تغییرات اقلیمی با تاثیرات بی رحمانه جهان ما را متحول می کند، در این شرایط برخی از حیوانات برای بقا تلاش می کنند و برخی دیگر راه هایی برای غلبه بر چالش های ناشی از آن پیدا می کنند.
به گزارش تکناک ،جووانی استرونا، بوم شناس و دانشیار سابق دانشگاه هلسینکی که اکنون محقق کمیسیون اروپا است، گفت: این پدیده به طور گسترده ای به عنوان “برندگان و بازندگان تغییرات اقلیمی” توصیف می شود. استرونا در سال 2022 مطالعهای انجام داد که در مجله Science Advances منتشر شد که نشان داد در یک پیش بینی تغییرات آب و هوایی به سمت گرمایش، تقریباً به طور متوسط 20٪ از تنوع زیستی مهرهداران را تا پایان قرن در سراسر جهان از دست خواهیم داد و در بدترین حالت این تلفات به تقریبا 30 درصد افزایش می یابد.
بنابراین کدام حیوانات “موفق” می شوند و با افزایش دما، خشکسالی و از دست دادن زیستگاه ، به حیات خود ادامه دهند؟
همه چیز به هم مرتبط است
هیچ شکی در مورد تهدیدات علیه تنوع زیستی زمین در اثر تغییرات آب و هوایی و تخریب زیستگاه وجود ندارد. در سال 2022، صندوق جهانی حیات وحش (WWF) گزارشی از برنامه سیاره زنده را منتشر کرد که کاهش 69 درصدی فراوانی نسبی گونه های تحت نظارت را از سال 1970 نشان می دهد. در همین حال، 1 میلیون گونه در سراسر سیاره ما با انقراض روبرو هستند زیرا این تهدیدات دوجانبه هستند. هم اکنون شواهد فراوانی وجود دارد که نشان می دهد زمین ششمین انقراض دسته جمعی خود را تجربه خواهد کرد.
تغییرات اقلیمی به روشهای پیچیده و مرتبطی به خطرات این انقراض کمک میکند که برخی از آنها هنوز هم ناشناخته هستند. این مسئله به طور مستقیم با ایجاد رویدادهای آب و هوایی طبیعی طاقت فرسا، مانند طوفان یا با افزایش دما یا کاهش بارندگی بر جمعیت ها تأثیر می گذارد. این امر فراتر از میزانی است که یک گونه برای زنده ماندن نیاز دارد، و حتی با کوچک کردن زیستگاه های کلیدی که حیوانات به آنها وابسته هستند، پیش می رود.
همانطور که تحقیقات استرونا نشان داد، تغییرات آب و هوایی همچنین می تواند اثرات غیرمستقیمی داشته باشد که در یک اکوسیستم خاص کاملا نمایان می شود. او و تیمش چندین نمونه ی مختلف از زمین را شبیه سازی کردند که شامل بیش از 15000 زنجیره غذایی برای نشان دادن ارتباط هزاران گونه مهرهدار زمینی است. سپس سناریوهای مختلف تغییر اقلیم و تغییر زیستگاه در زمین را در این اکوسیستم های آزمایشگاهی شبیه سازی کردند.
گونه های سازش پذیر
گونه های بزرگتر تمایل به تولید مثل کندتری دارند، و این مسئله سرنخ دیگری به دست محققان در رابطه با آسیب پذیری آنها نسبت به تغییرات آب و هوا داده است.
مطالعه اخیر دیگری که در مجله Global Change Biology منتشر شده است، به بررسی 461 گونه جانوری در شش قاره پرداخت و اثرات مخرب تغییرات زمین و تغییرات دما را بر جمعیت آنها تحلیل کرد. گونزالو آلبالادجو روبلز، نویسنده ارشد این مطالعه، گفت: آنچه در مطالعه خود به آن دست پیدا کردیم این است که گونههایی که سریع تولید مثل میکنند، در سازش و بهره برداری از زیستگاههای جدید واقعاً خوب هستند. آن ها از طبیعت انرژی میگیرند و سریعا تولیدمثل می کنند.
گسترش سریعتر نسل ممکن است برای گونه ها در زمان تغییرات آب و هوایی مفید باشد، زیرا این گونه ها با تغییر زیستگاه سازگارتر هستند. آلبالادجو روبلز توضیح داد که چرخه های تولید مثل سریع به این گونه ها “فرصتی برای زنده ماندن در چالش های ناشی از اختلالات محیطی” مانند آب و هوای طاقت فرسا یا از دست دادن زیستگاه، می دهد. در همین حال، حیواناتی که رشد کندتری داشتند روند معکوسی را نیز در این مطالعه نشان دادند و جمعیت آنها با تغییر دما و زیستگاه، کاهش یافت.
اندازه عاملی است که ممکن است بر علیه گونه ها نیز کار کند. آلبالادجو روبلز گفت: برای مثال، حیوانات بزرگتر ممکن است بیشتر در برابر پذیرش تغییرات آب و هوایی مقاومت کنند زیرا آنها معمولاً به بخش های بزرگتری از زیستگاه و همچنین غذای بیشتری نیاز دارند که این مسئله به راحتی با از دست دادن زیستگاه و منابع تغییرات آب و هوایی تهدید می شود.
آلبالادجو روبلز گفت: فیل ها، به احتمال زیاد نسبت به سایر گونه های کوچکتر که به منابع کمتری نیاز دارند، نسبت به خشکسالی شدید و همچنین جنگل زدایی خیلی حساس خواهند بود. به طور کلی، گونههای کوچک احتمال بیشتری برای زنده ماندن از فعل و انفعالات ناشی از فعالیت انسان ها، مانند تغییرات آب و هوا و تغییر زیستگاه دارند.
گونه هایی با رژیم غذایی خاص مانند پانداها و کوالاها نیز ممکن است تحت تاثیر تغییرات محیطی در معرض خطر بیشتری باشند. در مقابل، این تغییرات طیف وسیعی در رژیم غذایی همه چیزخوارانی مانند کلاغها و راکونها ایجاد می کند، و غذاهای متنوع و گوناگونی در اختیار آن ها قرار می دهد تا آن ها در صورت از بین رفتن یک منبع غذایی،از غذای دیگری استفاده کنند.
توانایی مهاجرت و سازگاری با زیستگاه های مختلف نیز می تواند بر زندگی حیوانات در برابر آینده ای نامشخص،تاثیر مثبتی داشته باشد. به عنوان مثال، بسیاری از موجودات در زیستگاه شان مناطق یخ زده یا صخره های مرجانی، در اثر گرم شدن مداوم و از بین رفتن تدریجی این زیستگاه ها ، با خطرات بیشتری روبرو هستند.همچنین تحقیقات شواهدی را کشف کرده است که نشان میدهند حیواناتی مانند طوطی ها و خفاشها در طول نسلها تغییر شکل میدهند و منقار، بالها و دمهای بزرگتری را توسعه میدهند تا به آنها کمک کند به طور موثرتری در آب و هوای گرم تر، خنک شوند سازگاری آنها بالا برود.
همه اینها نشان می دهد که حیواناتی که در برابر اختلالات زیستگاه و تغییرات دما انعطاف پذیرتر هستند، به احتمال زیاد در جهانی که هر روز رو به گرمتر شدن می رود، می توانند زنده بمانند. برای یافتن سرنخهایی از اینکه کدام گونهها در آینده ممکن است در این گرما دوام بیاورند، کافی است نگاهی به گونههای عادی و آن هایی که سریع تولیدمثل می کنند که اتفاقا از هم گسیخته ترین زیستگاه سیاره ما یعنی شهرها را نیز اشغال میکنند، بیاندازید. این گونه ها شامل سوسک ها، موش ها، کلاغ ها، کبوترها، برخی از شکارچیان، میمون ها و راکون ها می شوند.
همه این مسائل با این فرض است که ما احتمالا به درک آثار فاجعهبار گرمایی که فراتر از حد تحمل این گونه ها است، نرسیدیم. اگر این اتفاق رخ دهد، دنیای ما پر از تاردیگرادها، که به عنوان خرس های آبی نیز شناخته می شوند، می شود. تاردیگرد جانور میکروسکوپی است که به طرز خارق العاده ای نسبت به گرما، سرما و تشعشعات رادیواکتیو مقاوم است. این موجودات کوچک می توانند به خواب زمستانی بروند که این کار تقریباً به طور کامل متابولیسم آنها متوقف میکند و برخی از این خرس های آبی را قادر می سازد تا سرمای شدید منفی 320 درجه فارنهایت (منهای 196 درجه سانتیگراد) را تحمل کنند.
با این حال، طبق برخی از تحقیقات قبلی استرونا، حتی بدن های به ظاهر غیرقابل تخریب خرس های آبی نیز محدودیت هایی دارد. این مطالعه که در مجله Scientific Reports منتشر شده است، چگونگی عملکرد این جانداران در سرما و گرمای شدید را بر اساس میزان تحمل دما به تنهایی شبیهسازی می کند.این تحقیق تأیید کرد که تاردیگردها می توانند در برابر سرما و گرما بطور باورنکردنی مقاومت کنند اما زمانی که محققان برهمکنشهای گونههای دیگر را که در تاردیگردها در اکوسیستم به آن ها وابسته هستند، در نظر گرفتند، توجه شدند که جمعیتهای تاردیگردها تحت تأثیر گرمایش شدید پیشبینیشده و به دلیل نابودی حیوانات دیگر به شدت کاهش خواهد یافت.
استرونا گفت: تاردیگرادها به خودی خود فوق العاده مقاوم هستند، اما برای زنده ماندن به گونه های دیگر نیز نیاز دارند.
او گفت: این موضوع ایده “گونه های بازمانده” را نقض می کند.زیرا همانطور که تحقیقات Science Advances نشان داد، تاردیگرادها نیاز به کل اکوسیستم ها و شبکه ای از تعاملات پیچیده در گونه ها را برای حفظ حیات روی زمین را از دست می دهد.
به جای اینکه به برخی گونه های انعطاف پذیر برای زنده ماندن تحت تغییرات آب و هوایی تکیه کنیم، باید از کل اکوسیستم ها محافظت کنیم. کارشناسان می گویند که این محافظت به معنای کاهش گرمایش به همراه کاهش مصرف سوخت فسیلی، محدود کردن تخریب زیستگاه و کاهش سایر اثرات انسانی بر حیات وحش است.
پیشبینیها میتوانند با نشان دادن حقایقی راجع به آسیبپذیرترین گونه هایی که به توجه فوری ما نیاز دارند کمک کنند. حتی در کنار تحقیقاتی مانند تحقیقات اخیر که پناهگاه های زیستگاهی پیش بینی شده برای حیوانات در معرض خطر آب و هوا را شناسایی می کند، ما می توانیم فعالانه از کل اکوسیستم هایی که گونه ها را به هم متصل نگه می دارند، محافظت کنیم.
استرونا گفت: ممکن است «برندگانی» کوتاه مدت تحت تغییرات آب و هوایی پیش بینی شده وجود داشته باشد. اما من فکر می کنم آنچه مهم است تعادل در اکوسیستم است. تصور من این است که در طبیعت تعداد بازندهها بسیار بیشتر از برندگان خواهد بود و در نهایت، این بازندگان میتوانند شامل خود ما نیز بشوند.