گروهی از محققان از ایالت‌های سائوپائولو و سئارا در برزیل با همکاری دانشگاه هنگ‌کنگ، موفق به کشف یک ویروس جدید کرونا در خفاش‌ها شده‌اند.
به گزارش تکناک، این ویروس برای اولین بار در آمریکای جنوبی شناسایی شده است و شباهت زیادی به ویروس سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) دارد.
این یافته که در مجله ویروس‌شناسی پزشکی (JMV) منتشر شده، نگرانی‌هایی درباره احتمال انتقال این ویروس به انسان ایجاد کرده است.
فهرست مطالب
ویروسی با شباهت ژنتیکی به MERS-CoV
ویروس MERS-CoV اولین‌بار در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی شناسایی شد و از آن زمان تاکنون در ۲۷ کشور گزارش شده است. این بیماری تاکنون ۸۵۸ قربانی برجای گذاشته است.
محققان برزیلی اکنون اعلام کرده‌اند که ویروس جدید کشف‌شده در خفاش‌های منطقه سئارا، ۷۱.۹ درصد شباهت ژنتیکی به MERS-CoV دارند. همچنین ژن مسئول کدگذاری پروتئین اسپایک این ویروس، ۷۱.۷۴ درصد مشابه پروتئین اسپایک ویروس MERS-CoV انسانی است، که در سال ۲۰۱۵ در عربستان سعودی شناسایی شده بود.
پروتئین اسپایک نقش مهمی در فرایند ورود ویروس به سلول‌های میزبان دارد و محققان برزیلی احتمال می‌دهند که ویروس جدید توانایی اتصال به گیرنده‌های انسانی را داشته باشد. با وجود این، برای تأیید این موضوع، آزمایش‌های دقیقی در آزمایشگاه‌های ایمن زیستی دانشگاه هنگ‌کنگ در سال ۲۰۲۵ انجام خواهد شد.
جزئیات تحقیقات و اهمیت پایش خفاش‌ها
این تحقیق روی ویروس جدید کرونا که توسط برونا استفانی سیلوِریو، دانشجوی دکتری در دانشگاه فدرال سائوپائولو و با حمایت FAPESP انجام شده، بر اساس نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از ۱۶ خفاش در منطقه فورتالزا، مرکز ایالت سئارا صورت گرفته است. از این میان، در پنج نمونه، هفت ویروس کرونا شناسایی شده، که نشان‌دهنده تنوع ژنتیکی قابل توجه این خانواده ویروسی است.
خفاش‌های مورد بررسی به دو گونه Molossus molossus (حشره‌خوار) و Artibeus lituratus (میوه‌خوار) تعلق داشتند. محققان پیش از این، در همین منطقه، ویروس‌های هاری مرتبط با مارموزت‌ها را در خفاش‌ها شناسایی کرده بودند.
به گفته ریکاردو دورائس-کاروالیو، نویسنده ارشد مقاله و استاد دانشگاه فدرال سائوپائولو، خفاش‌ها مخازن مهمی برای ویروس‌های مختلف هستند و به همین دلیل، نظارت و پایش اپیدمیولوژیک آنها اهمیت زیادی دارد.
وی تأکید کرد: «پایش مداوم خفاش‌ها کمک می‌کند تا ویروس‌های در گردش و خطر انتقال آنها به حیوانات دیگر و حتی انسان شناسایی شوند. تحقیقات ما اهمیت یکپارچه‌سازی داده‌های ویروسی و ایجاد سیستم‌های پایش پیشرفته را نشان می‌دهد، که می‌توانند در پیشگیری از اپیدمی‌ها و پاندمی‌ها نقش داشته باشند.»
کشف ویروس دیگری در خفاش‌های برزیل
پیش از این، همین گروه تحقیقاتی موفق به شناسایی یک ویروس دیگر به نام gemykibivirus-2 در یکی از خفاش‌های M. molossus شده بودند. این ویروس شباهت زیادی با نمونه‌هایی دارد که در مایع مغزی-نخاعی بیماران انسانی شناسایی شده است.
بررسی‌های قبلی نشان داده‌اند که gemykibivirus در بیماران مبتلا به HIV، سپسیس ناشناخته، پریکاردیت مکرر و موارد نامشخص اسهال و آنسفالیت مشاهده شده است. این نخستین‌بار است که این ویروس در خفاش‌ها شناسایی می‌شود، موضوعی که اهمیت مطالعات ویروس‌شناسی در حیات وحش را دوچندان می‌کند.
نتایج و چشم‌انداز تحقیقات آینده
محققان برزیلی تأکید دارند که کمبود توالی‌های ژنتیکی در پایگاه‌های داده، مانع از تحلیل عمیق‌تر این ویروس‌ها شده است. اما یافته‌های اخیر، پایه‌ای برای تحقیقات آینده خواهد بود.
به گفته دورائس-کاروالیو، ضروری است که این مطالعات به صورت سیستماتیک و در پلتفرم‌های یکپارچه انجام شوند تا اطلاعات به‌دست‌آمده در اختیار نظام‌های بهداشتی قرار گیرد و به پیشگیری از شیوع بیماری‌های جدید کمک کند.
انتظار می‌رود که با برنامه‌ریزی برای انجام آزمایش‌های دقیق‌تر در هنگ‌کنگ در سال ۲۰۲۵، اطلاعات بیشتری درباره توانایی این ویروس در آلوده کردن انسان و احتمال تهدیدات اپیدمیولوژیک آن به‌دست آید.
