آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز دوشنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۴ (۱۳ اکتبر ۲۰۲۵) اعلام کرد که جویل موکیر، فیلیپ آگیون و پیتر هاویت به‌دلیل پژوهش‌های برجسته خود در زمینه‌ی «تبیین رشد اقتصادی مبتنی بر نوآوری» برنده‌ی جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۲۵ شدند.
به گزارش تکناک، این جایزه که به‌طور رسمی با عنوان «جایزه بانک مرکزی سوئد در علوم اقتصادی به یاد آلفرد نوبل» شناخته می‌شود، آخرین جایزه نوبل سال جاری است و ارزش آن ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود ۱.۲ میلیون دلار آمریکا) اعلام شده است.
در بیانیه رسمی آکادمی آمده است:
«برندگان امسال به ما آموختند که رشد پایدار اقتصادی، امری طبیعی و همیشگی نیست. رکود، نه رشد، وضعیت غالب در بیشتر دوران تاریخ بشر بوده است. پژوهش‌های آنان نشان می‌دهد که باید تهدیدهایی را که می‌توانند مانع تداوم نوآوری و رشد اقتصادی شوند، شناسایی کرده و با آنها مقابله کنیم.»
پژوهش‌های این سه اقتصاددان، پایه‌های نظری تازه‌ای برای درک رابطه میان نوآوری، پیشرفت فناورانه و پویایی اقتصادی بنا کرده است. آنان با ارائه‌ی مدل‌هایی که ارتباط میان تغییرات فناورانه و رشد تولید ناخالص داخلی را توضیح می‌دهد، نقش کلیدی در تحول تفکر اقتصادی معاصر داشته‌اند.
در حالی که جوایز نوبل در رشته‌های پزشکی، فیزیک، شیمی، ادبیات و صلح از سال ۱۹۰۱ میلادی بر اساس وصیت‌نامه‌ی آلفرد نوبل، مخترع دینامیت و صنعت‌گر سوئدی اهدا می‌شود، جایزه اقتصاد بعدها و در سال ۱۹۶۹ پایه‌گذاری شد. نخستین برندگان آن، راگنار فریش از نروژ و یان تین‌برگن از هلند بودند که برای مدل‌سازی پویای اقتصاد این افتخار را کسب کردند.
جالب آنکه برادر تین‌برگن، «نیکولاس تین‌برگن»، نیز چند سال بعد در سال ۱۹۷۳ برنده‌ی جایزه نوبل پزشکی شد.
هرچند بسیاری از اقتصاددانان در میان مردم نام‌های ناآشنایی هستند، اما چهره‌هایی چون میلتون فریدمن، پل کروگمن و بن برنانکه رئیس پیشین فدرال رزرو آمریکا ، از برندگان شناخته‌شده‌ی این جایزه محسوب می‌شوند.
در سال گذشته نیز جایزه نوبل اقتصاد به سه اقتصاددان برجسته‌ی مستقر در آمریکا، سایمون جانسون، جیمز رابینسون و دارون عجم‌اوغلو، تعلق گرفت. تحقیقات آنان رابطه‌ی میان استعمار، شکل‌گیری نهادهای عمومی و تداوم فقر در کشورهای مختلف را توضیح می‌داد.
ارزش مالی جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۲۵ ۱۱ میلیون کرون سوئد اعلام شده است که معادل تقریبی ۱.۲ میلیون دلار آمریکا است. نرخ برابری ارز در زمان اعلام جایزه نیز هر ۱ دلار آمریکا برابر با ۹.۵۱۱۲ کرون سوئد گزارش شده است.
