تصاویر سبک استودیو Ghibli که با ChatGPT تولید شده‌اند، باعث ایجاد جنجال و بحث‌های جدیدی درباره حقوق مالکیت معنوی در هوش مصنوعی شده‌اند.
به گزارش تکناک، در روزهای اخیر، قابلیت جدیدی در ChatGPT توجه طرف‌داران استودیو مشهور ژاپنی Ghibli را به خود جلب کرده است؛ قابلیتی که با تبدیل تصاویر شخصی یا میم‌های محبوب اینترنتی به سبک خاص هایائو میازاکی، بنیان‌گذار این استودیو، موجی از واکنش‌ها را در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخته است. در‌حالی‌که بسیاری از کاربران از نتایج خلاقانه و چشم‌نواز این ابزار هوش مصنوعی شگفت‌زده شده‌اند، کارشناسان حقوقی و هنرمندان درباره ابعاد اخلاقی و قانونی آن هشدار داده‌اند.
ماجرا از آنجا آغاز شد که کاربرانی مانند Janu Lingeswaran، کارآفرین ساکن آلمان، با بارگذاری تصاویری از حیوانات خانگی یا چهره‌های آشنا، آنها را به انیمه‌هایی با حال‌وهوای آثار کلاسیکی چون My Neighbor Totoro و Kiki’s Delivery Service تبدیل کردند. به گفته Lingeswaran، نتیجه آن‌قدر دل‌نشین بود که تصمیم گرفت تصویر را چاپ کند و به دیوار خانه‌اش بزند.
به نقل از اپ‌نیوز، این قابلیت علاوه‌بر تبدیل چهره‌هایی معمولی به سبک Ghibli، تصاویری نمادین همچون میم معروف Disaster Girl یا نمایی از Yusuf Dikec، تیرانداز ترکیه‌ای در المپیک ۲۰۲۴ را دستخوش این تغییر کرده است. با‌این‌حال، استفاده گسترده از این سبک هنری که در آثار متمایز و دارای کپی‌رایت ریشه دارد، واکنش‌های انتقادی گسترده‌ای را نیز به‌دنبال داشته است.
OpenAI، شرکت توسعه‌دهنده ChatGPT، با وجود درگیری در پرونده‌های حقوقی مربوط به کپی‌رایت، از این ترند استقبال کرده و حتی مدیرعامل آن، سم آلتمن، تصویر پروفایل خود در شبکه اجتماعی X را به پرتره‌ای به سبک Ghibli تغییر داده است. این شرکت در بیانیه‌ای فنی اعلام کرده است که رویکردی محافظه‌کارانه در تقلید سبک هنرمندان زنده در پیش می‌گیرد و از تولید تصاویر به سبک آنها جلوگیری می‌کند. با‌این‌حال، سبک‌های استودیویی همچون Ghibli را آزاد گذاشته است؛ مسئله‌ای که اکنون محل بحث شده است.
استودیو Ghibli در ژاپن از اظهارنظر دراین‌باره خودداری کرده است؛ اما واکنش‌ها به این روند ادامه دارد. بازنشر اظهارات قدیمی میازاکی درباره هوش مصنوعی، باردیگر دیدگاه صریح او درباره این فناوری را به یاد آورده است. در ویدئویی مستند از سال ۲۰۱۶، میازاکی نمایش انیمیشنی مبتنی‌بر هوش مصنوعی را «مشمئزکننده» توصیف کرده و گفته بود سازندگان چنین فناوری‌هایی درکی از رنج انسانی ندارند. او تأکید کرده بود که هرگز به استفاده از این نوع فناوری‌ها در آثارش تمایلی ندارد و آنها را «توهینی به زندگی» می‌داند.
در مقابل، کارشناسان حقوقی نیز درباره پیامدهای قانونی استفاده از سبک Ghibli هشدار داده‌اند. جاش وینزبرگ، وکیل شرکت Pryor Cashman، با اشاره به اینکه «سبک» به‌تنهایی مشمول کپی‌رایت نیست، تأکید کرد که عناصر مشخص بصری در آثار میازاکی می‌توانند به اندازه‌ای خاص و تشخیص‌پذیر باشند که در‌صورت تقلید، مصداق نقض کپی‌رایت تلقی شوند.
او افزود اگر OpenAI بدون اخذ مجوز از این آثار برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی خود استفاده کرده باشد، این موضوع می‌تواند عواقب قانونی داشته باشد. OpenAI تاکنون در برابر پرسش «آیا برای استفاده از سبک Ghibli مجوزی دریافت کرده یا نه؟» پاسخی نداده است.
در همین حال، هنرمندانی چون کارلا اورتیز که خود از کودکی با آثار میازاکی بزرگ شده‌اند، این روند را مصداق بی‌توجهی آشکار به حقوق هنرمندان دانسته‌اند. اورتیز پیش‌تر از برخی از سازندگان ابزارهای تصویرسازی هوش مصنوعی شکایت کرده است. وی می‌گوید: «استفاده از نام و آثار و اعتبار Ghibli برای تبلیغ محصولات OpenAI نوعی سوءاستفاده و توهین است.»
خشم اورتیز زمانی تشدید شد که دولت دونالد ترامپ تصویری به سبک Ghibli از زنی دومینیکنی که مأموران مهاجرت بازداشتش کرده بودند، از حساب رسمی کاخ‌سفید در شبکه اجتماعی X منتشر کرد. هنوز مشخص نیست این تصویر چگونه و با چه ابزاری ساخته شده است و OpenAI و کاخ‌سفید تاکنون درباره این موضوع اظهارنظری نکرده‌اند.
اکنون با اوج‌گیری موج استفاده از سبک Ghibli به‌وسیله ابزارهای هوش مصنوعی، بحث‌های مربوط به مرزهای قانونی و اخلاقی این فناوری‌ها دوباره در کانون توجه قرار گرفته‌اند؛ مسئله‌ای که نه‌فقط به هنر، بلکه به آینده خلاقیت انسانی گره خورده است.
