یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که نوشیدن آب‌میوه‌های 100 درصد طبیعی و نوشیدنی‌های حاوی شکر در دوران کودکی و نوجوانی، ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در پسران افزایش دهد.
به گزارش تک‌ناک، این تحقیق تأثیر مصرف منظم این نوشیدنی‌ها را بر سه نشانگر دیابت نوع ۲ بررسی کرده است و نتایج نشان می‌دهد که مصرف روزانه نوشیدنی‌های شیرین در پسران با افزایش مقاومت به انسولین و سطح قند خون ناشتا همراه است. در حالی که چنین ارتباطی در دختران مشاهده نشد.
یک مطالعه کوچک و طولانی‌مدت روی نزدیک به 500 کودک در ماساچوست، نشان داد که مصرف منظم آب‌میوه‌های 100 درصد طبیعی و نوشیدنی‌های حاوی شکر در دوران کودکی و نوجوانی با خطر بالاتر ابتلا به دیابت نوع 2 در پسران در مقایسه با دختران مرتبط است. این تحقیق اولیه در نشست‌های علمی اپیدمیولوژی و پیشگیری انجمن قلب آمریکا در سال 2024 ارائه شد.
سورن هارنویس-لبلان، محقق ارشد این مطالعه گفت: «اگرچه این یافته‌ها مقدماتی هستند، اما شواهد موجود در مورد رابطه بین نوشیدنی‌های حاوی قند افزوده و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در کودکان را تأیید می‌کنند. پزشکان اطفال و سایر متخصصان باید هنگام بحث در مورد عادات غذایی سالم به بیماران جوان و والدین آنها در مورد نوشیدنی‌های شیرین و آب‌میوه‌های طبیعی هشدار دهند.»
مصرف نوشیدنی‌های قندی و اثرات آن
بر اساس اطلاعات انجمن قلب آمریکا در سال 2022 در مورد نوشیدنی‌های قندی، حدود دو سوم کودکان و نوجوانان در ایالات متحده حداقل یک نوشیدنی شیرین مانند: نوشابه، لیموناد یا یک نوشیدنی انرژی‌زا مصرف می‌کنند. علاوه بر افزایش وزن، خوردن بیش از حد مواد غذایی حاوی قندهای افزوده به ویژه نوشیدنی‌های شیرین، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، دیابت نوع 2 و پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد.
با استفاده از داده‌های پروژه ویوا که یک مطالعه طولانی‌مدت در حال انجام روی زنان و فرزندان آنها در شرق ماساچوست است و در سال 1999 آغاز شد، محققان بررسی کردند که آیا نوشیدنی‌های حاوی شکر، آب‌میوه‌های 100 درصد طبیعی و خوردن میوه‌های تازه با نشانگرهایی برای ابتلا به دیابت نوع 2 ارتباط دارد یا خیر.
محققان میانگین مصرف نوشیدنی‌های شیرین، آب‌میوه‌های 100 درصد طبیعی و میوه‌های تازه را در دوران کودکی و نوجوانی بر اساس سوابق غذایی محاسبه کردند و ارتباط بالقوه آنها را با سه نشانگر دیابت نوع 2 مورد ارزیابی قرار دادند، که این سه نشانگر شامل مقاومت به انسولین، سطح گلوکز خون ناشتا و سطح HbA1c بود. این نشانگرها در اواخر نوجوانی (حدود 17 سالگی) هنگام ناشتا بودن با یک آزمایش خون اندازه‌گیری شدند.
یافته‌های کلیدی و تفاوت‌های جنسیتی
تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد:
- هر وعده روزانه نوشیدنی‌های شیرین در دوران کودکی و نوجوانی در میان پسران با افزایش 34 درصدی مقاومت به انسولین همراه بود.
- نوشیدن آب‌میوه 100 درصد طبیعی در دوران کودکی و نوجوانی با افزایش 0.07 درصدی سطح HbA1c در اواخر نوجوانی در هر وعده روزانه آب‌میوه طبیعی در میان پسران و افزایش جزئی در دختران مورد مطالعه مرتبط بود.
- بر اساس گفته هارنویس-لبلان، خوردن میوه‌های تازه در دوران کودکی و نوجوانی تأثیر مثبت یا منفی بر خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در میان پسران یا دختران شرکت‌کننده در این مطالعه نداشت.
ارتباط میان نوشیدن منظم نوشیدنی‌های شیرین‌شده با قند و مقاومت به انسولین، سطح گلوکز خون ناشتا و سطح HbA1c بالا در پسران با در نظر گرفتن سایر عوامل بهداشتی، خانوادگی و اجتماعی ادامه داشت. این عوامل شامل وضعیت اجتماعی-اقتصادی، شاخص توده بدنی کودک و مادر، سن مادر در زمان تولد کودک، سابقه دیابت نوع 1 یا 2 مادر و پدر، کیفیت کلی رژیم غذایی و سایر رفتارهای سبک زندگی بود.
اگرچه چندین جنبه از زیست‌شناسی و رفتارها بین پسران و دختران متفاوت است، انتظار می‌رفت ارتباطی بین نوشیدنی‌های شیرین‌شده با قند و مصرف آب‌میوه و افزایش مقاومت به انسولین، قند خون و سطح HbA1c در دختران نیز پیدا شود که چنین نبود. همچنین محققان تعجب کردند که خوردن میوه‌های کامل باعث کاهش سطح نشانگرهای دیابت نوع 2 نشد.
گام‌های بعدی محققان استفاده از ابزارهای آماری پیشرفته‌تر است تا آنها را قادر به درک بهتر نقش علت نوشیدنی‌های شیرین و آب‌میوه‌ها کند. همچنین آنها تمایل دارند بررسی کنند که آیا این روابط ممکن است بین کودکان بر اساس نژاد یا قومیت نیز متفاوت باشد یا خیر.
پیشینه و جزئیات مطالعه شامل موارد زیر بود:
- محققان داده‌های فرزندان 2128 زن باردار را که در پروژه ویوا ثبت نام کرده بودند، تجزیه و تحلیل کردند. 972 نفر از کودکان معیارهای ورود به این مطالعه را داشتند.
- از 972 کودک، نمونه خون ناشتا 455 کودک جمع‌آوری شد.
- 240 نفر از کودکان مورد مطالعه دختر و 215 نفر پسر بودند.
- پروژه ویوا یک مطالعه بلندمدت روی زنان و فرزندان آنها در شرق ماساچوست است که ثبت‌نام آن در سال 1999 آغاز شد. این مطالعه بر بهبود سلامت مادر و کودک با بررسی تأثیر عوامل مختلف زندگی و سلامت در دوران بارداری و پس از بارداری بر سلامت مادر متمرکز است. کودکان از بدو تولد تا اواخر نوجوانی یعنی تا سن 20 سالگی پیگیری شدند.
- محققان فراوانی نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر، آب‌میوه‌ها و خوردن میوه‌های تازه (براساس اندازه وعده‌های استاندارد) را از پرسشنامه‌های تکمیل شده توسط والدین در سن حدود 3، 8 و 13 سالگی کودک ارزیابی کردند. همچنین سطح گلوکز خون ناشتا، انسولین و HbA1c را در اواخر نوجوانی (میانگین سنی 17.4 سال) را مورد اندازه‌گیری قرار دادند.
این مطالعه چندین محدودیت داشت. اگرچه ارتباطی بین نوشیدن منظم نوشیدنی‌های حاوی شکر و آب‌میوه‌ها و ایجاد نشانگرهای دیابت نوع 2 یافت شد، اما نتوانست ثابت کند که این نوشیدنی‌ها باعث دیابت نوع 2 می‌شوند.
رژیم غذایی و سلامت قلبی متابولیک پیچیده هستند. بسیاری از عوامل در طول زمان تغییر می‌کند و این دو عامل به روش‌های مختلف تعامل دارند و این مطالعه فقط یک قطعه کوچک از این پازل را نشان می‌دهد.
این یافته‌ها از توصیه‌های رژیم غذایی کنونی بسیاری از سازمان‌ها برای محدود کردن یا حذف نوشیدنی‌های شیرین‌شده با قند و در مقابل مصرف میوه‌های کامل که سرشار از مواد مغذی هستند، حمایت می‌کند.
