گزارش دیوان محاسبات دولت ایالات متحده (GAO) نشان می دهد که در حال حاضر نزدیک به 5500 ماهواره ساخته دست بشر در مدار زمین هستند و از آنها به عنوان عامل اصلی آلودگی نوری در فضا یاد می شود.
به گزارش تکناک، تخمین زده می شود که تا سال 2030، سیاره ما توسط 58هزار ماهواره دیگر احاطه شود. آیا این یک پدیده خوب است یا بد؟
در حقیقت این اتفاق هم می تواند خوب باشد و هم بد. ماهواره های مصنوعی اطلاعات مفیدی در مورد الگوهای آب و هوا در اختیار ما قرار می دهند. آنها با تسهیل تماس های تلفنی و سیگنال های اینترنتی به ما کمک می کنند در ارتباط بمانیم. به علاوه، پخش تلویزیونی و رادیویی ما نیز توسط ماهواره ها امکان پذیر است.
از کمک به ما در اشتراکگذاری موقعیت مکانی خود از طریق GPS گرفته تا مراقبت از بلایای طبیعی، ماهوارهها وظایف متعددی را انجام میدهند که برای ما ارزش زیادی دارند.
با این وجود، آنها در عین حال بسیار گران هستند و باعث افزایش زباله های فضایی (زمانی که غیرفعال می شوند) می شوند و طبق یک مطالعه اخیر، آنها همچنین مسئول افزایش آلودگی نوری در فضا هستند.
آلودگی نوری چیست؟
ممکن است به اندازه کافی در مورد آلودگی هوا، آب و زمین روی زمین شنیده باشید. اما فضای بیرونی هیچ یک از این سه عنصر را ندارد، اما دارای نور و تاریکی است. هر ماهواره نور مخصوص به خود را دارد که خط افق یا فضای اطراف آن را روشن می کند.
در حال حاضر هزاران ماهواره فعال به دور سیاره ما می چرخند. نور مصنوعی تمام این ماهواره ها درخشش بیشتری به آسمان شب می بخشد. این درخشش یا نور اضافی، یافتن و مطالعه اجرام دوردست در فضا، مانند کهکشان های کم نور را برای ستاره شناسان روی زمین دشوار می کند.
ستاره شناسان بر این باورند که مناطق کم نور در فضا ممکن است نکات مهمی در رابطه با ماده تاریک و دیگر پدیده های اسرارآمیز فضایی داشته باشند. آنها حتی از بزرگترین و پیشرفته ترین تلسکوپ ها برای این منظور استفاده می کنند و درخشش مصنوعی می تواند منجر به بروز خطا در داده های جمع آوری شده توسط رصدخانه های فضایی شود.
با این حال، آلودگی نوری یا درخشش اضافی در خط افق به دلیل ماهواره ها به عنوان یکی از بزرگترین موانع در جستجو برای اجرام آسمانی کم نور و تاریک عمل می کند.
مایکل دیزنی، استاد بازنشسته دانشگاه کاردیف، در مصاحبه ای با مجله دیسکاور در سال 2019 گفت: به ذهنم رسید که فقط کمی تیره تر از کهکشان هایی که می توانیم از زمین تشخیص دهیم، ممکن است یک جهان کامل از کهکشان های پنهان وجود داشته باشد.
می توانید با کمک یک مثال ساده در زندگی روزمره با مشکلی که ستاره شناسان به دلیل آلودگی نوری با آن روبرو هستند ارتباط برقرار کنید. تصور کنید در یک روز آفتابی بیرون هستید و روشنایی گوشی شما در حداقل سطح است. برای اینکه بتوانید هر چیزی را در تلفن خود تماشا کنید یا بخوانید، باید روشنایی را افزایش دهید تا بر درخشش خورشید غلبه کنید، درست است؟
به طور مشابه، درخشش جمعی از ماهوارههای مختلف در مدار زمین در شب آنقدر قوی میشود که هر نور کمشدتی را که از یک جسم کم نور ساطع می شود قبل از رسیدن به چشم ستارهشناس از طریق تلسکوپ محو می کند. البته، ستاره شناسان نمی توانند سطوح روشنایی یک جسم کم نور را در فضا تنظیم کنند، همانطور که شما می توانید با صفحه نمایش تلفن خود انجام دهید.
آلودگی نوری از حد مجاز عبور کرده است
نویسندگان مطالعه حاضر ادعا می کنند که فقط نور ماهواره های فعال نیست که نگران کننده است. ابری از هزاران ماهواره غیرفعال و انواع دیگر زباله های فضایی که در حال حاضر در اطراف زمین شناور هستند نیز به آلودگی نوری کمک می کنند.
از آنجایی که این اجرام در ارتفاعات زیادی از سیاره ما قرار دارند، قادر به دریافت و بازتاب نور خورشید حتی در آسمان شب هستند.
نویسندگان در توضیح این موضوع به تفصیل نوشتند: ما در اینجا به ماهوارهها و زبالههای فضایی به عنوان «اجرام آسمانی» اشاره میکنیم.
ارتفاع مداری اجرام آسمانی از چند صد کیلومتر تا بالاتر از ارتفاع 35،786 کیلومتری که مدارهای ژئوسنکرون را تعریف میکند، متغیر است. در چنین ارتفاعاتی، اجرام آسمانی مستقیماً توسط نور خورشید که از سمت شب زمین دیده می شود، روشن می شوند.
آنها همچنین افزودند: در نتیجه، آنها در تصاویر به دست آمده با تلسکوپ های زمینی به صورت رگه هایی با طول های مختلف ظاهر می شوند.
از آنجایی که رگهها اغلب قابل مقایسه یا درخشانتر از اجرام مورد علاقه اخترفیزیک شناسان هستند، وجود آنها ممکن است در دادههای نجومی اختلال ایجاد کند و خطر از دست رفتن اطلاعات را به همراه دشته باشد.
اتحادیه بین المللی نجوم توصیه می کند که آلودگی نوری نباید بیش از 10 درصد کل درخشش آسمان طبیعی شب باشد. محققان ادعا میکنند که درخشندگی اجرام فضایی که به دور زمین میچرخند به 10 درصد رسیده است و این ارقام احتمالاً با ورود ماهوارههای بیشتری به مدار زمین در سالهای آینده بدتر میشوند.
جدای از آژانسهای فضایی مانند ناسا و ESA، بازیگران خصوصی مانند SpaceX و Blue Origin نیز برنامههای بلندپروازانهای برای پرتاب ماهوارههای متعدد به مدار زمین در سال 2023 دارند. بسیاری از این مأموریتها برای بهبود درک ما از فضا و ایجاد پیشرفت در ارتباطات، ناوبری و تکنولوژی های مختلف دیگر مهم هستند.
بنابراین، یک استراتژی موثر برای مقابله با آلودگی نوری نیاز روز است. امیدواریم که کار تحقیقاتی فعلی توجه مردم را به این مشکل رو به رشد جلب کند و دانشمندان و آژانسهای فضایی را تشویق کند تا راهحلی ارائه دهند.