شمارش معکوس برای پرتاب مجموعهای از تازهترین ماهوارههای ایرانی آغاز شده و در میان آنها، ماهواره سنجشی «طلوع 3» یا «پایا» بیش از همه توجه کارشناسان و رسانهها را به خود جلب کرده است.
به گزارش سرویس اخبار داخلی تکناک، این ماهواره به سفارش سازمان فضایی ایران و توسط صنایع الکترونیک ایران (صاایران) ساخته شده و بهعنوان یک ماهواره کاملاً عملیاتی و پیشرفته، نمادی از بلوغ فناوری فضایی کشور محسوب میشود.
طلوع 3 با وزن حدود 150 کیلوگرم، سنگینترین ماهواره سنجشی بومی ایران است که قرار است در مدار 500 کیلومتری زمین (لئو) قرار گیرد. مهمترین ویژگی این ماهواره، جهش چشمگیر در دقت تصویربرداری است: در حالت تکطیفی (سیاه و سفید) دارای دقت 5 متر و در حالت چندطیفی (رنگی) دارای دقت 10 متر است. این جهش فناوری، ایران را وارد باشگاه کشورهایی میکند که تصاویر ماهوارهای با دقت تجاری تولید میکنند؛ سطحی که پیشتر در دسترس نبود.
طلوع 3 به سامانه پیشرانش بومی مجهز است که قابلیت انجام مانورهای مداری، اصلاح مدار و افزایش عمر عملیاتی ماهواره را ممکن میسازد. این ویژگی همچنین دقت نشانهروی دوربینها را بهطور قابل توجهی افزایش میدهد. بیش از 80 درصد تجهیزات این ماهواره، از حسگرها گرفته تا سامانههای پیشرانش، در داخل کشور بومیسازی شده است.
کاربردهای طلوع 3 گسترده و راهبردی است. این ماهواره میتواند در کشاورزی دقیق برای پایش محصولات استراتژیک، در مدیریت منابع آب برای نظارت بر تالابها و دریاچهها، در مدیریت بحران برای ارسال تصاویر فوری از مناطق آسیبدیده و نیز در نقشهبرداری و بهروزرسانی نقشههای شهری و توپوگرافی مورد استفاده قرار گیرد.
خانواده ماهوارههای طلوع مسیر طولانی پشت سر گذاشتهاند. طلوع 1 در میانه دهه 90 با هدف دستیابی به دقت 25 متر طراحی شد اما پرتاب آن موفق نبود. با این حال تجربههای آن پروژه، پایهای شد برای توسعه نسلهای بعدی. طلوع 3 بهعنوان جهشی فناورانه، به دقت 5 متر رسید و نمونه پروازی آن در سال 1401 رونمایی و در سال 1402 به سازمان فضایی تحویل شد. هماکنون طراحی نسل بعدی، یعنی «طلوع 4»، با هدف ارتقای دقت و تواناییهای مخابراتی در دستور کار است.
یکی از مهمترین مباحث آیندهپژوهانه پیرامون این خانواده، امکان افزودن رادار دهانه مصنوعی (SAR) است؛ فناوریای که امکان تصویربرداری در شب، روز و در هر شرایط جوی را فراهم میکند. پلتفرم طلوع 3 و نسلهای بعدی پتانسیل حمل چنین محمولهای را دارند و تحقق آن میتواند توان نظارتی ایران را به مرحلهای کاملاً جدید وارد کند.
قرارگیری طلوع 3 در کنار ماهوارههای ظفر 2 و کوثر، حلقه گمشده دادههای مکانی کشور را تکمیل کرده و گامی مهم در مسیر دستیابی به منظومههای ماهوارهای و اهداف سند جامع فضایی ایران خواهد بود.
