همانطور که می دانیم، زلزله یک رویداد طبیعی مرتبط با حرکت صفحات تکتونیکی زمین است. اما در یک افشاگری غیرمنتظره، ژئوفیزیکدانان استنفورد فعالیت صنعت نفت و دفع فاضلاب حاصله در اعماق زیرزمین را به عنوان علت زلزله معرفی کرده اند و گفته اند که به احتمال زیاد باعث ایجاد لرزش شده است.
به گزارش تکناک، در 30 نوامبر 2022، منطقه دورافتاده Peace River در شمال غربی آلبرتا، که بخشی از منطقه منابع ماسههای نفتی کانادا است، توسط زمینلرزهای به بزرگی 5.6 ریشتر لرزید. این زمین لرزه ها در فاصله بیش از 400 مایلی احساس شد، اما تلفات یا خسارات احتمالی گزارش نشده است.
هفته گذشته سه زمین لرزه خفیف ۴.۵، ۴.۶ و ۳.۸ در این منطقه احساس شد. اولین زلزله در عمق یک کیلومتری زیرزمین رخ داد، در حالی که زمین لرزه دوم و سوم درپنج کیلومتر زیر سطح زمین بودند.
پیش از این، محققان زلزله ها را به شکست هیدرولیکی (فرآیندی برای آزادسازی نفت و گاز با تزریق مایعات به شکاف های زیرزمینی برای باز کردن این شکاف ها) و دفع فاضلاب در بخشهایی از آلبرتا و بریتیش کلمبیا مرتبط میدانستند. با این حال، مطالعه جدید که در 23 مارس در Geophysical Research Letters منتشر شد، اولین مطالعه ای است که چنین زمین لرزه بزرگی را به فعالیت های انسانی در این مکان دور افتاده، که در آن صنعت نفت بر بهره برداری از شن های نفتی به جای شکست هیدرولیکی متمرکز شده نسبت داده است.
شواهد محکمی وجود دارد که زلزله ساخته دست بشر است
رایان شولتز، نویسنده ارشد این مطالعه، که اخیراً دکترای خود را در رشته ژئوفیزیک از دانشگاه استنفورد به پایان رسانده است، میگوید: زلزلههایی با بزرگی مشابه رویداد رودخانهPeace ، اگر در مناطق پرجمعیتتر اتفاق بیفتند، میتوانند مخرب و حتی مرگبار باشند.
ویلیام الزورث، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد ژئوفیزیک دانشگاه استنفورد، میگوید: زلزله رودخانه Peace توجه ما را به خود جلب کرد زیرا در مکانی غیرعادی رخ داد. شواهد متقاعد کننده و متعددی نشان می دهد که این زمین لرزه ساخته دست بشر است.
استخراج قیر درمنطقه رودخانه Peace متداول است. کارگران مقادیر زیادی آب داغ یا حلالها را در زیرزمین تزریق میکنند تا ماده مشابه قیر را که با فلزات سنگین، هیدروکربنها و مواد شیمیایی مضر مخلوط میشود، را به حرکت درآورند. چگونه می توان این فاضلاب را دفع کرد؟ با تزریق مجدد زیرزمینی.
از زمان شروع عملیات بازیابی قیر در منطقه مطالعاتی رودخانه Peace در دهه 1980، حدود 40000 استخر شنای المپیک (100 میلیون متر مکعب) فاضلاب به زیر زمین تزریق شده است.
اطلاعات مربوط به فعالیتهای دفع فاضلاب در رودخانه Peace و تغییر شکل زمین توسط ماهوارهها و زلزله نگاری منطقهای اندازهگیری می شود و در دسترس عموم است. هنگامی که محققان دادهها را بررسی کردند، دریافتند که زمینلرزههای مکرر و جزئی منطقه همچنین زمین لرزه بزرگ نوامبر 2022 به دفع پساب حاصل از بازیافت قیر مرتبط است.
داده های ماهواره ای شواهد اصلی را نشان دادند
شواهد قابل توجهی از طریق مشاهدات ماهواره ای آشکار شد. شواهد 3.4 سانتی متر برآمدگی زمین را در زمین لرزه نوامبر نشان دادند. این تغییر ارتفاع با حرکت لرزه ای در امتداد یک خط گسلی که قبلاً مستند نشده بود مطابقت دارد. بر اساس این مطالعه، حجم بالای دفع فاضلاب، فشار آب روی گسل را افزایش داده، سپس آن را ضعیف و مستعد لغزش کرده است.
نتایج این مطالعه برای جلوگیری از وقوع بیشتر این رویدادها ضروری است. آنها همچنین برای افزایش ایمنی عملیات های جاری و آینده مرتبط با انرژی، مانند ذخیره سازی زیرزمینی دی اکسید کربن برای کمک به کاهش تغییرات آب و هوایی دارند بسیار مفید هستند.
به گفته محققان دانشگاه استنفورد، گسترش پایش لرزهای در سایتهای بازیابی فعال نفت مانند رودخانه Peace و جاهای دیگر به دانشمندان کمک میکند تا درک بهتری از زمان و چگونگی فعالیتهای انسانی که به زمینلرزه منجر می شود داشته باشند.