محققان با بررسی واحد عصبی-عروقی مغز، اختلالات اکسیژن‌رسانی و الگوهای تنفسی خاصی را در بیماران آلزایمری کشف کردند که می‌تواند راهی نوین برای تشخیص و درمان این بیماری باشد.
به گزارش تکناک، تشخیص بیماری آلزایمر در گذشته تنها از طریق بررسی‌های پس از مرگ ممکن بود، اما به لطف سال‌ها تحقیق، شناسایی این بیماری در بیماران زنده روزبه‌روز امکان‌پذیرتر می‌شود. در حالی که رویکردهایی برای کشف این بیماری با استفاده از اسکن چشم، هدفون‌ها و حتی اپلیکیشن گفتار گوشی هوشمند وجود داشته است، اما روش تشخیص فعلی برای شناسایی این بیماری، جست‌وجوی نشانگرهای پروتئین آمیلوئید در مایع مغزی-نخاعی (CSF) یا استفاده از اسکن توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) است. با وجود این، گرفتن مایع مغزی-نخاعی یک فرایند تهاجمی است و اسکن‌های PET می‌توانند هزینه‌بر باشند.
علاوه بر این، هرچند که هیچ شکی در این نیست که تشکیل پلاک (توده‌های) آمیلوئیدی نشانه‌ای از آلزایمر است، اما به دلیل شکست چندین دارو که این پلاک‌ها را درمان می‌کنند، در تحقیقات متعددی به وضوح مشخص شده است که به احتمال زیاد این پلاک‌ها علت اصلی این بیماری نیستند.
در جست‌وجو برای یافتن نشانگرهای دیگر، یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه لنکستر (UL) در بریتانیا و مرکز پزشکی دانشگاه لیوبلیانا در اسلوونی به بررسی واحد عصبی-عروقی (NVU) مغز پرداخته‌اند، که شبکه‌ای از سلول‌های مغزی است و به رگ‌های خونی متصل می‌شود. تیم تحقیقاتی این فرضیه را مطرح کردند که آلزایمر ممکن است ناشی از اختلال در خون‌رسانی و تغذیه ناکافی مغز باشد.
برنارد مگلیچ، یکی از محققان این مطالعه گفت: «با نتایج ناامیدکننده از آزمایش‌های دارویی که روی پروتئین‌ها تمرکز داشتند، سیستم عروقی و واحد عصبی-عروقی هدف‌های امیدوارکننده‌ای برای توسعه درمان‌های آینده آلزایمر هستند.»
تیم تحقیقاتی برای تحلیل واحد عصبی-عروقی و مشاهده چگونگی تأثیر آلزایمر بر آن، از سه دستگاه نظارتی برای گروهی از بیماران مبتلا به این بیماری و یک گروه تحت کنترل غیر مبتلا استفاده کردند.
آنها از نمونه‌بردارهای الکتریکی و نوری که روی پوست سر قرار داده می‌شدند برای نظارت بر فعالیت الکتریکی و اکسیژن‌رسانی مغز، از الکتروکاردیوگرام (ECG) برای اندازه‌گیری ضربان قلب و از یک بند دور بدن برای اندازه‌گیری تنفس استفاده کردند.
این رویکرد سه‌گانه به آنها این امکان را داد که ببینند تمام سیستم‌ها چگونه با هم کار می‌کنند و چگونه چرخه‌های اکسیژن‌رسانی و جریان خون (نوسانات) در بیماران آلزایمری مختل شده است.
محققان مشاهده کردند که در افراد سالم، نوسانات طبیعی در فرکانس ۰.۱ هرتز اتفاق می‌افتد، یعنی حدود هر ۱۰ ثانیه یک بار رخ می‌دهد. اما در بیماران آلزایمری، این نوسانات نامنظم و دچار اختلال شده‌اند.
به عبارت ساده‌تر، در بیماران آلزایمری، سطح اکسیژن خون به طور نامنظم و غیرهم‌زمان با ضربان رگ‌های خونی که خون را به مغز می‌رسانند، تغییر می‌کند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که ممکن است مشکل در تأمین اکسیژن مغز در بروز بیماری آلزایمر نقش داشته باشد.
جالب اینجا است که تیم تحقیقاتی متوجه اختلال در الگوهای تنفسی در بیماران آلزایمری شد. افراد بدون بیماری آلزایمر حدود ۱۳ نفس در دقیقه می‌کشیدند، در حالی که بیماران آلزایمری حدود ۱۷ نفس در دقیقه داشتند.
آنتا استفانوفسکا، نویسنده اصلی این مطالعه از دانشگاه لنکستر عنوان کرد: «به طور غیرمنتظره‌ای، ما متوجه شدیم که فرکانس تنفسی در حالت استراحت در افراد مبتلا به آلزایمر به طور قابل توجهی بالاتر است. این یک کشف جالب و به نظر من انقلابی است، که امکان دارد درهای جدیدی را در مطالعه و بررسی جزئیات بیماری آلزایمر باز کند. این پدیده به احتمال زیاد نشان‌دهنده التهاب در مغز است، که اگر شناسایی شود، امکان دارد قابل درمان باشد و از پیشرفت شدید آلزایمر در آینده جلوگیری کند.
استفانوفسکا و تیم او در حال بررسی راه‌اندازی یک مؤسسه تحقیقاتی برای توسعه بیشتر این تکنیک هستند. آنها اعتقاد دارند که این روش می‌تواند راهی جدید و ارزان برای تشخیص آلزایمر به طور غیرتهاجمی و به نسبت ساده باشد.
این مطالعه در مجله Brain Communications منتشر شده است.
