هنگامی که بدن شما توانایی خود را برای تنظیم دمای خود از دست می دهد، در معرض خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با گرما قرار می گیرید که یکی از بزرگترین خطرات سلامتی در تابستان است.
به گزارش تکناک، به گفته کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده آمریکا، دمای بدن شما باید همیشه بین ۳۶.۱ تا ۳۷.۲ درجه سانتیگراد (C) باقی بماند.
همچنین بنابر اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC)، بیماری گرمازدگی یک خطر بزرگ در هنگام ورزش در فضای باز یا فعالیت بدنی در فضای باز است، به ویژه برای افراد بالای ۶۵ سال یا کسانی که داروهایی مصرف می کنند که حساسیت به دمای بالا را افزایش می دهند. البته گرمازدگی ممکن است در هر زمانی از سال برای هر کسی در دمای بالا اتفاق بیفتد.
گرمازدگی در مقابل سکته گرمایی
هنگامی که بدن شما مجبور است برای خنک کردن شما سخت تلاش کند، ممکن است گرمازده شوید. در هنگام گرمازدگی، دمای مرکزی بدن معمولا کمتر از ۴۰ درجه سانتی گراد است، فشار خون پایین است و قلب آنطور که باید خون را پمپاژ نمی کند.
در این مرحله، بدن همچنان همان کاری را که باید، انجام می دهد. در این زمان شما بسیار خسته می شوید و زیاد عرق خواهید کرد و تشنه خواهید بود اما دفاع طبیعی در برابر گرما و کمآبی بدن همچنان کار خود را میکند.
دکتر مایکل برگرون گفت: گرمازدگی لزوماً منجر به وضعیت بسیار شدید گرمازدگی که اصطلاحا سکته گرمایی نام دارد، نمی شود، اما ممکن است در هنگام گرمازدگی، سکته گرمایی رخ دهد. سکته گرمایی ناشی از فعالیت را می توان به عنوان یک فوریت پزشکی واضح که بر چندین سیستم بدن تاثیر می گذارد، توصیف کرد که معمولاً زمانی رخ می دهد که دمای مرکزی بدن به بالای ۴۰ درجه برسد.
بر اساس یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۲۲ که در مجلهExperimental Physiology منتشر شده است، مشخص شد که سکته گرمایی باعث اختلال در عملکرد سیستم عصبی مرکزی می شود. همچنین این بیماری می تواند به مغز، قلب، کبد، کلیه ها، طحال و بافت عضلانی آسیب برساند. دکتر شیرر گفت: وقتی سکته گرمایی رخ می دهد، بدن شما توانایی تنظیم حرارت را از دست می دهد.
علائم هشدار دهنده: گرفتگی عضلات، حالت تهوع یا سردرد
به گفته CDC، اولین نشانه های بیماری گرمازدگی اغلب گرفتگی معده یا حالت تهوع است که می تواند نشان دهنده کم آبی یا عدم تعادل الکترولیت در بدن باشد. این علائم ارتباط نزدیکی با بیماری گرمازدگی دارند زیرا بدن برای تنظیم درست دمای خود به آب (و الکترولیت هایی مانند سدیم) نیاز دارد، اما از طریق تعریق نیز آنها را از دست می دهد. سردرد نیز اولین علامت رایج کم آبی بدن است.
مشخص کردن علت دقیق ناراحتی گوارشی (GI) در حین گرمازدگی می تواند دشوار باشد. اگر در حین ورزش گرمازده شدید، کمی استراحت کنید و آب بخورید. فقط اگر احساس بهتری دارید، باید سعی کنید به کاری که انجام میدادید، برگردید.
علائم هشدار دهنده: تشنگی و تعریق شدید
تعریق شدید نشانه این است که بدن شما گرمای زیادی تولید می کند. بر اساس یک مقاله تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۰ در مجله Medico منتشر شد، گرما در روزهای مرطوب خطرناکتر است، زیرا عرق نمیتواند از روی پوست تبخیر شود و معمولاً احساس خنکی ایجاد میکند.
احساس تشنگی نیز نشانه این است که بدن شما به آب بیشتری نیاز دارد. حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید، نوشیدن مکرر آب در روزهای گرم بسیار مهم است. اگر بیش از یک ساعت در گرما هستید، یک نوشیدنی ورزشی نیز می تواند به جبران الکترولیت های از دست رفته بدن کمک کند.
علائم هشدار دهنده: ادرار تیره
مراقب مشکلات ادراری باشید. اگر ساعتها بیرون تنیس بازی میکنید، اما بین ستها آب مینوشید و به طور منظم به دستشویی می روید و ادرارتان نسبتاً شفاف است، این نشانهای است که به خوبی به بدن خود آبرسانی می کنید. اما اگر برای دویدن طولانی می روید و زیاد ادرار نمی کنید، و زمانی که ادرار می کنید رنگ آن تیره است، اینها نشانه هایی است که بدن شما کم آب است. این بدان معناست که شما نمی توانید به طور موثر از طریق تعریق و تبخیر گرما را آزاد کنید که همین مسئله شما را در معرض خطر گرمای بیش از حد قرار می دهد.
علائم هشدار دهنده: سرگیجه یا غش
گرمازدگی اغلب افراد را دچار سرگیجه، نیاز به نشستن یا حتی بیهوش شدن لحظه ای می کند. این علائم نشانه ی یک چیز خوب هستند. یعنی قبل از اینکه دچار مشکل جدیتری شوید، بدن شما را از ادامه فعالیت باز میدارد.
سرگیجه ممکن است با تاکی کاردی (ضربان قلب سریع) همراه باشد و فرد همچنین می تواند سنکوپ (بیهوش شدن) را تجربه کند.
هر چه هوا در بیرون گرمتر می شود، این علائم بیشتر است. اما مهم است به خاطر داشته باشید که برای افرادی که تمرینات شدید انجام می دهند، بیماری گرمازدگی ناشی از فعالیت، در شرایط نسبتاً خنک نیز می تواند رخ دهد.
علائم هشدار دهنده: عدم تعریق
هنگامی که بدن به دمای داخلی خاصی می رسد، دفاع طبیعی آن مانند تعریق برای آزاد کردن گرما، شروع به خاموش شدن می کند. اگر فردی در گرما در خارج از خانه ورزش کرده باشد و پوستش کاملاً خشک باشد، این یک علامت هشدار دهنده است.
با این حال همیشه هم اینطور نیست که یک فرد با ورود به منطقه خطر، تعریق را متوقف کند، بنابراین تصور نکنید که فقط به این دلیل که شخصی به شدت عرق می کند، این مسئله نشانه ی خوبی است.
علائم هشدار دهنده: گیجی، تشنج یا کما
اگر گرمازدگی به اندازه کافی پیشرفت کند، می تواند به مغز شما آسیب برساند. شما شروع به تجربه گیجی و هذیان می کنید و این واقعاً خطرناک است، زیرا وقتی گیج میشوید، کارهای عادی را برای خنک کردن خود انجام نمیدهید، مانند پیدا کردن سایه یا دوش گرفتن.
در شدیدترین موارد گرمازدگی، غش و تشنج نیز ممکن است رخ دهد.
شما ممکن است اصلا احساس گرما نکنید
علائم بیماری گرمازدگی همیشه آنطور که به نظر می رسد واضح نیستند. در واقع، با افزایش گرمای بیش از حد، که احتمالاً منجر به گرمازدگی ناشی از فعالیت میشود، میتوان حتی در گرما احساس سرما کرد.
دلیل این موضوع این است که هنگامی که بدن استرس مرتبط با ورزش یا گرما (یا هر دو) را تجربه می کند، با تولید پروتئین های التهابی از خود محافظت می کند. اما این پروتئینها همچنین میتوانند با تنظیم حرارت بدن تداخل داشته باشند و علائمی مانند لرز یا سرد و نرم شدن پوست را به همراه داشته باشند.
ممکن است متوجه بیماری گرمازدگی نشوید
حتی اگر احساس گرمای بیش از حد، حالت تهوع، یا کمی گیجی میکنید، متوقف کردن کاری که انجام میدهید و استراحت میکنید ممکن است سخت باشد، به خصوص اگر در وسط یک تمرین سخت یا دویدن در یک مسابقه هستید. به همین دلیل مهم است که اولین علائم بیماری گرمازدگی را بشناسید و تا زمانی که هنوز می توانید به آنها رسیدگی کنید.
یک چالش این است که ورزشکاری که بیش از حد گرم شده است، اغلب بدترین فرد برای ارزیابی عینی است. با گرم شدن بدن و مغز، ظرفیت مغزی و استدلال عینی مغز اغلب به خطر می افتد.
راهکار: به صدای بدن خود گوش دهید
بیشتر گرمای بدن در داخل و از فعالیت عضلانی تولید می شود. برای برخی از افراد، گرمازدگی می تواند با گرفتگی عضلات ظاهر شود. بنابراین در شرایط گرم و مرطوب، بهتر است که شدت تمرین خود را کاهش دهید و از قبل یک سری اقدامات احتیاطی مانند پوشیدن لباس های عرق گیر و خوردن مایعات زیاد را انجام دهید.
اگر هنوز احساس میکنید در حال گرم شدن بیش از حد هستید، کاری را که انجام میدهید، متوقف کنید. در واقع هر گونه بدتر شدن قابل توجه در عملکرد فردی باید دلیلی برای استراحت و وقفه در فعالیت درحال انجام باشد.
راهکار: از معرض نور خورشید خارج شوید
یکی از مهمترین کارهایی که می توانید برای خود یا شخص دیگری که ممکن است دچار بیماری گرمازدگی شده است انجام دهید این است که آنها را از معرض نور خورشید دور کنید. اگر می توانید، به یک منطقه تهویه مطبوع بروید، اما هر جایی که سایه دارد می تواند در این مورد کمک کند. بر اساس گزارش اداره ایمنی و بهداشت شغلی ایالات متحده، مکانی که در زیر نور مستقیم خورشید قرار دارد میتواند تا ۱۵ درجه بالاتر از یک نقطه نزدیک در سایه باشد.
راهکار: گردش هوا را افزایش دهید
یکی از راههای خنک شدن بدن از طریق همرفت است. همرفت فرآیند جریان هوا یا آب در پوست و انتقال گرما است. شما می توانید با افزایش گردش هوا و قرار گرفتن در معرض هوا با پوست به این روند کمک کنید.
اگر بدن فردی بیش از حد گرم می شود، می توانید لباس های او را کم کنید و وسایلی را که به آنها نیاز ندارند را از نزدیکی آنها بردارید. قرار دادن آنها در مقابل یک پنکه، چه دستی چه برقی نیز می تواند به از دست دادن گرمای اضافی بدن آنها کمک کند.
راهکار: پاها را بلند کنید
جریان خون در سراسر بدن ممکن است در طول بیماری گرمازدگی به خطر بیفتد، بنابراین نشستن یا دراز کشیدن با پاهای بالا، می تواند به جلوگیری از تورم در پاها و بهبود جریان خون به مغز کمک کند. همچنین این کار می تواند از شما در برابر افتادن و آسیب دیدن در صورت احساس ضعف، محافظت کند.
راهکار: آب سرد بنوشید و از آن برای خنک کردن بدن خود استفاده کنید
اگر فردی هوشیار است و قادر به خوردن است، از او بخواهید آب یا یک نوشیدنی ورزشی حاوی الکترولیت بنوشد. در این مورد مایعات خنک توصیه می شود. شما می توانید محلول الکترولیت خود را با مخلوط کردن یک قاشق چایخوری نمک در هر لیتر آب بسازید. این کار به جبران سدیمی که فرد از طریق عرق از دست داده است، کمک می کند. جرعه جرعه مایعات را بنوشید تا زمانی که احساس بهتری داشته باشید.
همچنین می توانید از آب سرد یا یخ برای خنک شدن استفاده کنید، اما یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید. اگر فرد عرق نمی کند، پاشیدن آب روی پوست می تواند به تقلید این فرآیند کمک کند و به او کمک کند تا مقداری از گرمای بدن خود را تبخیر کند.
برای افرادی که دمای بدنشان به سطوح خطرناکی رسیده است، قرار دادن تمام بدن در حمام یخ یا آب سرد موثرترین روش برای کاهش سریع دما بدن است. استفاده از کیسه های یخ یا حوله های آغشته به آب سرد روی بدن نیز می تواند کمک کننده باشد.
کشاله ران و زیر بغل نقاط موثری برای خنک شدن هستند. گردن نیز همینطور است، قرار دادن کیسه های یخ مستقیماً روی این ناحیه خطرناک است زیرا این مناطق شریان کاروتید خون را به مغز می رسانند. کف دست ها و پا و پیشانی می توانند برای خنک کردن بدن موثر باشند.
انجام مراقبت های پزشکی
اگر فردی علائم گرمازدگی را نشان داد، فورا مراقبت های پزشکی را روی او اعمال کنید. آنها باید فشار خون، درجه حرارت، ضربان قلب و تنفس و وضعیت سیستم عصبی مرکزی خود را به دقت کنترل کنند، حتی زمانی که احساس بهتری داشته باشند.
از طرف دیگر، گرمازدگی ممکن است نیازی به توجه پزشکی نداشته باشد. اگر فردی جوان و سالم است و عرق کرده و هوشیار است، احتمالاً پس از خنک شدن و استراحت خوب خواهد شد. افرادی که مسنتر هستند یا بیماری های زمینه ای مانند بیماری های قلبی و یا دیبات دارند، ممکن است بهتر باشد به پزشک مرجعه کنند.
بعد از خوب شدن همچنان احتیاط کنید
حتی اگر جوان و سالم هستید، این بدان معنا نیست که باید بلافاصله به تمرین خود برگردید.شما ممکن است هنوز به میزان قابل توجهی دچار کم آبی باشید و اگر دوباره به تمرین خود برگردید، در معرض خطر گرمای بیش از حد باشید قرار بگیرید.
در واقع هر فردی که بیماری گرمازدگی را تجربه می کند، باید بقیه روز فعالیت بدنی نکند، حتی اگر علائم از بین برود و صد در صد احساس بهتری داشته باشید. بهتر است بعد از تجربه گرمازدگی استراحت کنید و به طور کامل ریکاوری کنید.
مراقب دفعه بعد باشید
گرمازدگی پس از شروع می تواند خطرناک و حتی کشنده و درمان آن دشوار باشد. به همین دلیل مهم است که در وهله اول از وقوع آن جلوگیری کنید. از موقعیت هایی که شما را در معرض خطر قرار می دهد، اجتناب کنید. در گرما زیاد به خود فشار نیاورید. افزایش تدریجی تمرینات در طول چند هفته برای سازگاری بدن با دمای بالاتر نیز می تواند در طول تابستان از شما در برابر گرمازدگی محافظت کند.