به تازگی سلول‌هایی موسوم به «سلول‌های افسانه‌ای» کشف شدند که با توانایی‌های شفابخش فوق‌العاده خود در درمان زخم‌های مزمن، عصر جدیدی از پزشکی ترمیمی را آغاز می‌کنند.
به گزارش تکناک، این سلول‌های افسانه‌ای به بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کنند و می‌توانند باعث درمان بیماری‌ها و آسیب‌های مختلف شوند. مطالعات جدید پتانسیل این سلول‌ها را برای کاربردهای درمانی بیشتر روشن کرده است، که می‌تواند به بهبود روند درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک کند.
تیمی از دانشمندان استرالیایی در مؤسسه تحقیقات بهداشت و پزشکی استرالیای جنوبی (SAHMRI) نوعی سلول ناشناخته را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند به دو نوع سلول مختلف تبدیل شود، که برای بهبود و تشکیل رگ‌های خونی حیاتی هستند.
این سلول‌ها که پیش‌سازهای اندومک نامیده می‌شوند، توانایی منحصربه‌فردی دارند که به سلول‌های اندوتلیال (که پوشش رگ‌های خونی را تشکیل می‌دهند) یا ماکروفاژها (سلول‌های ایمنی که نقش مهمی در ترمیم بافت و دفاع دارند) تبدیل شوند.
دکتر سانوری لیانگه، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی، گفت: «این سلول‌ها وظیفه مهمی دارند و به رشد رگ‌های خونی، زمانی که بدن به آن نیاز دارد، کمک می‌کنند. آنها با آسیب یا جریان خون ضعیف فعال می‌شوند و به سرعت برای کمک به بهبود گسترش می‌یابند.»
وجود چنین سلول‌های چندکاره‌ای بیش از یک قرن پیش نظریه‌پردازی شده بود، اما تاکنون ناشناخته باقی مانده بودند. تیم SAHMRI سرانجام این سلول‌های تغییرپذیر را در لایه بیرونی آئورت‌های موش‌های بالغ که بزرگ‌ترین شریان بدن است، مشاهده کردند.
این کشف یک موفقیت یک شبه نبود و در واقع محققان به رهبری پروفسور پیتر پسالتیس، 9 سال سخت تلاش کردند تا این سلول‌ها را به طور قطعی شناسایی و توصیف کنند.
آنچه پیش‌سازهای اندومک را بسیار هیجان‌انگیز می‌کند، پتانسیل آنها برای استفاده درمانی است. برخلاف بسیاری از انواع سلول‌های دیگر، آنها نشانگرهای معمولی را روی سطح خود نشان نمی‌دهند. این ویژگی مخفیانه می‌تواند آنها را به کاندیداهای ایدئال برای پیوند سلول‌های بنیادی تبدیل کند، چرا که احتمال رد شدن توسط سیستم ایمنی گیرنده کمتر است.
در راستای آزمایش قدرت بهبود این سلول‌ها، محققان آنها را از موش‌ها جدا کردند و در آزمایشگاه پرورش دادند. سپس سلول‌ها را به موش‌های دیابتی با زخم‌های مزمن که به طور معمول سخت درمان می‌شود، پیوند زدند. نتایج فوق‌العاده بود.
دکتر لیانگه توضیح داد: «وقتی این پیش‌سازها را به زخم‌های دیابتی پیوند زدیم، بهبود چشمگیری در طول چند روز مشاهده کردیم. در تئوری، این می‌تواند برای بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن معجزه باشد.»
این کشف برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان که با زخم‌های کندبهبود یا غیرقابل بهبود دست و پنجه نرم می‌کنند، که یک عارضه شایع و ناتوان‌کننده دیابت است، نوری از امید به ارمغان می‌آورد.
توانایی شروع فرایند بهبود می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را بهبود بخشد و خطر عوارض شدید مانند قطع عضو را کاهش دهد.
پتانسیل پیش‌سازهای اندومک به بهبود زخم محدود نمی‌شود. محققان معتقد هستند این سلول‌ها می‌توانند تأثیرات گسترده‌ای برای شرایط مختلفی که در آنها ترمیم بافت و رشد رگ‌های خونی مختل شده است، داشته باشند. بیماری قلبی، بهبود پس از سکته مغزی و حتی درمان‌های ضد پیری امکان دارد روزی از درمان‌های مبتنی بر این سلول‌های افسانه‌ای بهره‌مند شوند.
محققان اکنون در حال بررسی این موضوع هستند که آیا سلول‌های پیش‌ساز مشابهی در بافت‌های دیگر وجود دارند یا خیر و مطالعات جاری روی سلول‌های پوست و عضله متمرکز شده‌اند.
نتایج این تحقیقات در سال آینده منتشر خواهد شد. شاید هیجان‌انگیزترین بخش این باشد که جست‌وجو برای یافتن این سلول‌ها در بافت انسانی آغاز شده است و نشانه‌های اولیه امیدوارکننده به نظر می‌رسند.
دکتر لیانگه اعلام کرد: «ما از ادامه بررسی پتانسیل این سلول‌ها هیجان‌زده هستیم. هنوز در مراحل اولیه قرار داریم، اما پیامدها می‌تواند بسیار بزرگ باشد. این یک پیشرفت مهم در درک ما از بازسازی رگ‌های خونی است و نویدبخش ایجاد درمان‌های مؤثرتری می‌باشد که از توانایی بدن برای بهبود و حفظ عملکرد در طول زمان حمایت می‌کند.»
با ادامه تحقیقات یک موضوع روشن می‌باشد، اینکه کشف پیش‌سازهای اندومک یک مرز جدید هیجان‌انگیز در علم پزشکی باز کرده است، مرزی که می‌تواند امید و بهبودی را برای میلیون‌ها بیمار در سراسر جهان به ارمغان بیاورد.
