نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که افراد سایکوپات (روان‌پریشی اجتماعی) دچار تغییرات ساختاری در نواحی خاصی از مغز هستند که در کنترل تکانه و تنظیم احساسات نقش دارند.
به گزارش تکناک، افراد سایکوپات معمولاً رفتارهای ضد اجتماعی شدیدی از خود نشان می‌دهند، اما اغلب در محدوده قانونی تشخیص «جنون» قرار نمی‌گیرند. از آنجایی که افراد سایکوپاتی بیشتر از دیگران رفتارهای خشونت‌آمیز انجام می‌دهند، شناخت بهتر این اختلال، به‌ویژه در حوزه پزشکی قانونی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
فهرست مطالب
مطالعه‌ای با تصویربرداری پیشرفته مغزی
این پژوهش جدید که توسط محققان آمریکایی و آلمانی، با استفاده از اسکن‌های پیشرفته مغزی (MRI) انجام شده، توانسته است نواحی خاصی از مغز را شناسایی کند، که با صفات مختلف سایکوپاتی مرتبط هستند. این مطالعه بر اساس ابزار ارزیابی چک‌لیست بازنگری‌شده سایکوپاتی یا Psychopathy Checklist-Revised (PCL-R) انجام شد.
این چک‌لیست شامل ۲۰ آیتم است، که به دو فاکتور اصلی تقسیم می‌شود:
- فاکتور ۱: سردی عاطفی، عدم همدلی، جذابیت سطحی، رفتارهای فریبکارانه
- فاکتور ۲: رفتار ضد اجتماعی، پرخاشگری، تکانشی بودن، بی‌مسئولیتی و بی‌حوصلگی
هر آیتم بین ۰ تا ۲ امتیاز می‌گیرد و نمره نهایی مشخص می‌کند که فرد تا چه میزان ویژگی‌های سایکوپاتی دارد.
تفاوت ساختار مغزی سایکوپات‌ها با افراد عادی در چیست؟
در این مطالعه، ۳۹ مرد با نمره ۲۰ یا بالاتر در PCL-R از زندان‌ها و بیمارستان‌های روان‌پزشکی آلمان انتخاب شدند. اسکن‌های مغزی آنها با یک گروه تحت کنترل مقایسه شد.
- در مورد فاکتور ۱: رابطه ضعیف و ناسازگار با ساختار مغز مشاهده شد. برخی نواحی مانند قشر اوربیتوفرونتال و هیپوکامپ ارتباط‌هایی نشان دادند، اما نتایج آماری قوی نبودند. این موضوع می‌تواند به پیچیدگی یا گستردگی بیشتر شبکه‌های مغزی درگیر اشاره داشته باشد.
- در مورد فاکتور ۲: یافته‌ها بسیار قوی‌تر و گسترده‌تر بودند. کاهش حجم مغزی در نواحی کلیدی از جمله تالاموس، عقده‌های قاعده‌ای، ساقه مغز و قشر اینسولا مشاهده شد؛ همه آنها نواحی هستند که در کنترل تکانه، تنظیم احساسات و بازداری رفتاری نقش دارند.
کاهش حجم کلی مغز در افراد سایکوپات
افراد سایکوپات به طور میانگین ۱.۴۵ درصد حجم مغز کمتری نسبت به افراد غیرسایکوپات داشتند. این کاهش در نواحی خاصی از جمله موارد زیر قابل توجه بود:
- قشر مغز (Cortex)
- سابیکولوم راست (بخشی از هیپوکامپ)
- قشر سینگولیت قدامی
- قشر اینسولا
این نواحی با رفتار اجتماعی، احساسات و خودکنترلی در ارتباط هستند.
محدودیت‌های مطالعه
با وجود نتایج مهم، این مطالعه محدودیت‌هایی نیز داشت، که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعداد کم شرکت‌کنندگان سایکوپات، که قدرت آماری را کاهش می‌دهد.
- ضریب هوشی برای همه افراد ارزیابی نشد.
- از دستگاه‌های MRI مختلف در سایت‌های گوناگون استفاده شد.
- عدم بررسی دقیق سطح سایکوپاتی در گروه تحت کنترل، بنابراین وجود صفات سایکوپاتی خفیف در آنها ممکن است.
کاربردهای بالقوه بررسی ساختار مغز افراد سایکوپات
با وجود محدودیت‌ها، یافته‌ها تایید می‌کنند که صفات ضد اجتماعی و تکانشی در سایکوپات‌ها با تفاوت‌های واقعی و قابل سنجش در ساختار مغز مرتبط هستند. این شناخت می‌تواند به توسعه درمان‌های شخصی‌سازی‌شده یا استراتژی‌های بازپروری برای کاهش خشونت و بهبود رفتار در این افراد کمک کند.
همچنین در حوزه پزشکی قانونی، استفاده از این اطلاعات برای ارزیابی خطر ارتکاب به خشونت می‌تواند تحول‌آفرین باشد.
آیا همه افراد سایکوپات ناکارآمد هستند؟
یکی از نکات جالب این پژوهش، یافته‌های متناقض درباره فاکتور ۱ است. به نظر می‌رسد که برخی ویژگی‌ها مثل نداشتن همدلی یا رفتارهای فریبکارانه، همیشه نشانه مشکل مغزی نیستند. حتی بعضی از سایکوپات‌هایی که در جامعه موفق هستند، ممکن است توانایی ذهنی بالایی داشته باشند. برای درک بهتر این موضوع، هنوز به تحقیقات بیشتری، به‌ویژه درباره نقش ژنتیک و محیط نیاز است.
