گروهی از پژوهشگران در یک کشف علمی شگفت‌انگیز، موفق شدند بزرگ‌ترین ترکیب‌های آلی را در مریخ شناسایی کنند.
به گزارش تکناک، این ترکیب‌های آلی درون نمونه‌ای از سنگی با قدمت ۳.۷ میلیارد سال کشف شده‌اند؛ نمونه‌ای که توسط کاوشگر Curiosity ناسا در منطقه‌ای به نام خلیج Yellowknife از بستر یک دریاچه باستانی جمع‌آوری شده است. این دریاچه در گذشته شرایط مناسبی برای شکل‌گیری حیات داشته است.
بر اساس نتایج آزمایش‌های انجام‌شده توسط تجهیزات نصب‌شده روی این کاوشگر شش‌چرخ، ترکیب‌های کشف‌شده شامل آلکان‌های زنجیره‌بلند هستند؛ مولکول‌هایی که به باور دانشمندان، می‌توانند بازمانده اسیدهای چرب باشند. این ترکیب‌ها هم در فرایندهای شیمیایی غیرزیستی به‌وجود می‌آیند و هم از اجزای اصلی غشای سلولی در تمامی موجودات زنده روی زمین به شمار می‌روند.
با وجود این، دانشمندان تاکنون موفق به شناسایی «زیست‌امضا» در این نمونه‌ها نشده‌اند؛ زیست‌امضایی که به عنوان مدرک قطعی از وجود حیات گذشته یا حال تعریف می‌شود. هرچند، کارشناسان تأکید دارند که این یافته‌ها، امیدوارکننده‌ترین نشانه‌ها از حیات احتمالی باستانی در مریخ به حساب می‌آید.
کارولین فریسینه، شیمی‌دان تجزیه‌ای و از اعضای اصلی این تیم پژوهشی گفت:
«این مولکول‌ها می‌توانند هم از طریق واکنش‌های شیمیایی و هم از طریق فرایندهای زیستی ایجاد شوند. اگر اسیدهای چرب زنجیره‌بلند در مریخ وجود داشته باشند، یکی از فرضیه‌ها این است که این ترکیب‌ها از تجزیه غشای سلول‌هایی به‌جا مانده‌اند، که ۳.۷ میلیارد سال قبل در مریخ زندگی می‌کرده‌اند.»
در این مطالعه، فریسینه و همکاران او با توسعه روشی جدید، موفق شدند بخش بزرگ‌تری از نمونه گل‌سنگ را تجزیه و تحلیل کنند. نتیجه این تلاش‌ها، شناسایی بزرگ‌ترین ترکیب‌های آلی نظیر دکان، آندکان و دودکان بود؛ ترکیب‌هایی که تاکنون در مریخ شناسایی نشده بودند.
نمونه‌ای که دانشمندان مورد بررسی قرار دادند، Cumberland نام دارد و به گفته آنها به احتمال زیاد دارای اسیدهای چرب بوده که در فرایند گرمایش به آلکان تبدیل شده است. پژوهشگران تأکید کردند که این اسیدها، اگرچه می‌توانند از طریق فرایندهای غیرزیستی ایجاد شوند، اما محصولات رایج بیوشیمی در زمین و شاید مریخ هستند.
بررسی‌های عمیق‌تر نشان داد که ترکیب‌های آلی مریخی به شیوه‌ای مشابه موجودات زنده در زمین تشکیل شده‌اند؛ یعنی از طریق افزودن دو اتم کربن در هر مرحله هستند. فریسینه در این‌باره توضیح داد:
«ترکیبی که ۱۲ اتم کربن دارد، نسبت به دو ترکیب دیگر فراوان‌تر است. این الگو مشابه آن چیزی است که در زمین دیده می‌شود. البته روندی که فقط بر اساس سه مولکول ترسیم شده، هنوز نمی‌تواند به عنوان یک الگوی قطعی شناخته شود، اما بسیار جالب توجه است.»
این کشف جدید، امیدها برای یافتن نشانه‌های آلی حیات در مریخ را بیش از پیش افزایش داده است، چرا که نشان می‌دهد چنین ترکیب‌هایی می‌توانند برای میلیاردها سال درون سنگ‌های مریخی باقی بمانند. کاوشگر Curiosity هم‌اکنون نمونه سنگی دیگری را در اختیار دارد که ممکن است حاوی ترکیب‌های آلی بزرگ‌تری باشد و شواهد قوی‌تری از وجود اسیدهای چرب با تعداد زوج اتم کربن ارائه دهد.
کاوشگر Curiosity از سال ۲۰۱۱ مأموریت خود را آغاز کرده و از آن زمان تاکنون بیش از ۳۲ کیلومتر در دهانه Gale مریخ حرکت کرده است. این کاوشگر در سال ششم مأموریت خود موفق به شناسایی ترکیب‌های آلی در گل‌سنگ‌های باستانی شد، اگرچه در آن زمان فقط مولکول‌های زنجیره‌کربنی کوتاه شناسایی شده بودند.
این کاوشگر از اکتبر ۲۰۲۳، در حال کاوش منطقه‌ای غنی از سولفات در مریخ است و انتظار می‌رود با ادامه این مأموریت، اطلاعات ارزشمندتری درباره گذشته زیستی مریخ به‌دست آید.
