بازسازی ژنوم ویروس آنفلوآنزای ۱۰۰ ساله در سوئیس

دانشمندان سوئیسی ژنوم ویروس آنفلوآنزای سال ۱۹۱۸ را از یک نمونه ۱۰۰ ساله بازسازی کرده‌اند. این پژوهش نشان می‌دهد ویروس از همان ابتدا ویژگی‌هایی کلیدی برای آلوده‌کردن انسان داشته است.

به گزارش تکناک،محققان دانشگاه‌های بازل و زوریخ موفق شدند ژنوم ویروس عامل همه‌گیری آنفلوآنزای ۱۹۱۸–۱۹۲۰ در سوئیس را از یک نمونه قدیمی متعلق به موزه پزشکی زوریخ رمزگشایی کنند. تحلیل آن‌ها نشان داد این ویروس از همان ابتدا دارای ویژگی‌های کلیدی برای انتقال به انسان بوده است.

چرا بازسازی ژنوم ویروس‌های قدیمی اهمیت دارد؟

با توجه به اینکه بیماری‌های ویروسی جدید همچنان تهدیدی جدی برای سلامت جهانی محسوب می‌شوند، شناخت دقیق نحوه‌ی تکامل ویروس‌ها در گذشته می‌تواند به آمادگی بهتر در برابر همه‌گیری‌های آینده کمک کند. همه‌گیری آنفلوآنزای ۱۹۱۸ که با نام «آنفلوآنزای اسپانیایی» شناخته می‌شود، بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون قربانی برجای گذاشت. اما اطلاعات کمی از نحوه سازگاری ویروس در مراحل اولیه همه‌گیری در دست بود.

نمونه‌ای تاریخی از یک بیمار ۱۸ ساله زوریخی

ویروس مورد بررسی از نمونه‌ای با قدمت بیش از ۱۰۰ سال به‌دست آمد که در موزه‌ی پزشکی دانشگاه زوریخ نگهداری می‌شد. این نمونه مربوط به یک بیمار ۱۸ ساله اهل زوریخ بود که در موج نخست همه‌گیری جان باخته و در ژوئن سال ۱۹۱۸ کالبدشکافی شده بود.

سه جهش کلیدی در ویروس سوئیسی

محققان با مقایسه ژنوم ویروس سوئیسی با نمونه‌های دیگر از آلمان و آمریکای شمالی دریافتند که این ویروس در همان ابتدای همه‌گیری، دارای سه جهش مهم برای سازگاری با بدن انسان بوده است:

• دو جهش باعث مقاومت بیشتر ویروس در برابر اجزای ضدویروسی سیستم ایمنی انسان
• جهش سوم موجب افزایش توانایی ویروس برای اتصال به گیرنده‌های سلول‌های انسانی شد؛ عاملی که به افزایش قدرت سرایت و بقا کمک کرد

توسعه روش جدید بازیابی RNA ویروسی

از آنجا که ویروس‌های آنفلوآنزا دارای ژنوم RNA هستند که سریع‌تر از DNA تخریب می‌شود، محققان روشی نوین برای استخراج RNA باستانی طراحی کردند. به گفته‌ی دکتر کریستین اوربان، یکی از پژوهشگران این مطالعه، این روش می‌تواند انقلابی در بازسازی ویروس‌های RNA قدیمی ایجاد کند و اصالت داده‌های ژنتیکی را نیز تأیید کند.

ارزش بی‌نظیر مجموعه‌های پزشکی تاریخی

در این پروژه از همکاری مجموعه‌های پزشکی دانشگاه زوریخ و موزه تاریخ پزشکی برلین بهره‌برداری شد. دکتر فرانک روهلی، از اعضای تیم پژوهش، تأکید کرد که این مجموعه‌ها، آرشیوهایی بی‌قیمت برای بازسازی ژنوم ویروس‌های تاریخی هستند و هنوز به طور کامل مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.

اهمیت یافته‌ها برای آینده

دکتر ورنا شونمان، سرپرست پروژه، معتقد است که این پژوهش گامی بزرگ در جهت شناخت بهتر نحوه‌ی سازگاری ویروس‌ها با انسان در طول زمان است. او گفت: با این اطلاعات می‌توان الگوهایی برای درک و پیش‌بینی همه‌گیری‌های آینده طراحی کرد.

این یافته‌ها نشان می‌دهند بازسازی دقیق گذشته می‌تواند راهی برای محافظت بهتر در برابر بیماری‌های آینده باشد.