تصویربرداری مغزی نشان می‌دهد که افراد خوش‌بین هنگام تصور آینده، الگوهای مغزی مشابهی دارند و رویدادهای مثبت و منفی را با تمایز بیشتری از هم پردازش می‌کنند.
به گزارش تکناک، افراد خوش‌بین، یعنی افرادی که انتظار اتفاقات خوب دارند، اغلب از نظر روانی و جسمی سالم‌تر هستند و استرس کمتری دارند. با وجود این، تاکنون مشخص نبود که خوش‌بینی چه تأثیری روی نحوه تجسم مغزی رویدادهای احتمالی آینده دارد.
فهرست مطالب
فرضیه‌ای الهام‌گرفته از تولستوی
پژوهشگران در این تحقیق، از ایده‌ای الهام گرفتند که از رمان معروف «آنا کارنینا» گرفته شده است؛ اینکه موفقیت‌ها اغلب شبیه هم هستند، اما شکست‌ها هرکدام داستان متفاوتی دارند. آنها حدس زدند که افراد خوش‌بین، وقتی به آینده فکر می‌کنند، فعالیت مغزی مشابهی دارند.
طراحی مطالعه
در این مطالعه، از دو آزمایش تصویربرداری fMRI استفاده شد. شرکت‌کنندگان در این آزمایش‌ها، سناریوهای مثبت، خنثی، منفی و در یکی از مطالعات حتی رویدادهای مرگ‌آور را برای خود یا شریک زندگی خود تصور کردند.
در این پژوهش، دو گروه از بزرگسالان راست‌دست و متأهل مورد بررسی قرار گرفتند؛ گروه اول ۳۷ نفر و گروه دوم ۵۰ نفر بودند. همه شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌ای درباره میزان خوش‌بینی خود پر کردند و گروه دوم اطلاعاتی درباره ویژگی‌های فردی و توانایی ذهنی خود نیز ارائه دادند.
روش تحلیل داده‌های افراد خوش‌بین
برای تحلیل داده‌ها، از دو روش پیشرفته استفاده شد:
- تحلیل شباهت بازنمایی بین افراد (IS-RSA): برای بررسی اینکه مغز افراد چقدر در فکر کردن شبیه هم عمل می‌کند.
- تحلیل تفاوت‌های فردی (ID-MDS): برای ترسیم نقشه‌ای از تأثیر خوش‌بینی بر احساسات و نحوه پردازش آن در مغز انجام شد.
این دو ابزار به پژوهشگران امکان داد تا ساختار مغزی نهفته در تفکر خوش‌بینانه افراد نسبت به آینده را کشف کنند.
مغز افراد خوش‌بین هم‌شکل عمل می‌کند
نتایج حیرت‌انگیز بود. افراد خوش‌بین هنگام تصور آینده، به‌ویژه رویدادهای مثبت مربوط به خود، الگوهای فعالیت مغزی مشابهی در ناحیه قشر پیش‌پیشانی میانی (MPFC) از خود نشان دادند.
در مقابل، افراد کمتر خوش‌بین الگوهای مغزی پراکنده‌تر و متفاوت‌تری داشتند.
این شباهت مغزی نشان می‌دهد مغز افراد خوش‌بین، هنگام فکر کردن به آینده، رویدادهای خوب و بد را واضح‌تر و با دقت بیشتری از هم تشخیص می‌دهد.
تأیید فرضیه «آنا کارنینا» در مغز
تحلیل‌های تکمیلی نشان داد که فرضیه مبتنی بر اصل آنا کارنینا، که پیش‌بینی می‌کند فقط افراد خوش‌بین الگوهای مغزی مشابه دارند، بهتر از فرضیه‌های کلی‌تر می‌تواند تفاوت‌ها را توضیح دهد.
این اثر بیشتر در سناریوهایی که مربوط به خود فرد بود (نه شریک زندگی) دیده شد، که نشان‌دهنده تمرکز مغز خوش‌بینان بر آینده شخصی آنها است.
تفکیک واضح‌تر بین احساسات مثبت و منفی
روش دوم تحلیل نشان داد افراد خوش‌بین، وزن بیشتری به بعد احساسی پردازش می‌دهند، یعنی مغز آنها رویدادهای مثبت و منفی را از هم جدا‌تر و متمایزتر پردازش می‌کند.
در مقابل، مغز افراد بدبین مرز مشخصی بین رویدادهای مثبت و منفی قائل نمی‌شود، که می‌تواند بازتابی از نگاه مبهم یا بی‌تفاوت آنها به آینده باشد.
پیامدهای مطالعه روی افراد خوش‌بین
این یافته‌ها ممکن است توضیح دهند که چرا افراد خوش‌بین روابط اجتماعی قوی‌تری دارند. شباهت بیشتر در پردازش مغزی می‌تواند باعث هم‌فکری بیشتر در تعاملات شود، هرچند این ارتباط نیازمند پژوهش‌های بیشتر است.
این مطالعه می‌تواند به شناسایی شاخص‌های عصبی مؤثر در ارزیابی و درمان اختلالات خلقی، اضطراب و افسردگی کمک کند.
محدودیت‌ها و مسیرهای آینده
یکی از محدودیت‌های این مطالعه، اثرگذاری کمتر نتایج در موقعیت‌های مرتبط با شریک زندگی بود؛ که ممکن است به نحوه طراحی آزمایش مربوط باشد. پژوهشگران توصیه می‌کنند که در تحقیقات آینده، تأثیر ویژگی‌های شخصیتی و فرهنگی بر نحوه تفکر درباره آینده بررسی شود.
پژوهشگران نتیجه گرفتند که خوش‌بینی نه‌تنها دیدگاه فرد را تغییر می‌دهد، بلکه ساختار پردازش مغزی او را نیز متحول می‌کند. مغز افراد خوش‌بین آینده را منسجم‌تر، دقیق‌تر و با احساسات متمایزتر درک می‌کند و این می‌تواند یکی از دلایل اصلی سلامت روانی و اجتماعی بالاتر در این افراد باشد.
