علائم سردرد شما می تواند به شما و پزشک شما کمک کند تا نوع سردردی را که تجربه می کنید، تعیین کنید.
به گزارش تکناک، در اینجا 14 نوع مختلف سردرد، علت هر کدام و مهمتر از همه، چگونگی خلاص شدن از آنها را به شما می‌گوییم.
فهرست مطالب
سردردهای تنشی
به گفته Medline Plus، سردردهای تنشی شایع ترین نوع سردرد هستند. عضلات سفت شانه ها، گردن، پوست سر و فک مقصر اصلی این سردردها هستند که اغلب با استرس، افسردگی یا اضطراب مرتبط هستند. عادات سبک زندگی مانند کار زیاد، کم خوابی، خوب غذا نخوردن یا مصرف الکل می تواند به ایجاد سردرد تنشی کمک کند.
به گفته بنیاد ملی سردرد (NHF)، سردردهای تنشی باعث ایجاد درد مبهم و بدون ضربان می شوند که اغلب در هر دو طرف سر تجربه می شود. این نوع سردردها به شدت میگرن نیستند و معمولاً با حالت تهوع و استفراغ همراه نیستند، بنابراین به ندرت مانع از ادامه فعالیت های منظم فرد می شوند.
NHF گزینه های درمانی زیر را برای سردرد تنشی توصیه می کند:
- استراحت
- آسپرین
- استامینوفن
- ایبوپروفن
- ناپروکسن سدیم
- ترکیبی از مسکن ها با کافئین
- قرار دادن بسته های یخ روی قسمتی که درد می‌کند
- شل کننده های عضلانی
- در صورت لزوم مصرف داروهای ضد افسردگی
- بیوفیدبک
- روان درمانی
- داروهای مسکن تجویزی
سردردهای خوشه ای
سردردهای خوشه ای به صورت گروهی یا چرخه ای رخ می دهند. هر حمله به طور متوسط حدود یک تا سه ساعت طول می کشد. طبق تحقیقات NHF، سردردهای خوشه ای به طور منظم حتی چندین بار در روز، در یک دوره معین عود می کنند و سپس ممکن است ماه ها یا حتی سال ها یک دوره بدون سردرد داشته باشند.
این سردردها به طور ناگهانی ظاهر می شوند و با درد شدید و ناتوان کننده در سمت راست یا چپ سر مشخص می شوند و اغلب با آبریزش چشم، احتقان بینی یا آبریزش بینی در همان سمت صورت همراه هستند. در طول یک حمله، فرد اغلب بی قرار است، نمی تواند راحت باشد و به احتمال زیاد مانند یک فرد مبتلا به میگرن نمی‌تواند دراز بکشد.
بر اساس تحقیقات NHF، سردردهای خوشه‌ای عمدتاً بر مردان بین 20 تا 50 سال که تغییر جنسیت دادند، تأثیر می‌گذارد، به طوری که 80 درصد از بیماران مبتلا به سردردهای خوشه‌ای را مردانی که تغییر جنسیت داده‌اند، تشکیل می‌دهند.
علت سردردهای خوشه ای ناشناخته است. با توجه به تحقیقات مرکز پزشکی جان هاپکینز، به نظر می رسد این سردردها با ترشح ناگهانی هیستامین یا سروتونین در بدن مرتبط باشد. محرک ها می توانند شامل الکل، سیگار، ارتفاعات بالا و برخی غذاها باشند.
درمان سردردهای خوشه‌ای، یک رویکرد دو جانبه است: اکسیژن درمانی یا اسپری بینی و جلوگیری از حملات بعدی با دارو.
سردردهای سینوسی
به گفته NHF، سردردهای سینوسی باعث ایجاد درد در ناحیه بینی می شود که اغلب در طول روز شدت می یابد. سردرد سینوسی در اثر عفونت، معمولاً همراه با تب، انسداد مجاری سینوسی و جلوگیری از تخلیه طبیعی ایجاد می‌شود.
به گفته دکتر پیتر گوادزبی، مدیر مرکز سردرد در دانشگاه کالیفرنیا، این نوع سردردها معمولاً بیش از حد تشخیص داده می شوند. برای مثال، میگرن را می‌توان با سردردهای سینوسی اشتباه گرفت، زیرا علائمی مانند فشار سینوسی، احتقان بینی و آبریزش چشم‌ها می‌تواند در هر دو نوع رخ دهد. اما سردردهای سینوسی نادر هستند.
دکتر گوادزبی گفت: سردرد سینوسی واقعی مربوط به عفونت است و با ترشحات سبز یا قرمز بینی همراه است. عفونت‌های سینوسی اغلب با گذشت زمان یا در صورت لزوم با مصرف آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شوند و نباید باعث تهوع یا حساسیت به نور شوند که از علائم میگرن هستند. سردردهای ناشی از عفونت سینوسی را می توان با آنتی هیستامین ها یا ضد احتقان ها نیز درمان کرد.
سردردهای برگشتی
استفاده بیش از حد از داروهای مسکن برای سردرد مانند آسپرین، استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (موترین، ادویل)، یا داروهای تجویزی، می‌تواند منجر به سردردهای برگشتی شود. دکتر استوارت تپر، مدیر تحقیقات مرکز سردرد و درد در موسسه عصبی کلینیک کلیولند گفت: بیشتر بیمارانی که ما در یک مرکز سردرد با سردردهای روزانه می بینیم، سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو یا سردردهای برگشتی دارند.
دکتر تپر گفت: آنها در یک چرخه تکراری گیر افتاده‌اند. آنها مدام داروی بیشتری مصرف می کنند، سردردهای بیشتری دارند بنابراین بیشتر و بیشتر مستأصل می شوند.
طبق گفته آکادمی پزشکان خانواده آمریکا (AAFP)، سردردهای برگشتی اغلب از صبح زود شروع می شوند و محل و شدت آن روز به روز تغییر می کند. افرادی که سردردهای برگشتی دارند ممکن است حالت تهوع، اضطراب، تحریک پذیری، افسردگی یا مشکلات خواب داشته باشند.
یک نظریه درمورد این نوع سردرد این است که مصرف بیش از حد دارو می تواند باعث شود که مغز به حالت هیجانی تبدیل شود و باعث سردردهای بیشتری شود. به گفته کتابخانه ملی پزشکی، یکی دیگر از علل این نوع سردرد، ترک دارو است زیرا با این کار میزان دارو در جریان خون کاهش می یابد.
AAFP توصیه می کند که داروهای تجویزی و بدون نسخه را بیش از دو روز در هفته مصرف نکنید. آرام بخش ها، مسکن‌ها و داروهای ارگوتامین نیز می توانند باعث سردردهای برگشتی شوند. شما باید با پزشک خود صحبت کنید تا متوجه شوید که آیا باید مصرف این داروها را متوقف کنید یا کمتر آنها را مصرف کنید.
سردردهای میگرنی
طبق گزارش Medline Plus، حدود 12 درصد از آمریکایی ها به میگرن مبتلا می شوند. این سردردهای شدید در زنان سه برابر مردان شایع است، اگرچه ممکن است هر کسی را درگیر کند. بر اساس گزارش Medline، علت میگرن مشخص نیست اما ژن ها در بروز آن نقش دارند و فعالیت سلول های مغز ممکن است بر عملکرد عروق خونی و سلول های عصبی تأثیر بگذارد.
طبق گفته انجمن سردرد آمریکا، سردردهای میگرنی با معیارهای خاصی تعریف می شوند که عبارتند از:
- حداقل پنج بار از همان نوع سردرد را داشته اید.
- سردرد شما بین چهار ساعت تا 72 ساعت طول می کشد.
- حداقل دو مورد از چهار مورد از این ویژگی‌ها را تجربه می‌کنید: درد یک طرفه، درد ضربان‌دار، درد متوسط تا شدید و دردی که با فعالیت‌های معمول تداخل دارد، بدتر می‌شود یا فعالیت‌های روزمره را ممنوع می‌کند.
- حداقل یکی از این ویژگی‌ها را دارید: حالت تهوع یا استفراغ، یا حساسیت به نور و صدا.
برای برخی از افراد، حمله میگرنی در حال پیشروی ممکن است با یک هاله پیش‌نمایش داده شود که می‌تواند شامل اعوجاج بینایی (مانند دیدن خطوط مواج یا نقاط کور) یا بی‌حسی دست باشد.
یکی از محرک های رایج میگرن، بروز تغییرات در بدن است، از جمله هورمون ها، استرس و الگوهای خواب یا خوردن. دکتر گوادزبی گفت: اگر می‌دانید حذف وعده‌های غذایی یک محرک برای سردرد میگرنی شما است، هنگام قاعدگی و حتی شب‌ها، وعده‌های غذایی را حذف نکنید.
هیچ درمانی برای میگرن وجود ندارد اما به گفته Medline، کاهش علائم و جلوگیری از حملات بیشتر، کلیدی برای مدیریت میگرن است.
درمان میگرن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تریپتان ها (مانند ایمترکس یا زومیگ)
- داروهای ارگوتامین و مسکن ها
همچنین می توانید سعی کنید با چشمان بسته در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنید، مایعات بنوشید و یک پارچه خنک یا کیسه یخ روی پیشانی خود قرار دهید تا علائم را کاهش دهید.
سردردهای دندانی
یک سری بیماری‌های مرتبط با دندان وجود دارد که می تواند باعث سردرد یا درد صورت شود. دندان قروچه وضعیتی است که در آن فرد دندان‌ها را چه در روز و چه شب، اغلب بدون اینکه از کاری که انجام می‌دهند آگاه باشد، فشار می‌دهند. دندان قروچه باعث فعالیت بیش از حد عضلانی می شود و می تواند منجر به اسپاسم عضلانی و سردرد شود.
وضعیت دیگر، اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) است که بر روی مفاصل صورت شما که دقیقاً در جلوی گوش قرار دارد و فک را به جمجمه متصل می کند، تأثیر می گذارد. درد ممکن است به پشت یا کنار سر یا پایین به سمت گردن تابیده شود. فشار اطراف سر می تواند از نوع تنش یا میگرن باشد.
تشخیص TMJ مستلزم وجود علائمی مانند نبض دردناک یا ترکیدن مفصل، حرکت غیر طبیعی مفصل و اختلالات سوزن سوزن شدن است.
دندانپزشک شما می تواند به تشخیص این نوع سردردها کمک کند. درمان ممکن است شامل استراحت، گرما، فیزیوتراپی، کاهش استرس، محافظ گاز گرفتن یا در برخی موارد جراحی باشد.
سردردهای کافئینی
ممکن است شما هم عاشق قهوه باشید، اما جالب است بدانید که قهوه می تواند باعث سردرد شما شود. به عنوان مثال، اگر هر روز ساعت 9 صبح دو فنجان قهوه می نوشید و جمعه‌ها که تعطیل است، بیشتر می‌خوابید و در آن زمان قهوه نمی‌خورید، ممکن است با سردرد ناشی از ترک کافئین مواجه شوید.
به گفته بنیاد آمریکایی میگرن (AMF)، افرادی که مقادیر زیادی کافئین به طور منظم مصرف می کنند، در صورت تلاش برای ترک کافئین ممکن است در معرض خطر علائم ترک باشند.
بر اساس تحقیقات NHF، سردرد ترک کافئین با سردرد ضربان دار مشخص می شود. این مسئله به دلیل گشاد شدن مجدد عروق خونی است که چندین روز پس از نوشیدن مقادیر زیاد کافئین رخ می دهد.
سردرد ارگاسم
سردردهای ناشی از ارگاسم ناشی از ارگاسم است. خوشبختانه این نوع سردردها نسبتا نادر هستند و در افراد جوان تر به ویژه مردان شایع تر هستند. به گفته AMF، معمولاً سردرد ارگاسمی اندکی پس از شروع رابطه جنسی شروع می شوند و در اوج به سردرد تندرکلپ ختم می شوند که سردرد شدیدی است که در کمتر از یک دقیقه با شدت کامل ظاهر می شود، حداقل پنج دقیقه طول می کشد و اغلب بدون هیچ محرکی ظاهر می شود.
این سردرد کسل کننده اغلب می تواند ساعت ها یا یک روز ادامه داشته باشد. اغلب هیچ دلیل شناخته شده ای برای این نوع سردردها وجود ندارد و معمولاً خود به خود از بین می روند. درصورت داشتن این سردرد بهتر است به پزشک مراجعه کنید، زیرا در موارد نادر می‌تواند نشانه‌ای از چیز جدی‌تری باشد. مصرف یک دوز مسکن قبل از رابطه جنسی ممکن است به کاهش این نوع سردرد کمک کند.
سردردهای صبح زود
اگر با سردرد از خواب بیدار می شوید، چندین مقصر احتمالی وجود دارد. به گفته دکتر گوادزبی، میگرن بیشتر در صبح اتفاق می افتد یا ممکن است داروها در بدن شما در حین خواب کم اثر شوند که باعث سردرد برگشتی می شود. بر اساس یک مطالعه در سال 2020، افراد مبتلا به آپنه خواب نیز ممکن است در اوایل روز مستعد سردرد باشند. طبق یک مطالعه در سال 2020 در مجله IOSR Journal of Dental and Medical Sciences، این نوع سردرد برای کسانی که سردردهای دندانی دارند نیز صادق است.
دکتر گوادزبی گفت: در بدترین حالت، بیدار شدن مداوم با سردرد می تواند نشانه ای از تومور مغزی باشد.
سردرد بعد از خوردن بستنی
این سردردها معمولاً به عنوان یخ زدگی مغز شناخته می شوند که یک سردرد شلیکی است که می تواند هنگام لذت بردن از یک نوشیدنی سرد یخی در یک روز گرم رخ دهد. در حالی که تقریباً همه در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا می شوند، افراد مبتلا به میگرن احتمال بیشتری برای تجربه یخ زدگی مغز دارند.
سردردهای بعد از خوردن بستنی یک نام پزشکی قابل توجه دارند که به آن گانگلیونورالژی اسفنوپالاتین می‌گویند، اما آنقدرها هم جدی نیستند. یک نظریه قابل قبول برای اینکه چرا این نوع سردرد اتفاق می افتد این است که وقتی مقدار زیادی غذا یا مایعات بسیار سرد می خورید یا می نوشید، دمای کام (سقف دهان) را به میزان قابل توجهی کاهش می دهید. سپس رگ های خونی به عنوان یک رفلکس بقا منقبض می شوند تا دمای مرکزی بدن شما را حفظ کنند. بعد رگ های خونی به سرعت باز می شوند که سیگنال درد را از طریق عصبی به نام عصب سه قلو به مغز ارسال می کند.
درمان این نوع درد این است که لحظه‌ای استراحت کنید تا درد فروکش کند، یا برای کمک به فرونشاندن سرما و انقباض شریان مغز، آب گرم بنوشید.
سردردهای مزمن روزانه
دکتر گوادزبی گفت: اگر حداقل 15 روز در ماه و بیش از سه ماه سردرد دارید، این حالت به عنوان سردرد مزمن روزانه در نظر گرفته می شود. این نوع سردرد ممکن است در اثر استفاده بیش از حد از داروهای مسکن (به عنوان مثال، سردردهای برگشتی)، آسیب به سر، یا در موارد نادر مننژیت یا تومور ایجاد شود. اما اگر هیچ دلیل آشکاری وجود نداشته باشد، می تواند به این دلیل باشد که سیگنال های درد بدن شما افزایش یافته یا به درستی کار نمی کند.
بر اساس تحقیقات NHF، سردردهای مزمن روزانه ممکن است از سردردهای میگرنی یا تنشی اپیزودیک ایجاد شوند. آنها همچنین می توانند با مصرف بیش از حد دارو همراه باشند.
درمان این نوع سردرد به تشخیص بستگی دارد، زیرا محدود کردن استفاده از داروهای مسکن مهم است.
سردردهای قاعدگی
دکتر فلیپن گفت که افت ناگهانی استروژن درست قبل از قاعدگی گاهی اوقات می تواند باعث میگرن شود که معمولا بین سه روز قبل و دو روز بعد از شروع قاعدگی شما اتفاق می افتد.
میگرن قاعدگی 60 درصد از زنانی را که حملات میگرنی را تجربه می کنند، تحت تاثیر قرار می دهد. از آنجایی که داروهای ضد بارداری خوراکی بر میزان استروژن تأثیر می‌گذارند، افرادی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند ممکن است حملات میگرن قاعدگی را بیشتر تجربه کنند.
میگرن قاعدگی را می توان با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، دی هیدروارگوتامین (DHE)، تریپتان ها و ترکیبی از آسپرین، استامینوفن و کافئین (AAC) درمان کرد.
با این حال افراد دیگر ممکن است سردردهای مرتبط با PMS داشته باشند که میگرن نیستند. سردرد PMS قبل از پریود اتفاق می افتد.
علائم عبارتند از:
- سردرد درد همراه با خستگی
- آکنه
- درد مفاصل
- کاهش میزان ادرار
- یبوست
- عدم هماهنگی
- افزایش اشتها یا میل به شکلات، نمک یا الکل
دکتر فلیپن داروهای بدون نسخه را برای این نوع سردرد توصیه می‌کند. همچنین مکمل های منیزیم ممکن است به درد سر مرتبط با PMS کمک کند.
سردرد آخر هفته
برخی از افراد ممکن است سردردهایی را تجربه کنند که عمدتاً در آخر هفته ظاهر می شود. تصور می‌شود که این نوع سردردها در اثر پرخوابی در صبح‌های آخر هفته یا دیرتر به رختخواب رفتن در شب ایجاد می‌شوند. استرس در طول هفته نیز ممکن است منجر به سردرد آخر هفته شود.
به گفته NHF، یکی از عوامل موثر در سردردهای آخر هفته یا تعطیلات ممکن است ترک کافئین باشد. اگر مقادیر مشابهی از کافئین که در طول هفته مصرف می شود، مصرف نشود، این سردرد ناشی از ترک یا برگشتی می تواند در تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات رخ دهد.
داروهای مسکن بدون نسخه و همچنین رعایت برنامه منظم خواب و بیداری می تواند برای درمان این نوع سردرد مفید باشد.
سردردهای اورژانسی
دکتر فلیپن گفت: اکثر سردردها اورژانسی نیستند، اما چند علامت وجود دارد که نیاز به توجه فوری دارد. یکی سردرد با شروع ناگهانی است که به سرعت شدید می‌شود، که می تواند نشان دهنده آنوریسم مغزی باشد. مورد دیگر زمانی است که سردرد همراه با تب یا افزایش شدید فشار خون باشد یا پس از ضربه ای به سر یا فعالیت بدنی رخ دهد.
سایر علائم مشکل ساز شامل تغییر بینایی یا گفتار، درد در ناحیه گردن، سرگیجه، از دست دادن حس یا ضعف عضلانی در یک طرف بدن است. اگر علاوه بر سردرد، این علائم نگران کننده را دارید، فورا با اورژانس تماس بگیرید.
