محققان دارویی مبتنی بر RNA قابل استنشاق ابداع کرده‌اند که گلبول‌های سفید بیش فعالی را که باعث آسیب ریه در هنگام ذات الریه شدید می‌شوند، را هدف قرار می‌دهد.
به گزارش تکناک، با انتظار آزمایش‌های بالینی انسانی در سال آینده، این دارو ممکن است به زودی به عنوان یک درمان جدید برای عوارض کووید و ذات‌الریه در دسترس باشد.
ماکروفاژها، به عنوان نوعی گلبول سفید خون، نقش مهمی در شروع و حفظ التهاب، همچنین رفع التهاب در بدن دارند. وقتی سلول‌های ریه در اثر عفونت یا استنشاق مواد سمی از بین می‌روند، ماکروفاژهای ریه باعث ایجاد یک پاسخ ایمنی عظیم می‌شوند که خود باعث آسیب بیشتر به ریه میشود.
اکنون، محققان دانشگاه فنی مونیخ یک درمان مبتنی بر RNA ایجاد کرده‌اند که ماکروفاژهای بیش فعال در ریه را هدف قرار می‌دهد و از التهاب شدید و اسکار بافت ریه، که فیبروز نامیده میشود، جلوگیری می‌کند.
RCS-21، ماده فعالی که اساس درمان آنها را تشکیل می دهد و فعالیت مولکول microRNA 21 (miR-21) را مهار می کند. این ملکول یک محرک شناخته شده برای تولید ماکروفاژهای بیش فعال در عفونت های شدید ریه است. MicroRNA ها دسته ای از RNA های تنظیمی کوچک هستند که ثابت شده عملکردهای سلولی متعدد را تنظیم می کنند و نقش مهمی در تنظیم بیان ژن ایفا می کنند. آنها اخیراً به عنوان اهداف امیدوارکننده مواد مخدر ظاهر شده اند.
در توسعه این ماده، محققان به دنبال بهره برداری از یک ویژگی خاص بودند. ماکروفاژها گیرنده های قندی دارند که باکتری ها و قارچ ها را از طریق مولکول های قند پیچیده روی سطح مهاجم شناسایی می کنند.
استفان انگلهارت، نویسنده مسئول این مطالعه گفت: ما در آنالیزهای تک سلولی مشخص کرده‌ایم که گیرنده‌های قند مربوطه، از یک سو، در میان رایج‌ترین گیرنده‌های ماکروفاژها هستند. از سوی دیگر، گیرنده ها به یک معنای ویژگی منحصر به فرد ماکروفاژها هستند و آنها در هیچ جای دیگری وجود ندارند.
بنابراین، محققان RCS-21 را با یک مولکول قند خاص، (تریمانوز) جفت کردند و آن را از طریق یک دستگاه تنفسی به موش هایی که آسیب ریه ناشی از دارو داشتند، تزریق کردند تا به طور موثر وارد ریه ها شود.
کریستینا بک، نویسنده اصلی این مطالعه گفت: زمانی که دارو به صورت اسپری تجویز شد، ماکروفاژها به طور قابل توجهی بهتر از بدون مولکول قند، ماده فعال را جذب کردند. در مقابل، انواع سلول های دیگر حتی به طور کامل این مولکول را حذف می کنند.
محققان مشاهده کردند که در موش‌های تحت درمان با RCS-21، فعالیت miR-21 بیش از نصف کاهش یافت و کاهش قابل توجهی در التهاب ریه و فیبروز در مقایسه با موش‌های گروه کنترل مشاهده شد.
آنها سپس این دارو را بر روی بافت ریه انسان آلوده به SARS-CoV-2 آزمایش کردند، که می‌تواند عوارضی مانند ذات‌الریه و سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) ایجاد کند. این سندروم یک وضعیت التهابی تهدیدکننده حیات است که باعث سفت شدن ریه ها و کاهش اکسیژن خون میشود. آنها دریافتند که RCS-21 فعالیت miR-21 را در بافت انسان مهار می کند.
محققان استفاده از این دارو را به عنوان پتانسیلی برای درمان هدفمند بیماری های ریوی می بینند.
انگلهارت گفت: ما توانستیم نشان دهیم که مواد فعال مبتنی بر اسید نوکلئیک را می توان به شیوه ای بسیار هدفمند، حداقل در ریه ها استفاده کرد. این فناوری میدان وسیعی را برای توسعه داروهای جدید مبتنی بر RNA باز می کند. من انتظار دارم در چند سال آینده اتفاقات زیادی در این زمینه بیفتد.
مطالعات برای بهبود ایمنی دارو در حال انجام است و اولین آزمایشات بالینی انسانی برای سال 2024 در نظر گرفته شده است.
