داروی جدید آنفولانزای شدید با موفقیت بیماران را در برابر آسیب ریه محافظت می کند، در حالی که همچنان به سیستم ایمنی اجازه میدهد با عفونت مبارزه کند.
به گزارش تکناک، اگر تا به حال به آنفولانزا مبتلا شده باشید، به احتمال زیاد به ویروس آنفولانزای A (IAV) مبتلا شدهاید. در مقایسه با ویروس آنفلوانزای B، آنفولانزای نوع A اغلب علائم شدیدتری ایجاد میکند. اما در حالی که بسیاری از ما تب و لرز، سردرد و دردهای عضلانی، خستگی، گلودرد و سرفه ناشی از آنفولانزای معمولی را تجربه کردهایم، آنفولانزای نوع A حیوانی، متفاوت و کشنده است.
عفونت شدید IAV باعث ایجاد نوع خاصی از مرگ سلولی به نام نکروپتوز در سلولهای آلوده میشود. در حالی که این یک فرآیند طبیعی است که برای محدود کردن انتشار ویروس از طریق حذف فعال سلولهای آلوده توسط سلولهای ایمنی مجهز طراحی شده است، نکروپتوز میتواند یک پاسخ بیشالتهابی را فعال کند و باعث آسیب جانبی ریه شود که کشنده است. به غیر از مدیریت علائم، گزینههای درمانی کمی برای درمان آنفولانزای شدید موجود است.
در یک مطالعه جدید، محققان دانشکده پزشکی دانشگاه تافتس، بیمارستان تحقیقاتی کودکان سنت جود، دانشگاه هیوستون و مرکز سرطان فاکس چیس با هم همکاری کردند تا دارویی به نام UH15-38 را آزمایش کنند که از این آسیب ریوی مرتبط با آنفولانزا در موشها جلوگیری کرد. این دارو به سیستم ایمنی اجازه میدهد با ویروس مبارزه کند.
یکی از محققان به نام پل توماس گفت: داروی ما بهطور قابلتوجهی بقا را افزایش و علائم عفونت ویروس آنفولانزا را کاهش میدهد. در آزمایشها این دارو التهاب خطرناک را کاهش داد و حتی به نظر میرسید که واکنش تطبیقی در برابر ویروس را بهبود بخشیده است.
دستیابی به این اثر طلایی دارو بر التهاب، محققان را ملزم به درک شیمی هوشمندانه این دارو همراه با درک کامل مکانیسمهای اساسی نکروپتوز کرد.
پروتئین کیناز 3 برهمکنش گیرنده (RIPK3) بخشی ضروری از مسیر مرگ سلولی نکروپتوز است، اما مسیر مرگ سلولی دیگری را نیز کنترل میکند که نام آن آپوپتوز است. هر دو نوع مرگ سلولی پاسخهای ایمنی متضادی ایجاد میکنند. مرگ سلولی آپوپتوز معمولاً منجر به پاسخهای ایمونولوژیکی خاموش میشود، در حالی که نکروپتوز مولکولهایی را آزاد میکند که باعث التهاب میشوند. UH15-38 برای جلوگیری از تحریک مسیر نکروپتوز توسط RIPK3 و بنابراین التهاب طراحی شده است، در حالی که همچنان اجازه مرگ سلولی آپوپتوتیک را میدهد و سلولهای آلوده را به روشی کمتر التهابی حذف میکند.
الکسی دگترف، یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: اگر نکروپتوز را حذف کنیم، باز هم تکثیر ویروس بدون آسیب شدید به ریهها محدود خواهد شد. به نظر نمیرسد که نکروپتوز برای محدود کردن یک فعالیت ویروسی ضروری باشد، بنابراین اگر بتوانیم آن را مسدود کنیم، میتوانیم با کاهش التهاب در ریهها از میزبان محافظت کنیم.
محققان UH15-38 را روی موشها آزمایش کردند و به این نتیجه رسیدند که دوز بالای این دارو در برابر دوز IAV که معمولاً کشنده است، موثر است. در دوزهای پایین، UH15-38 از موشها در برابر مقادیر مشابه آنفلوآنزا که انسان تجربه میکند، محافظت کرد. قابل ذکر است که این دارو حتی اگر موشها چند روز پس از آلوده شدن به IAV آن را مصرف میکردند، اثر محافظتی خود را داشت.
توماس گفت: این دارو میتواند کاری را انجام دهد که ما قبلاً ندیدهایم. ما میتوانیم پنج روز پس از عفونت اولیه شروع به استفاده از دارو کنیم و نشان دهیم که هنوز مزایایی دارد. حذف کامل RIPK3 خوب نیست زیرا در این صورت سیستم ایمنی نمیتواند ویروس را از بین ببرد. زمانی که ما فقط نکروپتوز را حذف کردیم، حیوانات بهتر عمل کردند زیرا هنوز آپوپتوز داشتند و هنوز هم میتوانستند از شر سلولهای عفونی که خیلی هم التهابی نبودند، خلاص شوند.
UH15-38 با جلوگیری از آسیب جانبی نکروپتوز به سلولهای اپیتلیال آلوئولی نوع 1 که یک نوع سلول خاص در ریهها هستند که تبادل گاز را تسهیل میکنند، بقا را بهبود بخشید. آسیب به این سلولها میتواند ورود اکسیژن به خون و خروج دی اکسید کربن از آن را دشوار کند و علائمی مانند تنگی نفس، خسخس سینه و گرفتگی قفسه سینه را ایجاد کند. همچنین این دارو تعداد سلولهای ایمنی مرتبط با التهاب مانند نوتروفیلها را در موشها کاهش داد.
توماس گفت: اغلب بدترین قسمت بیماری آنفولانزا پس از کنترل ویروس اتفاق میافتد که زمانی است که التهاب، سلولهای ریه را از بین میبرد. UH15-38 میتواند التهاب ناشی از آنفولانزا را کاهش دهد و در عین حال پاکسازی ویروسی و سایر عملکردهای پاسخ های ایمنی و بافتی را دست نخورده باقی بگذارد. این عملکرد آن را به یک گزینه امیدوارکننده تبدیل میکند.
UH15-38 که بهطور ایمن توسط موشها تحمل میشود، در گام بعدی برای آزمایشهای بالینی و انسانی مورد تحقیق قرار خواهد گرفت. محققان در حال آزمایش این هستند که آیا UH15-38 در درمان سایر بیماریهای تنفسی در حین کار بر روی نسل دوم مهارکنندههای RIPK3 موثر است یا خیر. دفتر انتقال فناوری و همکاری صنعت دانشگاه تافتز، تجاری سازی UH15-38 را مدیریت میکند.
دگترف گفت: هر لحظه ممکن است یک ویروس همهگیر دیگر ظاهر شود و ما به چیزی نیاز داریم که مستقل از نحوه آلوده شدن از میزبان محافظت کند. این تحقیق امکان دستیابی به چنین هدفی را نشان میدهد و علاقه به چگونگی شکلدهی مرگ سلولی به عفونتها را تجدید میکند.
این مطالعه در مجله Nature منتشر شد.