احیای عملکرد مغز پس از سکته با یک روش جدید

اخیرا محققان با استفاده از مولکول‌های کوچکی که می‌توانند به درمان بهبود سکته مغزی تبدیل شوند، عملکرد مغز موش‌های مبتلا به سکته مغزی را با موفقیت احیا کردند.

به گزارش تکناک، تائودوس ویلوخ، سرپرست این مطالعه می‌گوید: ارتباط بین سلول‌های عصبی در بخش‌های بزرگ مغز پس از سکته مغزی تغییر می‌کند و ما در تحقیق خود نشان می‌دهیم که می‌توان تا حدی با درمان آن را بازسازی کرد.

قابل توجه ترین نتیجه این است که درمان چند روز پس از سکته مغزی شروع شد.

درک سکته مغزی و محدودیت های فعلی درمان

در سکته مغزی ایسکمیک، فقدان جریان خون به مغز باعث آسیب می‌شود که به سرعت منجر به از دست دادن سلول های عصبی می شود که بر بخش های بزرگی از شبکه گسترده سلول های عصبی در مغز تأثیر می گذارد. این امرممکن است منجر به از دست دادن عملکرد مانند فلج، اختلال حسی-حرکتی و مشکلات بینایی و گفتاری شود و حتی منجر به درد و افسردگی شود.

در حال حاضر به غیر از درمان حل کننده لخته در مرحله حاد (در عرض 4.5 ساعت پس از سکته)، هیچ داروی تایید شده‌ای وجود ندارد که عملکردهای پس از سکته مغزی را بهبود یا بازیابی کند. البته پس از سکته یک سری بهبودهای خود به خودی رخ می دهند، اما بسیاری از بیماران مبتلا به سکته مغزی، عملکرد خود را به‌طور مزمن از دست می‌دهند. به عنوان مثال حدود 60 درصد از مبتلایان به سکته مغزی، عملکردهای حسی جسمی مانند لمس و حس موقعیت را از دست می دهند.

نتایج امیدوار کننده این مطالعه جدید

یک مطالعه بین‌المللی که اخیراً در مجله Brain منتشر شد و توسط یک گروه تحقیقاتی از دانشگاه لوند با همکاری دانشگاه رم La Sapeinza و دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس منتشر شد، نتایج امیدوارکننده‌ای را در موش‌هایی که با گروهی از مواد تحت درمان قرار گرفتند، نشان می‌دهد. این مواد،‌ گیرنده متابوتروپیک گلوتامات (mGluR5)  را مهار می کند که گیرنده ای است که ارتباط را در شبکه سلول‌های عصبی مغز تنظیم می کند.

ویلوخ می‌گوید: موش‌های تحت درمان با مهارکنند GluR5 ، عملکردهای حسی جسمی خود را بازیافتند.

زمان و اثرات درمان

دو روز پس از سکته مغزی یعنی زمانی که آسیب ایجاد شده بود و اختلال عملکرد برجسته‌تر بود، محققان شروع به درمان جوندگانی کردند که بیشترین آسیب را از خود نشان دادند.

یک اثر درمانی موقت تنها پس از 30 دقیقه مشاهده شد، اما برای دستیابی به اثر بهبودی دائمی، به درمان برای چندین هفته نیاز است. ویلوخ می‌گوید حتی زمانی که درمان 10 روز پس از سکته مغزی شروع شد، در برخی از موش‌ها بهبود عملکرد مشاهده شد.

پس از درمان، عملکردهای حسی-حرکتی بهبود می‌یابد، حتی اگر میزان آسیب مغزی کاهش نیابد. این مسئله به دلیل شبکه پیچیده سلول‌های عصبی در مغز است که به عنوان کانکتوم شناخته می‌شود، یعنی این‌که چگونه نواحی مختلف مغز به هم متصل می‌شوند و با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا اساس عملکردهای مختلف مغز را تشکیل دهند.

اختلال در عملکرد پس از سکته مغزی به دلیل از دست دادن سلول است، اما همچنین به دلیل کاهش فعالیت در بخش‌های بزرگ کانکتوم در مغز سالم است.

بازیابی پیشرفته با رویکردهای ترکیبی

نتایج نشان داد که اگر درمان با مهارکننده mGluR5 با تمرین حسی جسمی با نگهداری چندین موش در قفس‌های غنی شده با اسباب بازی ها، زنجیره ها، شبکه ها و لوله های پلاستیکی ترکیب شود، عملکرد حسی-حرکتی بیشتر بهبود می یابد.

محققان امیدوارند که در آینده نتایج آنها بتواند به یک درمان بالینی منجر شود تا بتواند چند روز پس از سکته مغزی ایسکمیک شروع شود.

این مطالعه بر روی موش‌های صحرایی انجام شد و البته باید در انسان نیز تکرار شود. ویلوخ می‌گوید: این امر باید امکان‌پذیر باشد، زیرا چندین مهارکننده mGluR5 در انسان برای درمان بیماری‌های عصبی به غیر از سکته مغزی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و در تحقیقات متعددی نشان داده شده است که توسط انسان قابل تحمل است.