فرورفتگی ناخن یا سوراخ شدن ناخن به این دلیل رخ می دهد که چیزی در شکل‌گیری طبیعی ناخن اختلال ایجاد می‌کند. این حالت اغلب به بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت پسوریاتیک ( PSA ) مربوط می‌شود.
به گزارش تکناک، برخی شرایط باعث می‌شود که سوراخ شدن ناخن به شکلی متفاوت ظاهر شود. درمان اغلب به شرایط زمینه‌ای بستگی دارد، اما پیشگیری از بدتر شدن این حالت ممکن است امکان‌پذیر باشد.
فهرست مطالب
انواع فرورفتگی ناخن
فرورفتگی ناخن می‌تواند به‌طور مشهودی نگران‌کننده باشد و اغلب نشانه‌ای از یک بیماری اساسی است. بسیاری از بیماری‌ها که برخی از آنها شایع‌تر از سایرین هستند، می‌توانند باعث ایجاد این فرورفتگی‌ها شوند.
پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود سلول‌های پوست به سرعت تکثیر شوند. سلول‌های پوست مسئول تشکیل ناخن‌های انگشتان دست و پا هستند. محققان نمی‌دانند که چه چیزی باعث فعال شدن سیستم ایمنی می‌شود، اما به نظر می‌رسد زمانی که پوست آسیب می‌بیند، یک پیوند یا محرک وجود دارد. در نتیجه، لکه‌های قرمز و ملتهب روی پوست ایجاد می‌شوند.
سوراخ شدن ناخن در آرتریت پسوریاتیک (PsA) کهیک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب در مفاصل و پوست می‌شود، رایج است. PsA اغلب در افرادی که پسوریازیس دارند رخ می‌دهد.
آلوپسی آره‌آتا
آلوپسی آره‌آتا یکی دیگر از بیماری‌های خود ایمنی است. ای بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به فولیکول‌های موی خود حمله می‌کند. افراد مبتلا به این بیماری دارای تکه‌های گرد و نامنظم ریزش مو هستند. آلوپسی آره‌آتا معمولاً فولیکول‌های مو روی پوست سر و ریش را درگیر می‌کند، اما می‌تواند روی ناخن‌ها نیز تأثیر بگذارد.
اگزمای دیشیدروتیک
اگزمای دیسیدروتیک وضعیتی است که باعث ایجاد تاول‌های ریز روی دست‌ها و پاها می‌شود. این تاول‌ها معمولاً به شدت خارش دارند و پس از محرک‌هایی مانند استرس یا شامپو و صابون ایجاد می‌شوند. اگزمای دیسیدروتیک مزمن (طولانی مدت) می‌تواند منجر به سوراخ شدن ناخن شود.
آرتروز واکنشی
آرتروز واکنشی یک بیماری خودایمنی است که چند روز تا چند هفته پس از عفونت دستگاه گوارش یا دستگاه تناسلی (عفونت دستگاه ادراری یا تناسلی) رخ می‌دهد. باکتری‌هایی که به جریان خون می رسند باعث تحریک سیستم ایمنی می‌شوند. این تحریک، سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های T سیتوتوکسیک را فعال می‌کند که به پوشش مفاصل یا سینوویوم (بافت نرمی که مفاصل را می‌پوشاند) حمله می‌کنند. علائم خارج از مفاصل ممکن است رخ دهد و برخی از افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییراتی در ناخن خود می‌شوند.
سارکوئیدوز
سارکوئیدوز زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و خوشه‌هایی از سلول‌های ایمنی به نام گرانولوم ایجاد می‌کند. گرانولوم‌ها معمولا در ریه‌ها تشکیل می‌شوند، اما می‌توانند در هر اندامی رشد کنند. تغییرات ناخن در سارکوئیدوز معمولی نیست. وقتی این اتفاق می‌افتد، معمولاً به این دلیل است که وضعیت سیستمیک شده است، به این معنی که کل بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم سوراخ‌شدگی ناخن
سوراخ کردن ناخن شبیه فرورفتگی‌های کوچک یا خطوط عمیقی است که در سطح ناخن فرورفته به نظر می‌رسد. این مشکل می‌تواند ناخن‌های دست و پا را تحت تاثیر قرار دهد. حفره‌های ناخن و سایر علائم ناخن بسته به شرایطی که باعث ایجاد آنها می‌شود، می‌توانند متفاوت به نظر برسند.
علائم پسوریازیس
پسوریازیس باعث ایجاد لکه‌های ضخیم پوست قرمز با پوسته‌های نقره‌ای-سفید می‌شود. این لکه‌ها تمایل به خارش دارند و معمولا روی آرنج، زانو، پوست سر، دست‌ها و پاها ظاهر می‌شوند.
سوراخ شدن ناخن در پسوریازیس شایع است و شامل موارد زیر است:
- سوراخ‌شدگی کوچک با مرزهای مشخص
- داشتن اندازه و عمق
- سوراخ‌شدگی مفرد یا متعدد
- سوراخ‌شدگی با لکه‌های قرمز
برخی از افراد ممکن است اونیکولیز را نیز تجربه کنند که وضعیتی است که باعث می‌شود صفحه ناخن شما خرد شود و به‌طور کامل از بستر ناخن جدا شود. وجود ده حفره در یک ناخن یا بیش از 50 فرورفتگی بین تمام ناخن‌ها اغلب نشانه واضح پسوریازیس است.
علائم آلوپسی آره‌آتا
افرادی که آلوپسی آره‌آتا را تجربه می‌کنند دارای تکه‌های گرد ریزش موی نامنظم هستند. ریزش مو ممکن است به صورت لکه‌هایی در سرتاسر پوست سر یا اطراف پهلوها و پشت سر رخ دهد. در این حالت ممکن است ریزش کامل سر نیز تجربه شود.
با آلوپسی آره‌آتا، ممکن است ناهمواری و قرمزی ناخن را در لونولا (پایه بستر ناخن) تجربه کنید.
علائم اگزمای دیسیدروتیک
تاول‌های شدید خارش‌دار اگزمای دیسیدروتیک می‌توانند 3-4 هفته طول بکشند. در حالی که این وضعیت می‌تواند مادام‌العمر باشد، برخی از افراد ممکن است پس از بروز اولیه تاول دوباره ایجاد نکنند. تاول‌ها روی دست‌ها و پاها ایجاد می‌شوند و مسری نیستند.
افرادی که اگزمای دیسیدروتیک را برای مدت طولانی تجربه می‌کنند، ممکن است ناخن‌های ضخیم و تغییر رنگ داده را همراه با ایجاد سوراخ تجربه کنند.
علائم آرتروز واکنشی
علائم آرتروز واکنشی به اعضای بدن تحت تأثیر عفونت بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در ادرار کردن یا احساس سوزش در هنگام ادرار کردن
- ترشحات چشمی یا ورم ملتحمه (چشم صورتی)
- درد شکم و سایر علائم گوارشی
- مفاصل سفت
علائم آرتروز واکنشی مرتبط با ناخن عبارتند از:
- ایجاد حفره
- اونیکولیز
- دیستروفی ناخن (ناخن‌های کج شده یا تغییر رنگ داده شده)
- کراتوز زیر ناخنی (تجمع سلول‌های پوستی زیر بستر ناخن)
علائم سارکوئیدوز
برخی از افراد مبتلا به سارکوئیدوز ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند یا به‌طور کلی احساس ناراحتی کنند. علائم بستگی به این دارد که بیماری کدام اندام یا اندام‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تغییرات ناخن با سارکوئیدوز شامل ضخیم شدن، تغییر رنگ، اونیکولیز، شکنندگی، ترک خوردن و سوراخ شدن است.
چه چیزی باعث سوراخ شدن ناخن می‌شود؟
صفحه ناخن در لایه‌ای از سلول‌ها به نام ماتریکس ناخن تشکیل شده است. درون ماتریکس ناخن سلول‌هایی به نام کراتینوسیت وجود دارد. این کراتینوسیت‌ها تحت کراتینه شدن قرار می‌گیرند که فرآیندی است که باعث می‌شود سلول‌ها صاف شوند و سطح سخت ناخن (کراتین) ایجاد شود. ماتریکس ناخن کراتین جدیدی تولید می‌کند که روی صفحه ناخن جمع می‌شود و آن را به جلو هل می‌دهد و باعث رشد ناخن می‌شود. فرآیند کراتینه کردن ظاهر معمولی ناخن‌ها را ایجاد می‌کند. آسیب ناشی از ضربه و التهاب ناشی از بیماری‌ها می‌تواند این روند را مختل کند.
به عنوان مثال، در پسوریازیس، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های پوست حمله می‌کند. سلول‌هایی که ناخن‌ها را ایجاد می‌کنند نیز سلول‌های پوست هستند. اگر بدن شما این سلول‌های پوست را با مهاجم اشتباه بگیرد و سیستم ایمنی بدن شما فعال شود، بدن شما به سلول‌های درون ماتریکس حمله می‌کند. سپس بدن با ایجاد کراتینوسیت بیشتر پاسخ می دهد. این سلول‌های تازه ایجاد شده نابالغ در نظر گرفته می‌شوند و به درستی عمل نمی‌کنند. ناخن با کراتینوسیت‌های آسیب‌دیده به رشد خود ادامه می‌دهد و در نتیجه حفره‌هایی ایجاد می‌شود.
سوراخ شدن ناخن چگونه تشخیص داده می‌شود؟
سوراخ شدن ناخن معمولا توسط پزشک زمانی که بستر ناخن شما را بررسی می‌کند، به راحتی تشخیص داده می‌شود. بیش از یک بیماری می‌تواند باعث سوراخ شدن ناخن شود، بنابراین پزشک ممکن است بخواهد آزمایش‌های تشخیصی دیگری را بر اساس علائم مرتبط انجام دهند. آنها ممکن است آزمایش‌های مانند زیر را از شما بگیرند:
- نمونه بریده ناخن: یک تکنسین آزمایشگاه می‌تواند نمونه‌های ناخن را زیر میکروسکوپ مشاهده کند. این آزمایش می‌تواند به تشخیص پسوریازیس از عفونت قارچی ناخن کمک کند.
- نمونه‌برداری از ناخن: نمونه‌برداری از ناخن فرآیند برداشتن نمونه کوچکی از ماتریکس ناخن است. اگرچه این کار همیشه ضروری نیست، نمونه‌برداری از ناخن می‌تواند به تشخیص بدشکلی ناخن ناشی از آلوپسی آره‌آتا کمک کند.
- آزمایش‌های خون: آزمایش‌های نرخ رسوب گلبول‌های قرمز(ESR) و پروتئین واکنش‌گر C (CRP) می‌توانند به تشخیص التهاب در بدن کمک کنند. HLA-B27 یک آزمایش خون است که می‌تواند عامل خطرناک ژنتیکی آرتروز واکنشی را تشخیص دهد.
- تست تصویربرداری: اگر مشکوک به سارکوئیدوز باشید، روش‌های تشخیصی مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس قفسه سینه و اسکن‌های تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا MRI می‌توانند به بررسی اسکار و التهاب ریه کمک کنند.
پزشکان قبل از تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام آزمایش را انجام دهید، علائم دیگری که تجربه می‌کنید را بررسی می‌کنند. همچنین آنها به درک کامل تاریخچه سلامتی شما، از جمله سابقه خانوادگی بیماری‌های خودایمنی نیاز دارند.
درمان‌های سوراخ شدن ناخن
درمان موثر می‌تواند به پاکسازی ظاهر ناخن‌ها و کاهش هر گونه درد کمک کند. رشد ناخن یک روند کند است. بهبود علائم می‌تواند تا شش ماه یا بیشتر طول بکشد، و ممکن است لازم باشد قبل از یافتن یک گزینه موثر، چندین گزینه درمانی را امتحان کنید.
داروهای موضعی
داروهایی که مستقیماً روی پوست اعمال می‌شوند، مانند کورتیکواستروئیدها، می‌توانند به ایجاد حفره کمک کنند. دوونکس (کلسیپوتریول) که ساخته شده از ویتامین Dاست، می‌تواند تجمع زیر ناخن را درمان کند. تازوراک (تازاروتن) که ساخته شده از ویتامین Aاست، می‌تواند حفره و سایر تغییرات ناخن را درمان کند.
تزریق داخل ضایعه استروئید
این نوع درمان شامل تزریق مستقیم استروئیدها به داخل یا نزدیک ضایعات است. پزشک معمولاً هر 4 تا 6 هفته یک بار این تزریق‌ها را انجام می‌دهند.
داروهای سیستمیک
داروهای سیستمیک شامل بیولوژیک‌ها و داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری(DMARDs) مانند متوترکسات است. این نوع داروها به تنظیم سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کنند. این داروها برای افراد مبتلا به بیماری‌های شدید معمولا بسیار سودمند است.
چگونه از سوراخ شدن ناخن جلوگیری کنیم
پیشگیری از شرایطی که منجر به سوراخ شدن ناخن می‌شود همیشه امکان‌پذیر نیست، اما برخی اقدامات می‌تواند از تشدید این علامت جلوگیری کنند. یکی از راه‌های جلوگیری از سوراخ شدن ناخن، مراقبت از ناخن‌ها و جلوگیری از آسیب‌دیدگی است. برای جلوگیری از سوراخ شدن ناخن، موارد زیر را امتحان کنید:
- ناخن ها را کوتاه نگه دارید تا از چسبیدن به سطوح جلوگیری کنید
- اگر تمایل دارید با دستان خود کار کنید، سعی کنید از دستکش استفاده کنید تا آسیب نبینید
- برای جلوگیری از آسیب و عفونت، از عقب زدن کوتیکول‌های روی ناخن خودداری کنید
- دست‌ها را مرطوب نگه دارید تا از خشک شدن پوست اطراف جلوگیری کنید
- برای جلوگیری از بلند شدن ناخن‌ها، زیر ناخن‌ها را نتراشید
- برخی از لاک‌های ناخن و سفت کننده‌های سبک اشکالی ندارد، اما از گذاشتن ناخن‌های مصنوعی خودداری کنید
عوارض
ظاهر بصری سوراخ ناخن می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. همچنین سوراخ می‌تواند منجر به تغییراتی در ناخن شود که باعث درد می‌شود و بر فعالیت‌های روزمره زندگی مانند گرفتن وسایل یا حتی تایپ کردن تأثیر می‌گذارد. درمان بیماری زمینه‌ای مانند پسوریازیس یا عفونت بستر ناخن، خطر آسیب بیشتر به ناخن را کاهش می‌دهد.
