هفته کاری چهار روزه سلامت روان و رضایت شغلی را افزایش می ‌دهد

یک تحقیق بین‌المللی نشان داد که هفته کاری چهار روزه با حقوق کامل، هم سلامت روان را بهتر می‌کند، هم رضایت شغلی را افزایش می‌دهد.

به گزارش تک‌ناک، پس از همه‌گیری ویروس کرونا، کشورهای زیادی مانند: ایسلند، اسپانیا، انگلیس، ژاپن، بلژیک و امارات، هفته کاری چهار روزه را آزمایش یا اجرا کرده‌اند.

این پژوهش جدید که به رهبری پژوهشگران دانشگاه بوستون کالج انجام شده، تأثیر هفته کاری چهار روزه را بر کارکنان بررسی کرده است، که نتایج به دست‌آمده آن برای بسیاری، غافلگیرکننده نخواهد بود.

جزئیات مطالعه

در این مطالعه، ۲٬۸۹۶ کارمند از ۱۴۱ شرکت در کشورهای آمریکا، بریتانیا، کانادا، ایرلند، استرالیا و نیوزیلند شرکت کردند. همچنین ۱۲ شرکت به‌ عنوان عاملی برای مقایسه در نظر گرفته شدند، که هفته کاری چهار روزه را اجرا نکردند.

پیش و پس از دوره آزمایشی شش‌ماهه، از کارکنان پرسش‌هایی درباره میزان فرسودگی، رضایت شغلی، سلامت روان و جسم، توانایی انجام کار، کیفیت خواب، احساس خستگی، زندگی ورزشی و حمایت شغلی پرسیده شد.

کار کمتر با دستمزد کامل؛ ساختاری انعطاف‌پذیر و مؤثر

شرکت‌ها در این طرح موظف نبودند که شکل ثابتی از کاهش ساعت کاری اجرا کنند. هر شرکت روش خاص خود را برای کاهش ساعت‌ها انتخاب کرد، که از جمله آنها می‌توان به کاهش جلسات غیرضروری و ساده‌سازی وظایف اشاره کرد. نتیجه آن شد که کارمندان به‌ طور متوسط به جای حدود ۳۹ ساعت در هفته، تنها ۳۴ ساعت کار کردند، در حالی که حقوق کامل دریافت کردند.

در مقابل، گروه مقایسه‌ای تغییری در ساعات کاری نداشتند و همچنان ۳۹ تا ۴۰ ساعت در هفته کار می‌کردند.

نتایج هفته کاری چهار روزه

افرادی که هفته کاری کوتاه‌تری داشتند، در مقایسه با گروه مقایسه‌ای، فرسودگی شغلی کمتری تجربه کردند، رضایت شغلی بالاتری داشتند و از سلامت روان بهتری برخوردار بودند. علاوه بر این، پیشرفت‌هایی جزئی اما معنادار در سلامت جسمی آنها نیز مشاهده شد.

نکته جالب این بود که هرچه کاهش ساعت کاری بیشتر بود، بهبود وضعیت روانی و جسمی نیز بیشتر بود.

سه عامل کلیدی بهبود کلی در هفته کاری چهار روزه

پژوهشگران دریافتند که سه عامل عمده، بیشترین نقش را در بهبود کلی ایفا کرده‌اند، که عبارت‌انداز:

• افزایش احساس توانمندی شغلی
• کاهش مشکلات خواب
• کاهش خستگی مزمن

تحقیقات نشان داد که سه عامل کلیدی به بهبود روحیه کارمندان کمک می‌کند: اول اینکه افراد بتوانند برنامه کاری خود را بیشتر کنترل کنند، دوم فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند و سوم حمایت بیشتری از طرف کارفرما دریافت کنند. اما در برخی شرکت‌ها با وجود کاهش روزهای کاری، فشار کار در روزهای باقیمانده بیشتر شده بود، که در نهایت باعث افزایش استرس کارکنان شد.

تحلیل‌ها نشان دادند که کاهش ساعت کاری یکی از قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های کاهش فرسودگی شغلی و افزایش رضایت شغلی بود، حتی پس از اینکه سایر عوامل نیز در نظر گرفته شدند.

محققان به دو عامل دیگر هم اشاره می‌کنند، که ممکن است تاثیرگذار باشد:

1. افزایش انگیزه شخصی کارکنان
2. تغییر فرهنگ کاری سازمان

اما به دلیل کمبود اطلاعات، بررسی دقیق این عوامل امکان‌پذیر نبوده است.

نظر متخصصان درباره هفته کاری چهار روزه

دکتر داگال ساترلند، روانشناس بالینی و مدیرعامل سازمان Umbrella Wellbeing در نیوزیلند، این پژوهش را یکی از معتبرترین و دقیق‌ترین مطالعات درباره هفته کاری چهار روزه توصیف کرد.

وی بیان کرد: «بسیاری از تحقیقات پیشین درباره هفته کاری کوتاه، فاقد گروهی برای مقایسه بودند. این پژوهش با طراحی دقیق، نشان داد که با کاهش ساعت کاری و در عین حال افزایش بهره‌وری، خواب و انرژی، سلامت کارکنان به‌ طور قابل توجهی بهبود می‌یابد.»

ساترلند تأکید کرد: «یکی از دلایل موفقیت این طرح آن بود که سازمان‌ها قبل از اجرای طرح، آموزش دیدند و فرایندهای کاری خود را بازطراحی کردند.» او هشدار داد که کاهش ساعت کاری بدون بازنگری در ساختارهای کاری، به احتمال زیاد چنین نتایجی نخواهد داشت.

محدودیت‌های مطالعه

اگرچه نتایج این پژوهش امیدوارکننده است، اما محدودیت‌های زیر را نیز دارد:

• شرکت‌ها به‌ صورت داوطلبانه در مطالعه شرکت کردند و به‌ صورت تصادفی انتخاب نشدند، که ممکن است نتایج را دچار سوگیری کرده باشد.
• اکثر شرکت‌ها کوچک و از کشورهای انگلیسی‌زبان با درآمد بالا بودند، بنابراین تعمیم‌پذیری به دیگر کشورها و فرهنگ‌ها ممکن است محدود باشد.
• همه شرکت‌های مقایسه‌ای از آمریکا بودند و بیشتر در حوزه‌های غیرانتفاعی و خدمات اجتماعی فعالیت می‌کردند.
• تمام سنجش‌ها بر اساس گزارش شخصی کارمندان بود، که می‌تواند تحت تأثیر انتظار ذهنی آنها قرار گیرد.
• مطالعه فقط شش ماه به طول انجامید و اثرات بلندمدت نیاز به بررسی دارد.

با وجود محدودیت‌ها، یافته‌ها نشان می‌دهند که هفته کاری چهار روزه با حقوق کامل نه‌تنها شدنی است، بلکه می‌تواند بهبودهایی جدی در سلامت روان و رضایت شغلی ایجاد کند. البته این موفقیت به پشتیبانی سازمانی، بازطراحی جریان کار و حذف فعالیت‌های زائد نیاز دارد.

در دنیای امروز که فرسودگی شغلی و اضطراب مزمن در حال افزایش است، شاید وقت آن رسیده باشد که هفته کاری را کوتاه‌تر و زندگی را بلندتر کنیم.