اگر هنگام تلاش برای یادآوری، احساسات و افکاری را که در زمان یادگیری داشتیم دوباره به ذهن بیاوریم، می‌توانیم خاطراتی را که تا حدی فراموش شده‌اند، دوباره به یاد بیاوریم.
به گزارش تکناک، محققان دریافته‌اند که خاطرات فراموش شده را می‌توان با نوعی “سفر ذهنی در زمان” دوباره فعال کرد. این روش با بازسازی احساسات و افکار اولیه هنگام یادگیری، حافظه را تا سطح خاطرات تازه احیا می‌کند.
فهرست مطالب
آیا خاطره‌ای که فراموش می‌شود، قابل بازیابی است؟
مطالعه‌ای جدید از دانشگاه رگنسبورگ آلمان نشان می‌دهد که با بازیابی ذهنی شرایط و احساساتی که هنگام یادگیری یک مطلب داشته‌اید، می‌توان خاطرات در حال فراموشی را دوباره زنده کرد.
کارل-هاینتس بومل، یکی از پژوهشگران این تحقیق می‌گوید: فراموشی همیشه دائمی نیست. اگر شرایط موقع یادگیری را دوباره تجربه کنید، ممکن است خاطرات فراموش شده را دوباره به یاد بیاورید.
نحوه انجام پژوهش
در این تحقیق، بیش از ۱۲۰۰ داوطلب شرکت کردند. نیمی از آنها یک متن کوتاه خواندند و نیمی دیگر فهرستی از یک سری اسامی نامرتبط را به خاطر سپردند. سپس این افراد به چهار گروه تقسیم شدند و پژوهشگران روش‌های متفاوتی برای یادآوری آنها به‌کار گرفتند:
- یک گروه اطلاعات را در بازه‌های کوتاه تکرار کردند
- سه گروه دیگر با فاصله زمانی ۴ ساعت، ۲۴ ساعت و ۷ روز مورد آزمایش قرار گرفتند
در این سه گروه، قبل از آزمودن حافظه، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا با دو روش حافظه خود را احیا کنند:
- سفر ذهنی به گذشته: بازسازی افکار و احساسات هنگام یادگیری
- تحریک انتخابی: مشاهده بخشی از مطالب آموخته‌شده برای فعال‌سازی بقیه محتوا
نتایج حیرت‌انگیز
پس از ۴ ساعت نتایج به شرح زیر بود:
- سفر ذهنی به گذشته ۷۰٪ خاطرات را احیا کرد
- تحریک انتخابی ۸۴٪ یادآوری خاطرات را ممکن ساخت
پس از ۲۴ ساعت:
- سفر ذهنی به گذشته ۵۹٪
- تحریک انتخابی: ۶۸٪
پس از ۷ روز:
- سفر ذهنی به گذشته هیچ اثری در احیای خاطرات نداشت
- تحریک انتخابی فقط ۳۱٪ موفقیت داشت
این مطالعه نشان می‌دهد که حافظه به صورت خطی از بین نمی‌رود، بلکه می‌توان آن را تا حدودی به حالت اولیه بازگرداند. اما خاطرات روزمره و عاطفی، پیچیده‌تر از لیست کلمات یا پاراگراف‌های ساده هستند و باید اثربخشی این روش در دنیای واقعی بررسی شود.
بهترین راه تقویت حافظه چیست؟
کارل-هاینتس بومل می‌گوید بهترین راه برای تقویت حافظه این است که چند بار در فاصله‌های کوتاه ذهن‌مان را برای یادآوری مطالب تمرین بدهیم. مثلا به‌جای مرور فقط بعد از یک هفته، بهتر است در روزهای سوم، ششم و هشتم هم مطالب را به‌صورت ذهنی مرور کنیم تا بهتر در حافظه بمانند.
این تحقیق نشان می‌دهد که خاطرات فراموش شده را می‌توان با بازیابی ذهنی شرایط اولیه یادگیری دوباره فعال کرد. برای بهبود یادگیری و مقابله با فراموشی، روش‌هایی چون بازسازی احساسی و تحریک انتخابی می‌توانند ابزاری قوی برای بهبود خاطرات در حال فراموشی باشند. کاربردهای این یافته‌ها در آموزش، آمادگی برای امتحان، و درمان مشکلات حافظه می‌تواند گسترده باشد.
