تأثیر میکروپلاستیک‌ها بر سلامتی انسان

محققان دانشگاه نیومکزیکو به‌تازگی شناسایی کرده‌اند که میکروپلاستیک‌ها پس از خورده شدن، می‌توانند از روده به اندام‌هایی مانند کبد، کلیه‌ها و مغز بروند و به‌طور بالقوه باعث ایجاد مشکلاتی برای سلامتی شوند.

به گزارش تک‌ناک، همۀ ما انسان‌ها هر روز درحال وارد کردن میکروپلاستیک‌ها به بدن خود هستیم. از آب، غذا و حتی هوایی که تنفس می‌کنیم، ذرات ریز پلاستیکی راه خود را به بسیاری از قسمت‌های بدن ما پیدا می‌کنند.

امّا سؤال اینجاست که وقتی آن ذرات داخل بدن قرار می‌گیرند، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ آنها با دستگاه گوارش ما چه می‌کنند؟

تأثیر قابل توجه میکروپلاستیک‌ها بر سلامت انسان

محققان دانشگاه نیومکزیکو در مقاله‌ای که به تازگی در مجلۀ Environmental Health Perspectives منتشر شده است، متوجه شدند که آن ذرات ریز یا همان میکروپلاستیک‌ها، تأثیر قابل‌توجهی بر مسیرهای گوارشی ما دارند و راه خود را از روده  به بافت‌های کلیه، کبد و مغز باز می‌کنند.

دکتر الیزئو کاستیلو، یکی از محققان این مطالعه گفت: اگر یک انسان رودۀ سالمی نداشته باشد، این موضوع بر روی مغز، کبد و بسیاری از بافت‌های دیگر او تاثیر می‌گذارد.

حضور فراگیر میکروپلاستیک‌ها

دکتر الیزئو کاستیلو مسئول تحقیقات در مورد میکروپلاستیک در دانشگاه نیومکزیکو است.

وی در این باره توضیح داد: در چند دهۀ گذشته، میکروپلاستیک‌ها در اقیانوس‌ها، حیوانات و گیاهان، آب لوله‌کشی و آب بطری‌شده یافت شده‌اند. به نظر می‌رسد آنها همه جا هستند.

دانشمندان تخمین می‌زنند که افراد به‌طور متوسط ​​هر هفته 5 گرم ذرات میکروپلاستیک را مصرف می‌کنند که معادل وزن یک کارت اعتباری است.

مطالعات و یافته‌های تجربی

در طی یک دورۀ چهار هفته‌ای، دکتر کاستیلو و همکارش مارکوس گارسیا، موش‌ها را در معرض میکروپلاستیک‌های موجود در آب آشامیدنی قرار دادند. این میزان معادل مقدار میکروپلاستیکی بود که انسان در هر هفته مصرف می‌کند.

محققان کشف کردند که میکروپلاستیک‌ها از روده به بافت‌های کبد، کلیه و حتی مغز می‌روند. همچنین این مطالعه نشان داد که میکروپلاستیک‌ها مسیرهای متابولیکی را در بافت‌های آسیب دیده، تغییر می‌دهند.

نگرانی‌ها و تحقیقات آینده

کاستیلو عنوان کرد: ما می‌توانیم میکروپلاستیک‌ها را در یک سری بافت‌های خاص پس از قرار گرفتن در معرض آن تشخیص دهیم. میکروپلاستیک می‌تواند از سد روده عبور و به بافت‌های دیگر نفوذ کند.

وی تصریح کرد: تجمع ذرات پلاستیکی در بدن انسان نگران‌کننده است. این موش‌ها به مدت چهار هفته در معرض میکروپلاستیک‌ها قرار گرفتند. حالا به این فکر کنید که اگر ما از بدو تولد تا پیری در معرض این ذرات ریز قرار بگیریم، چه اتفاقی برای ما رخ می‌دهد؟

تأثیرات بر سیستم ایمنی و بیماری‌های مزمن

کاستیلو تأکید کرد: حیوانات آزمایشگاهی سالم مورد استفاده در این مطالعه پس از قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک در یک مدت کوتاه، تغییراتی از خود نشان دادند. حالا تصور کنید اگر فردی یک بیماری زمینه‌ای داشته باشد و این تغییرات رخ دهد، آیا قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیک می‌تواند آن بیماری زمینه‌ای را تشدید کند؟

کاستیلو قبلاً کشف کرده بود که میکروپلاستیک‌ها بر ماکروفاژها نیز تأثیر می‌گذارند. ماکروفاژها سلول‌های ایمنی هستند که برای محافظت از بدن در برابر ذرات خارجی کار می‌کنند.

در مقاله‌ای که در سال 2021 در مجلۀ Cell Biology & Toxicology منتشر شد، کاستیلو و سایر محققان دانشگاه نیومکزیکو کشف کردند که وقتی ماکروفاژها با میکروپلاستیک‌ها مواجه می‌شوند و آنها را می‌بلعند، عملکرد آنها تغییر می‌کند و یک سری مولکول‌های التهابی را آزاد می‌کنند.

کاستیلو در این زمینه گفت: میکروپلاستیک با تغییر متابولیسم سلول‌ها می‌تواند پاسخ‌های التهابی را تغییر دهد. در طول التهاب روده (بیماری‌های مزمن روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون که هر دو اشکال بیماری التهابی روده هستند)، این ماکروفاژها التهاب بیشتری پیدا می‌کنند و در روده فراوان‌تر می‌شوند.

نقش رژیم غذایی در جذب میکروپلاستیک

مرحلۀ بعدی تحقیقات کاستیلو که توسط دکتر سومیرا فاتاک هدایت می‌شود، چگونگی نقش رژیم غذایی در جذب میکروپلاستیک را بررسی خواهد کرد.

به گفتۀ وی رژیم غذایی هرکس متفاوت است. بنابراین، کاری که ما می‌خواهیم انجام دهیم این است که برای حیوانات آزمایشگاهی یا رژیم غذایی پرکلسترول(چربی) یا رژیم غذایی پر فیبر در نظر بگیریم، سپس بخشی را در معرض میکروپلاستیک‌ها قرار بدهیم و برخی را در این معرض قرار ندهیم. هدف این است که بفهمیم آیا رژیم غذایی بر جذب میکروپلاستیک‌ها در بدن ما تأثیر می‌گذارد یا خیر.

کاستیلو اعلام کرد: یکی از دانشجویان او که آرون رومرو نام دارد نیز در تلاش است تا بفهمد چرا تغییری در میکروبیوم روده ایجاد می‌شود. میکروپلاستیک‌ها میکروبیوم را تغییر می‌دهند، امّا چگونگی تغییر میکروبیوم تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است.

وی با بیان اینکه هدف تحقیقات او چگونگی تأثیر میکروپلاستیک‌ها بر سلامت روده است، اظهار امیدواری کرد که تحقیقاتش به کشف تأثیرات بالقوۀ میکروپلاستیک‌ها بر سلامت انسان و ایجاد تغییراتی در شیوۀ تولید و فیلتر کردن پلاستیک توسط جامعه کمک کند.