی هوشمند قبل از ۱۳ سالگی خطر خودکشی را افزایش می دهد!

داشتن گوشی هوشمند قبل از ۱۳ سالگی خطر افکار خودکشی، اختلالات روانی و مشکلات سلامت روان در بزرگسالی را افزایش می‌دهد.

به گزارش تک‌ناک، مطالعه‌ای جدید که در مجله Journal of Human Development and Capabilities منتشر شده است، هشدار می‌دهد که کاهش سن مالکیت گوشی هوشمند با افت شدید سلامت روان در بزرگسالی ارتباط مستقیم دارد. پژوهشگران خواستار محدودسازی دسترسی کودکان زیر ۱۳ سال به گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی شدند.

در این پژوهش، اطلاعات مربوط به بیش از ۱۰۰ هزار جوان بین ۱۸ تا ۲۴ سال از نقاط مختلف جهان بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که هرچه کودکان زودتر صاحب گوشی هوشمند شوند، سلامت روان آنها در بزرگسالی بیشتر به خطر می‌افتد. برای مثال، افرادی که در ۱۳ سالگی گوشی داشتند، نمره سلامت روان آنها ۳۰ بود؛ اما این نمره در افرادی که از ۵ سالگی گوشی داشتند، به عدد بسیار پایین ۱ رسید.

بر اساس نتایج، دخترانی که در ۵ یا ۶ سالگی، اولین گوشی هوشمند خود را گرفته‌اند، تقریباً ۵۰ درصد احتمال افکار خودکشی دارند. این در حالی است که این عدد برای دخترانی که تا ۱۳ سالگی صبر کرده‌اند، تنها ۲۶ درصد است. در پسران نیز این الگو دیده می‌شود، هرچند شدت آن کمتر است.

کودکانی که از سن پایین گوشی هوشمند داشته‌اند، در بزرگسالی بیشتر دچار مشکلات روانی می‌شوند. این مشکلات شامل توهم، دور شدن از واقعیت، عصبانیت و ناتوانی در کنترل احساسات است. دخترها در این مورد، بیشتر با اعتماد به‌نفس پایین، مشکل در تصور ذهنی از خود و حساسیت شدید احساسی روبه‌رو هستند. پسرها هم بیشتر دچار بی‌قراری، نداشتن آرامش و کاهش حس همدلی می‌شوند.

این مطالعه چگونه انجام شد؟

این پژوهش بخشی از یک پروژه جهانی موسوم به Global Mind Project است، که توسط دکتر تارا تیاگراجان هدایت می‌شود. برخلاف مطالعات سنتی، این پژوهشگر به صورت مستقیم از خود جوانان درباره زمان خرید اولین گوشی هوشمند آنها پرسیده و این داده‌ها را با سلامت روان کنونی آنها مقایسه کرده است.

در این پروژه، بیش از ۲ میلیون نفر از ۱۶۳ کشور شرکت کرده‌اند و تمرکز اصلی روی بیش از ۱۰۰ هزار فرد ۱۸ تا ۲۴ ساله، یعنی نسل Z بوده است؛ اولین نسلی که از کودکی با اینترنت و گوشی هوشمند بزرگ شده‌اند.

شبکه‌های اجتماعی، دلیل اصلی در خطر خودکشی

داده‌ها نشان می‌دهند که دسترسی زودهنگام به شبکه‌های اجتماعی حدود ۴۰ درصد از افت سلامت روان ناشی از گوشی هوشمند را توضیح می‌دهد. الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در این پلتفرم‌ها با سوء‌استفاده از داده‌های رفتاری، مقایسه اجتماعی را تشدید و ظرفیت تصمیم‌گیری و خودمختاری کودکان را تضعیف می‌کنند.

نقش اختلال خواب، روابط خانوادگی و آزار مجازی

همچنین این مطالعه نشان داد که:

• ۱۰ درصد از اثرات منفی مربوط به آزار و اذیت، مجازی (cyberbullying) است.
• ۱۳ درصد از مشکلات به روابط ضعیف خانوادگی برمی‌گردد.
• ۱۲ درصد نیز به اختلال در الگوی خواب مرتبط هستند.

یکی از نکات کلیدی این پژوهش آن است که پیامدهای منفی بر سلامت روان افراد، بیشتر به نحوه استفاده از گوشی هوشمند و به‌ویژه دسترسی گسترده به شبکه‌های اجتماعی مربوط می‌شود و صرفاً مربوط به مالکیت این دستگاه‌ها نیست.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که مشکلاتی مانند اختلال خواب، بیش از آنکه نتیجه داشتن گوشی باشند، به فعالیت‌های شبانه‌ای چون بازی‌های موبایلی، تماشای ویدیو و محتواهای دیجیتال ارتباط دارند.

شدت خطر خودکشی در کشورهای انگلیسی‌زبان

اثرات منفی مالکیت زودهنگام گوشی هوشمند در سراسر جهان دیده شد، اما در کشورهای انگلیسی‌زبان و توسعه‌یافته مانند آمریکا، بریتانیا، کانادا و استرالیا‌،‌ شدیدتر بود. به‌نظر می‌رسد که این موضوع نه‌تنها به سن پایین‌تر مالکیت گوشی برمی‌گردد، بلکه به ماهیت محتواهای انگلیسی ‌زبان نیز مرتبط است، که بیشتر شامل محتوای مخرب، جنسی یا سوء‌استفاده‌گرانه هستند.

پیشنهادات پژوهشگران درباره داشتن گوشی

با توجه به یافته‌ها، پژوهشگران خواستار اصلاحات اساسی در سیاست‌گذاری‌ها شدند. پیشنهادات کلیدی عبارت‌انداز:

• آموزش اجباری سواد دیجیتال قبل از دسترسی به شبکه‌های اجتماعی
• اجرای سختگیرانه محدودیت‌های سنی موجود برای شبکه‌های اجتماعی و جریمه شرکت‌های متخلف
• ممنوعیت استفاده از گوشی هوشمند با دسترسی به اینترنت برای کودکان زیر ۱۳ سال
• ارائه گوشی‌های ساده فقط با امکان تماس و پیامک برای کودکان کم‌سن

پیشگیری بهتر از درمان است

برخی ممکن است بگویند که این مطالعه فقط یک رابطه را نشان می‌دهد و رابطه علت و معلولی نیست. اما پژوهشگران با استناد به اصل احتیاط هشدار می‌دهند که منتظر ماندن برای اثبات قطعی، ممکن است باعث از دست رفتن فرصتی حیاتی برای مداخله شود.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که زمان آن فرا رسیده است تا جامعه در مورد استفاده کودکان از فناوری‌های دیجیتال، به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی، تجدیدنظر کند.