آزمایش‌ روی نانومواد ضد سرطان در ایستگاه فضایی بین‌المللی

ایستگاه فضایی بین‌المللی بار دیگر به مرکز تحقیقات پیشرفته نانومواد ضد سرطان در محیط ریزگرانش تبدیل شده است.

به گزارش تک‌ناک، فضاپیمای بدون سرنشین Dragon متعلق به شرکت اسپیس‌ایکس، بامداد دوشنبه ساعت ۴:۱۵ به وقت شرقی از سکوی پرتاب ۳۹A در مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا به فضا پرتاب شد. این مأموریت که سی‌ودومین عملیات تأمین مجدد تجاری اسپیس‌ایکس به ایستگاه فضایی به‌ حساب می‌آید، ۶۷۰۰ پوند تجهیزات، از جمله محموله‌های علمی پیشرفته را به ایستگاه منتقل می‌کند.

در این مأموریت، تحقیقات درباره نانوموادی با کاربرد درمان آرتروز و سرطان، مواد پیشرفته برای ساخت ربات‌های انسان‌نما، میکروسکوپ‌های هولوگرافیک و کامپوزیت‌های سرامیکی در دستور کار قرار دارد. این پروژه‌ها نه‌تنها درک بهتری از سازوکارهای زیستی و فیزیکی در ریزگرانش ارائه می‌دهند، بلکه می‌توانند دستاوردهایی حیاتی برای زندگی روی زمین و توسعه اقتصاد فضایی به همراه داشته باشند.

Nothing like a rocket launch 🔥@SpaceX's Dragon spacecraft lifted off from @NASAKennedy at 4:15am ET (0815 UTC), with @ISS_Research and supplies destined for the @Space_Station. pic.twitter.com/KvRVhuN8AA
— NASA (@NASA) April 21, 2025

فهرست مطالب

نانوموادی برای مبارزه با سرطان و بازسازی غضروف

در یکی از تحقیقات کلیدی این مأموریت، تیمی از دانشگاه کنتیکت و شرکت Eascra Biotech با حمایت Axiom Space در حال بررسی تولید نانوموادی قابل تزریق در شرایط ریزگرانش هستند. این مواد که با عنوان Janus base nanomaterials (JBNs) شناخته می‌شوند، مولکول‌هایی مصنوعی هستند که به‌ صورت خودبه‌خود به ساختارهایی مشابه DNA انسانی تبدیل می‌شوند. محققان امیدوار هستند که این نانومواد بتوانند در آینده نزدیک برای بازسازی غضروف بیماران مبتلا به آرتروز، یا رساندن دقیق داروهای ضدسرطان به تومورهای عمقی مورد استفاده قرار گیرند.

جاذبه زمین، ساختار و عملکرد این مواد را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ اما ریزگرانش ایستگاه فضایی امکان ساخت نانوساختارهایی یکنواخت، مستحکم و بزرگ‌تر را فراهم می‌سازد. این تحقیق می‌تواند مسیر تولید انبوه و مقرون‌به‌صرفه این نانومواد را در فضا هموار کند.

ربات‌های انسان‌نما با مواد نرم و فعال

دانشگاه کالیفرنیا در سانتا باربارا با حمایت Redwire Space Technologies، در پروژه‌ای دیگر، به بررسی پدیده جداسازی فاز مایع-مایع (LLPS) در فضا می‌پردازد. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که دو مایع ناسازگار مانند: روغن و آب از یکدیگر جدا می‌شوند. در شرایط ریزگرانش، مطالعه این پدیده می‌تواند باعث توسعه مواد نرم و فعالی شود که قابلیت تغییر شکل، حرکت خودمختار و حتی ترمیم خود را داشته باشند.

این مواد نوین می‌توانند زیرساختی برای ساخت ربات‌های انسان‌نما با قابلیت‌های پیچیده‌تر فراهم سازند و گامی مهم در پیشرفت رباتیک زیستی‌محور تلقی شوند.

مواد پیشرفته برای کاربردهای صنعتی

دانشگاه آلاباما در بیرمنگام با پشتیبانی شرکت Leidos و حمایت مالی بنیاد ملی علوم آمریکا، تحقیقاتی را درباره تشکیل کامپوزیت‌های سرامیکی-نانومواد در فضا آغاز کرده است. این مواد سبک، رسانای الکتریکی و مقاوم در برابر دماهای بالا هستند و می‌توانند در قالب‌ها و اندازه‌های مختلف تولید شوند.

بر اساس بیانیه رسمی، این کامپوزیت‌ها می‌توانند در حوزه‌هایی همچون ذخیره انرژی، سیستم‌های الکتریکی و فناوری نانوکاربردی باشند و افق‌های جدیدی در تولید صنعتی باز کنند.

مشاهده حیات در شرایط فضایی با میکروسکوپ هولوگرافیک

آزمایش‌ روی نانومواد ضد سرطان در ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام می شود — سیستم تصویربرداری حجمی حیات موجود (ELVIS) متعلق به دانشگاه ایالتی پورتلند

همچنین در مأموریت اخیر، دانشگاه ایالتی پورتلند با همکاری ناسا JPL و شرکت Teledyne Brown Engineering، میکروسکوپ هولوگرافیکی پیشرفته‌ای به نام ELVIS را به ایستگاه فضایی فرستاده‌اند. این سیستم می‌تواند تصاویر سه‌بعدی دقیق از سلول‌ها ارائه دهد و نحوه سازگاری آنها با شرایط ریزگرانش و دیگر شرایط سخت را بررسی کند.

این تحقیق علاوه بر افزایش درک ما از حیات در فضا، می‌تواند در مطالعات زیست‌پزشکی و جست‌وجوی حیات فرازمینی نیز نقش کلیدی ایفا کند.

ایستگاه فضایی بین‌المللی با اجرای این پروژه‌های علمی، بار دیگر نقش خود را به‌ عنوان آزمایشگاهی پیشرفته برای آینده علم، پزشکی، فناوری و زندگی در فضا تثبیت کرده است.