محققان با ترکیب سلول‌های دندریتیک تولروژنیک و دی‌متیل فومارات، رویکرد جدیدی برای مدیریت بیماری ام‌اس و اثربخشی درمان آن کشف کرده‌اند.
به گزارش تک‌ناک، مولتیپل اسکلروزیس (MS) یا ام‌اس یک بیماری مزمن است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به غلاف میلین که پوشش محافظ اطراف سلول‌های عصبی می‌باشد، حمله می‌کند و باعث آسیب عصبی و افزایش ناتوانی می‌شود.
درمان‌های موجود برای بیماری ام‌اس مانند سرکوب‌کننده‌های ایمنی این حملات را کاهش می‌دهند، اما سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند و بیماران را در معرض عفونت‌ها و سرطان قرار می‌دهند.
محققان در حال بررسی یک رویکرد هدفمندتر هستند، که شامل استفاده از نوعی سلول ایمنی به نام سلول‌های دندریتیک تولروژنیک (tolDCs) است، که از خود بیماران گرفته می‌شود تا این بیماری را به طور دقیق‌تری هدف قرار دهند.
سلول‌های tolDCs می‌توانند تعادل ایمنی را بدون تأثیر بر دفاع طبیعی بدن بازگردانند. با وجود این، از آنجا که ویژگی اصلی ام‌اس اختلال در سیستم ایمنی است، اثربخشی این سلول‌ها برای پیوند خودکار امکان دارد به خطر بیفتد.
بنابراین ضروری است که دانشمندان قبل از اینکه بتوان این روش را اعمال کرد، درک کنند که چگونه ام‌اس بر ماده اولیه این درمان سلولی تأثیر می‌گذارد.
در این مطالعه که در مجله معتبر Journal of Clinical Investigation منتشر شده است، محققان مونوسیت‌های +CD14، سلول‌های دندریتیک بالغ (mDCs) و سلول‌های دندریتیک تولروژنیک درمان شده با ویتامین D3 (VitD3-tolDCs) را از بیماران مبتلا به ام‌اس که هنوز درمان نشده بودند، همچنین از افراد سالم بررسی کردند.
درمان شخصی‌سازی شده بیماری ام‌اس با سلول‌های ایمنی
آزمایش‌های بالینی (NCT02618902 و NCT02903537) که در اسپانیا توسط دکتر کریستینا رامو-تلو و دکتر اوا مارتینز کاسرس هدایت می‌شود، برای ارزیابی اثربخشی VitD3-tolDCs طراحی شده‌اند، که با آنتی‌ژن‌های میلین بارگذاری می‌شوند تا به سیستم ایمنی آموزش دهند که به سیستم عصبی حمله نکند.
این یک رویکرد نوآورانه است، چرا که از سلول‌های ایمنی خود بیمار استفاده می‌کند که برای القای تحمل ایمنی تغییر یافته‌اند تا ماهیت خودایمنی ام‌اس را درمان کنند.
این مطالعه که توسط دکتر اوا مارتینز-کاسرس و دکتر استبان بالستار و با همکاری فدریکو فوندلی به عنوان نویسنده اول این مطالعه انجام شده است، نشان داد که سلول‌های ایمنی بیماران مبتلا به ام‌اس (مونوسیت‌ها، پیش‌سازهای tolDCs) حتی پس از تبدیل شدن به VitD3-tolDCs که نوع سلول درمانی واقعی است، همچنان دارای یک امضای «التهابی» پایدار هستند.
این امضا باعث می‌شود که این سلول‌ها نسبت به سلول‌های مشتق شده از افراد سالم کمتر مؤثر باشند و بخشی از مزایای بالقوه خود را از دست بدهند.
راه‌حل احتمالی: تنظیم گیرنده هیدروکربن آروماتیک
با استفاده از روش‌های تحقیقاتی پیشرفته، محققان یک مسیر به نام گیرنده هیدروکربن آروماتیک (AhR) را شناسایی کردند که با این پاسخ ایمنی تغییر یافته مرتبط است.
با استفاده از یک داروی تنظیم‌کننده AhR، تیم تحقیقاتی توانست عملکرد طبیعی VitD3-tolDCs را از بیماران مبتلا به ام‌اس در شرایط آزمایشگاهی بازگرداند.
جالب است دی‌متیل فومارات که یک داروی تأییدشده برای ام‌اس است، توانست اثر تنظیم AhR را تقلید کند و کارایی کامل سلول‌ها را با پروفایل سمی ایمن‌تر بازگرداند.
در نهایت، مطالعات در نمونه‌های حیوانی مبتلا به ام‌اس نشان داد که ترکیب VitD3-tolDCs و دی‌متیل فومارات نتایج بهتری نسبت به استفاده از هر یک از درمان‌ها به تنهایی داشت.
این درمان ترکیبی به طور قابل توجهی علائم را در موش‌ها کاهش داد، که نشان‌دهنده پتانسیل افزایش یافته برای درمان بیماران انسانی است.
این نتایج می‌تواند باعث یک گزینه درمانی جدید و قوی‌تر برای ام‌اس شود و امیدی برای میلیون‌ها بیمار در سراسر جهان که از این بیماری ناتوان‌کننده رنج می‌برند، فراهم کند.
این مطالعه یک گام مهم رو به جلو در استفاده از درمان‌های سلولی شخصی‌سازی شده برای بیماری‌های خودایمنی است و می‌تواند شیوه درمان ام‌اس را به طور اساسی تغییر دهد.
