مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که نوسانات زیاد در سطح کلسترول می‌تواند خطر زوال عقل در بزرگسالان مسن را افزایش دهد.
به گزارش تک‌ناک، بر اساس این مطالعه بزرگسالان مسن که سطوح کلسترول آنها از سالی به سال دیگر تغییرات زیادی دارد (بدون اینکه دارویی مصرف کنند که این تغییرات را ایجاد نماید)، ممکن است بیشتر در معرض خطر زوال عقل یا کاهش توانایی‌های ذهنی قرار بگیرند.
این نتیجه که در کنفرانس انجمن قلب آمریکا در نوامبر 2024 در شیکاگو ارائه می‌شود، نشان می‌دهد که نوسانات کلسترول ممکن است با سلامت مغز ارتباط داشته باشد و نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه را برجسته می‌کند.
دکتر ژن ژو، محقق اصلی این مطالعه گفت: «افراد مسن با سطوح نوسانی کلسترول که به داروهای کاهش‌دهنده چربی خون ارتباطی ندارد، ممکن است نیاز به نظارت دقیق‌تر و مداخلات پیشگیرانه و فعال‌تری داشته باشند.»
این مطالعه داده‌های شرکت‌کنندگان در آزمایش ASPREE (آسپرین در کاهش رویدادها در سالمندان) را تحلیل کرده است، که پیش‌تر نشان داده بود آسپرین با دوز پایین، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را در بزرگسالان مسن در استرالیا و آمریکا کاهش نمی‌دهد.
در میان حدود 10,000 شرکت‌کننده که همگی رژیم‌های دارویی ثابت برای کاهش کلسترول در طول مطالعه داشتند، حدود یک‌سوم از آنها در زمان مطالعه داروهای کاهش‌دهنده کلسترول مصرف می‌کردند، اما هیچ‌کدام در طول دوره پیگیری، این درمان‌ها را شروع، متوقف یا تغییر نداده بودند.
یافته‌های مطالعه در مورد نوسانات کلسترول
تمام شرکت‌کنندگان افراد بالغ به نسبت سالمی بودند که زوال عقل نداشتند و سطح کلسترول آنها به طور سالانه پایش می‌شد.
سه اندازه‌گیری اولیه کلسترول که در مطالعه ASPREE انجام شده بود، برای تعیین میزان نوسان سطوح چربی خون هر فرد از سالی به سال دیگر مورد استفاده قرار گرفت.
در طول حدود شش سال پیگیری پس از ارزیابی‌های سالانه، 509 شرکت‌کننده دچار زوال عقل شدند و 1,760 نفر دیگر دچار کاهش عملکرد ذهنی بدون زوال عقل شدند.
نتایج مطالعه در مقایسه با افرادی که نوسانات کمتری در سطح کلسترول داشتند، نشان داد:
- نوسانات بالا (در بالاترین 25 درصد) در کلسترول کل با افزایش 60 درصدی خطر زوال عقل و افزایش 23 درصدی خطر کاهش عملکرد ذهنی مرتبط بود.
- نوسانات کلسترول LDL (کلسترول مضر) و کلسترول کل با کاهش سریع‌تر در نمرات آزمون‌های سلامت شناختی عمومی و تست‌هایی که شامل حافظه و سرعت واکنش بودند، ارتباط داشت.
- نوسانات بالا در HDL (کلسترول مفید) یا تری‌گلیسیریدها با زوال عقل یا کاهش عملکرد ذهنی ارتباطی نداشت. تری‌گلیسیریدها رایج‌ترین نوع چربی در بدن هستند که انرژی اضافی از غذا را ذخیره می‌کنند.
پیامدهای پایداری کلسترول
ژو بیان کرد: «ما به مطالعات آینده نیاز داریم تا ارتباط بین نوسانات کلسترول و خطر زوال عقل را بهتر درک کنیم. آیا نوسانات کلسترول یک عامل خطرناک واقعی است؟ یا پیش‌درآمدی برای زوال عقل است؟ یا یک نشانگر بیولوژیکی برای خطر آن می‌باشد؟»
وی تصریح کرد: «یکی از توضیحات ممکن این است که نوسانات قابل توجه در سطح کلسترول کل و LDL امکان دارد پلاک‌های آترواسکلروتیک را بی‌ثبات کنند، که از کلسترول LDL تشکیل شده‌اند. این بی‌ثباتی می‌تواند خطر رشد، ترکیدن و در نتیجه انسداد جریان خون در مغز را افزایش دهد، که می‌تواند بر عملکرد مغزی تأثیر بگذارد.»
این مطالعه محدودیت‌هایی داشت، از جمله اینکه سطح کلسترول ممکن است به دلایل مختلفی تغییر کند و ارتباط بین تغییرات کلسترول و ریسک ابتلا به زوال عقل امکان دارد تحت تأثیر این عوامل ناشناخته قرار گیرد.
علاوه بر این، شرکت‌کنندگان مطالعه بیشتر بزرگسالان سفیدپوست بودند (96 درصد)، بنابراین ممکن است نتایج این مطالعه برای گروه‌های جمعیتی دیگر قابل تعمیم نباشد.
به عنوان یک مطالعه مشاهده‌ای، این تحقیق قادر به اثبات رابطه علت و معلولی بین نوسانات کلسترول و ریسک زوال عقل نیست.
ژو اعلام کرد: «اگر تحقیقات آینده یک رابطه علت و معلولی را تأیید کند، کاهش نوسانات کلسترول ممکن است هدف درمانی امیدوارکننده‌ای برای زوال عقل باشد. مهم است که نتایج ما به اشتباه تفسیر نشود که کاهش کلسترول از طریق تغییرات سبک زندگی یا داروهای کاهش‌دهنده چربی برای سلامت مغز ضرر دارد.»
مدیریت کلسترول و سلامت شناختی
بر اساس داده‌های بین سال‌های 2017 تا 2020، 63.1 میلیون نفر یا 25.5 درصد از بزرگسالان ایالات متحده کلسترول مضر بالا (130 میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بیشتر) داشتند.
در سطح جهانی، در سال 2021، 3.72 میلیون مرگ به علت داشتن کلسترول مضر بالا رخ داد. این آمار توسط انجمن قلب و عروق آمریکا در به‌روزرسانی آمار بیماری‌های قلبی و سکته مغزی در سال 2024 منتشر شده است.
فرناندو دی، یکی از محققان این مطالعه گفت: «در گذشته بیشتر مطالعات روی ارتباط بین عوامل خطرناک بیماری‌های عروقی و کاهش عملکرد مغزی تمرکز داشتند. اما حالا شواهد نشان می‌دهند که نوسانات زیاد در برخی از عملکردهای بدن، مثل فشار خون یا سطح قند خون هم می‌تواند برای قلب و هم برای مغز مضر باشد.»
وی تأکید کرد: «این مطالعه یک بخش مهم از پازل حفظ سلامت مغز را حل می‌کند، چرا که نشان می‌دهد نوسانات زیاد در سطح کلسترول با کاهش توانایی‌های ذهنی ارتباط دارد. از نظر عملی، عدم برخورداری از عادات سالم مانند پیروی از رژیم غذایی مناسب و ورزش می‌تواند اثرات منفی کلسترول مضر بر مغز را بدتر کند.»
بر اساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های ایالات متحده (CDC)، در سال 2014، حدود 7 میلیون بزرگسال 65 ساله یا بالاتر مبتلا به زوال عقل در آمریکا وجود داشت و پیش‌بینی می‌شود که این جمعیت تا سال 2060 به نزدیک 14 میلیون نفر برسد.
جزئیات، پیش‌زمینه و طراحی مطالعه
این مطالعه شامل 9,846 شرکت‌کننده از مطالعه ASPREE بود. میانگین سنی شرکت‌کنندگان 74 سال بود؛ 55 درصد از آنها زن و 96 درصد بزرگسالان سفیدپوست بودند.
87 درصد از شرکت‌کنندگان در استرالیا و 13 درصد در ایالات متحده زندگی می‌کردند، که بین سال‌های 2010 تا 2014 در آزمایش ASPREE ثبت‌نام کرده بودند. این مطالعه پس‌نگر (تحلیل آماری داده‌هایی که پس از پایان مطالعه و جمع‌آوری داده‌ها انجام می‌شود) با استفاده از داده‌های ASPREE از اوایل سال 2024 آغاز شد.
تمام شرکت‌کنندگان در ابتدای این مطالعه از زوال عقل رنج نمی‌بردند. 32 درصد از شرکت‌کنندگان داروهای کاهش‌دهنده کلسترول مصرف می‌کردند، اما شرکت‌کنندگانی که در طول دوره مطالعه داروهای کاهش‌دهنده کلسترول را شروع، قطع یا تغییر داده بودند از تحلیل داده‌ها خارج شدند.
تمام شرکت‌کنندگان سه اندازه‌گیری سالانه از سطح کلسترول کل، کلسترول LDL، کلسترول HDL و تری‌گلیسیریدها داشتند.
در طول شش سال پس از اندازه‌گیری سطح کلسترول، شرکت‌کنندگان تحت نظر قرار گرفتند تا بررسی شود که آیا دچار زوال عقل می‌شوند یا خیر.
این نظارت بر اساس تحلیل نتایج آزمون‌های شناختی، مشکلات شناختی گزارش شده توسط خود افراد و سوابق پزشکی که نشان‌دهنده تشخیص زوال عقل یا مصرف داروهای مخصوص زوال عقل بود، انجام شد.
برای این تحلیل، شرکت‌کنندگان بر اساس نوسانات سطح کلسترول به چهار گروه تقسیم شدند. گروه‌هایی که بیشترین و کمترین نوسانات در سطح کلسترول را داشتند، با گروه‌هایی که دچار زوال عقل یا کاهش عملکرد ذهنی شده بودند، مورد مقایسه قرار گرفتند.
