آژانس فضایی اروپا (ESA) با همکاری شرکت بریتانیایی Frazer-Nash از آغاز رسمی برنامه تحقیقاتی جدیدی با نام Invictus خبر داده که هدف آن طراحی و ساخت نخستین جت هایپرسونیک اروپایی با سوخت هیدروژن و قابلیت برخاست از باند پروازی با سرعتی معادل ۵ ماخ است.
به گزارش تکناک، بر اساس اعلام رسمی ESA، جت هایپرسونیک Invictus به عنوان یک وسیله آزمایشی کاملاً قابل استفاده مجدد طراحی خواهد شد، که توانایی پرواز با سرعتی حدود ۶,۱۰۰ کیلومتر بر ساعت را دارد. این پروژه از طریق دو برنامه پشتیبانی فناوری عمومی (GSTP) و توسعه فناوری (TDE) تأمین مالی می‌شود و مأموریت دارد زمینه را برای توسعه نسل آینده هواپیماهای فضایی فراهم کند.
در فاز نخست، کنسرسیومی متشکل از شرکت Spirit Aero Systems و دانشگاه کرانفیلد بریتانیا، وظیفه طراحی اولیه این جت را در مدت ۱۲ ماه بر عهده خواهد داشت. هواگرد Invictus قرار است ضمن برخاست از باند، به ارتفاعات بالا و سرعت‌های هایپرسونیک دست یابد و قابلیت استفاده مجدد را نیز حفظ کند.
به گفته آژانس فضایی اروپا، مهم‌ترین چالش در طراحی جت‌های هایپرسونیک، مقاومت در برابر گرمای شدید ناشی از اصطکاک هوا و شوک آیرودینامیکی است؛ پدیده‌ای که بدنه هواگرد و هوای ورودی به موتور را به دمایی بسیار بالا می‌رساند. در نتیجه، توسعه فناوری‌های خنک‌سازی سریع و پیشرانش پیشرفته از ارکان اصلی این پروژه به حساب می‌آیند.
جت هایپرسونیک Invictus به یک سامانه پیشرانش هوابرشی با سوخت هیدروژن و سیستم خنک‌سازی پیش‌ساخته مجهز خواهد شد؛ سیستمی که توانایی رساندن آن به سرعت‌های بسیار بالا را دارد. این فناوری بر پایه دستاوردهای پروژه SABRE توسعه یافته است؛ پروژه‌ای که توسط شرکت Reaction Engines طراحی و با حمایت اولیه ESA در قالب برنامه GSTP شکل گرفته بود.
دیوید پریگو، مهندس پیشرانش شیمیایی در ESA و مسئول فنی برنامه، در این‌باره گفت:
«برنامه Invictus، قابلیت کاربرد سامانه پیشرانش هوابرشی با سوخت هیدروژن برای برخاست افقی و پرواز هایپرسونیک را اثبات خواهد کرد. این پروژه، فرصت بی‌نظیری برای آزمایش کامل مسیر جریان موتور، از ورودی هوا تا پس‌سوز، در مقیاس واقعی فراهم می‌آورد.»
مارک فورد، رئیس بخش پیشرانش شیمیایی ESA نیز Invictus را گامی حیاتی برای ساخت هواپیماهای فضایی آینده دانست و تصریح کرد: «این پروژه، اروپا را به یک دارایی منحصربه‌فرد برای توسعه پروازهای هایپرسونیک مجهز می‌کند.»
تاماسو گیدینی، رئیس بخش مکانیک ESA نیز تأکید کرد که پروازهای هایپرسونیک، دروازه‌ای به‌سوی نسل جدیدی از جابه‌جایی، دسترسی به فضا و سامانه‌های دفاعی هستند. وی بیان کرد: «تسلط بر فناوری پیشرانش هوابرشی قابل استفاده مجدد، پایه‌گذار آینده‌ای خواهد بود که در آن پرنده‌ها همچون هواپیما از باند برخاسته و همچون موشک به مدار زمین می‌رسند.»
در دهه گذشته، رقابت جهانی برای توسعه فناوری‌های هایپرسونیک به‌شدت افزایش یافته است. چین با ادعای ساخت پهپادهای قابل استفاده مجدد با توان پرواز هایپرسونیک، در صدر این رقابت قرار دارد. روسیه نیز در جنگ با اوکراین از موشک‌های هایپرسونیک برای حمله به اهداف راهبردی استفاده کرده است. این فناوری‌ها به عنوان تهدیدی جدی در جنگ‌های مدرن، حتی برای کشورهایی مانند اسرائیل نیز مطرح شده‌اند.
