فیلترینگ و ایجاد محدودیت در دسترسی کاربران به اینترنت و شبکه های اجتماعی همواره به عنوان ابزاری محدود کننده از سوی دولت ها به کار گرفته می شود.
به گزارش تکناک، این کشورها از روش‌های مختلفی مانند فیلترینگ URL، بلوک کردن آدرس‌های IP، و همکاری با موتورهای جستجو برای حذف نتایج نامطلوب استفاده می‌کنند تا دسترسی به اطلاعات را محدود کند.
این اعمال محدودیت ها با اهداف خاصی صورت می گیرد و می تواند جنبه های مختلف سیاسی اجتماعی، امنیتی و حتی فرهنگی داشته باشد.
فهرست مطالب
آمار محدودیت های اینترنتی در جهان
طبق آخرین آمارها در سال ۲۰۲۴، تقریباً ۶۷.۱ درصد از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی دارند. این رقم نشان‌دهنده حدود ۵.۴۴ میلیارد نفر از جمعیت جهان است که از اینترنت استفاده می‌کنند. این میزان نسبت به سال ۲۰۱۴ تقریباً دو برابر شده است که در آن زمان ۲.۷۳ میلیارد نفر به اینترنت دسترسی داشتند.
از این میزان نزدیک به دو سوم یعنی حدود 67 درصد با محدودیت هایی در دسترسی به اینترنت آزاد و شبکه های اجتماعی روبرو هستند و بخشی از آنها از طریق فیلترشکن ها و وی پی ان ها امکان دسترسی به اینترنت و شبک های اجتماعی را پیدا می کنند که می تواند مخاطرات امنیتی بسیار داشته باشد و متعاقبا آنها را متحمل هزینه های مضاعف کند.
اینستاگرام و فیسبوک در صدر شبکه های اجتماعی فیلتر شده
شبکه اجتماعی که بیشترین میزان فیلترینگ و سانسور را در جهان تجربه کرده است، فیسبوک است. فیسبوک در حال حاضر بیش از 3.06 میلیارد کاربر فعال ماهانه دارد، که آن را به بزرگترین شبکه اجتماعی جهان تبدیل می‌کند.
فیسبوک در چندین کشور به دلیل دلایل مختلفی از جمله کنترل محتوا، جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست و حفاظت از ارزش‌های اجتماعی فیلتر شده است و به نوعی در این خصوص رکورددار است.
اینستاگرام نیز از حیث اعمال محدودیت های دسترسی در کشورهای مختلف در رده دوم قرار دارد. اینستاگرام در حال حاضر بیش از 2 میلیارد کاربر فعال ماهانه و500 میلیون کاربر فعال روزانه دارد با این حال در برخی کشورها دسترسی به آن به دلایل مختلف با محدودیت روبرو شده است.
کره شمالی صدرنشین کشورهای محدودکننده اینترنت
این کشور دسترسی به اینترنت را به شدت محدود می‌کند و فقط تعداد کمی از نخبگان سیاسی به اینترنت بین‌المللی دسترسی دارند. بیشتر مردم فقط به یک شبکه داخلی محدود به نام “کوانگمیونگ” دسترسی دارند که به شدت کنترل می‌شود.
بیشتر بخوانید:
مافیای فیلترشکن چقدر پول به جیب می زند؟
دیوار بلند و آتشین چین در مقابل اینترنت
این کشور از دیوار آتش بزرگ برای مسدود کردن وب‌سایت‌ها و سرویس‌های خارجی مانند گوگل، فیسبوک، توییتر، و یوتیوب استفاده می‌کند. همچنین، بسیاری از محتواها با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و دیگر ابزارهای نظارتی فیلتر می‌شوند.
البته دولت چین برای جایگزینی این فهرست بلندبالای فیلتر شده جایگزین هایی را برای جمعیت میلیاردی خود معرفی کرده که می توان به ویچت، مومو وکیوکیو اشاره کرد.
محدودیت سختگیرانه بلاروس بر شبکه های اجتماعی
این کشور نیز دسترسی به اینترنت را در زمان اعتراضات سیاسی قطع می‌کند و رسانه‌ها را به شدت سانسور می‌کند. استفاده از شبکه‌های اجتماعی و VPN نیز در این کشور محدود شده است.
با توجه به اعمال محدودیت های متوالی و مقطعی بر روی شبکه های اجتماعی خارجی در این کشور متحد روسیه تلگرام و وایبر به نسبت سرویس های خارجی محبوبیت بیشتری دارند.
دیگر کشورهای پیشرو در فیلترینگ
عربستان سعودی: این کشور عربی حوزه خلیج فارس نیز وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی را به شدت فیلتر می‌کند و محدودیت‌های شدیدی بر محتوای اینترنتی اعمال می‌کند.
کوبا: در این کشور آمریکای مرکزی دسترسی به اینترنت به شدت محدود است و محتواهای مختلف از طریق فیلترینگ کلمات کلیدی و بلوک کردن آدرس‌های IP به شکل سختگیرانه ای کنترل می‌شوند.
روسیه: کشور روسیه هم سابقه ای طولانی در ایجاد محدودیت در اینترنت دارد. فیلترینگ گسترده وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی و کنترل بر محتوای اینترنتی به شدت در این کشور اعمال می شود.
ویتنام: این کشور جنوب شرق آسیا را هم باید در فهرست کشورهای پیشرو در فیلترینگ گنجاند. سانسور شدید بر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و کنترل بر محتوای اینترنتی در این کشور نیز رواج دارد.
ترکمنستان: در کشور آسیای میانه ای ترکمنستان نیز دسترسی محدود به اینترنت و فیلترینگ گسترده وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی را شاهد هستیم.
تایلند: سانسور سیاسی و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و VPNها، و پیگرد قانونی کاربران برای انتشار مطالبی که مورد تأیید حکومت نیست در این کشور جنوب شرق آسیا اعمال می شود.
*در نگارش این مطلب ایران و ارزیابی وضعیت فیلترینگ در این کشور لحاظ نشده است.
