مطالعات اخیر روی حیوانات نشان میدهد که چپ دست یا راست دست بودن مسئله مختص انسان ها نیست و ممکن است یکی از ویژگیهای اساسی همه پستانداران از جمله سگ ها باشد.
به گزارش تکناک، اکثریت قریب به اتفاق مردم از یکی از دست هایشان برای بسیاری از کارها استفاده می کنند و برای تقریبا 90درصد از انسان ها،دست راست بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
حدود 10 تا 13 درصد از انسان ها چپ دست هستند.این در حالی است که مردان سه برابر بیشتر از زنان چپ دست هستند و تعداد کمی از افراد دودسته هستند.
آنچه کمتر مشخص است این است که چگونه این مسئله در حیوانات نشان داده می شود و آیا این همان چپ و راست دست بودن در انسان است یا خیر.
مجموعه وسیعی از آزمایشها در تلاش برای تعیین اینکه آیا سگ های خانگی شواهدی مبنی بر استفاده بیشتر از پنجه نشان میدهد یا خیر، بوجود آمده است.
این آزمایش ها شامل تثبیت یک اسباب بازی،دستیابی به خوراکی که در داخل ظرف قرار داده شده است،یا خارج کردن یک شی مانند پتو یا تکه نوار چسبنده از بدن حیوان بوده است.
سایر شاخص ها شامل ثبت اولین قدم برای راه رفتن به طبقه پایین یا استفاده از پنجه ای است که در صورت درخواست به فرد داده می شود.
یافتههای حاصل از مطالعاتی که از این وظایف استفاده میکنند تا حدودی متفاوت است، اگرچه یک متاآنالیز اخیر به این نتیجه رسید که به طور کلی، سگها بیشتر به احتمال زیاد استفاده از یک پنجه را ترجیح میدهند تا دو پنجه(آنچه که ما هنگام صحبت در مورد انسان دوسویه مینامیم)، یا اینکه پنجه مورد علاقه خود را نشان نمیدهند.
اما، بر خلاف انسان به نظر می رسد ترجیح استفاده از پنجه تقریباً به طور مساوی بین سگ ها تقسیم می شود.بنابراین ترجیح استفاده از پنجه در سگ ها به جای جمعیت،مختص به فرد است.
مهمتر از همه،این مطالعات به تفاوت در استفاده از پنجه در وظایف اشاره می کند،.استفاده از این اندام به عواملی مانند پیچیدگی کار بستگی دارد.به عنوان مثال، کاری معمولی مثل آوردن توپ کنگ یا قرار دادن توپ مخروطی شکل در جای خود ،معمولاً تعداد تقریباً برابری از استفاده پنجه چپ، پنجه راست و هردو پنجه را ایجاد میکند.
در مقابل، تکلیف «دست دادن » یعنی تمرینی که شامل بخشی از تمرین و تکرار است،به طور قابلتوجهی پاسخهای ترجیح استفاده از یک پنجه نسبت به استفاده از هردو پنجه را ایجاد میکند.
چندین مطالعه به تفاوت های جنسیتی قوی در ترجیح استفاده از پنجه در سگ ها اشاره می کنند.سگ های ماده بیشتر از پنجه راست استفاده می کنند، در حالی که سگ های نر تمایل بیشتری به استفاده از پنجه چپ دارند. این تفاوت جنسیتی در گونه های غیر انسانی دیگر از جمله گربه خانگی نیز کشف شده است.
اینکه چرا حیوانات نر و ماده باید در استفاده از پنجه خود متفاوت باشند هنوز مشخص نیست، اگرچه توضیحاتی برای این موضوع وجود دارد،مثل عوامل هورمونی و تفاوت در آناتومی مغز.
ارتباط این موضوع با سلامتی سگ ها
در حالی که تلاش برای فهمیدن اینکه آیا سگ خانگی چپ یا راست دست است می تواند بسیار سرگرم کننده باشد،تعیین ترجیحات جانبی حیوان نیز می تواند از منظر سلامتی حیوانات مهم باشد. این مسئله به این دلیل مهم است که ترجیحات استفاده از پنجه می تواند بینشی در مورد احساسات یک حیوان به ما بدهد.
مانند انسان،سمت چپ مغز سگ که سمت راست بدنش را کنترل می کند بیشتر به پردازش احساسات مثبت می پردازد.در مقابل، سمت راست مغز سگ که سمت چپ بدنش را کنترل می کند،بیشتر بر روی احساسات منفی مانند ترس یا اضطراب تمرکز می کند.
بنابراین ارزیابی اینکه سگ (dog : domestic animal) از کدام پنجه استفاده میکند میتواند به ما بینشی در مورد احساس آن حیوان بدهد. به عنوان مثال، سگی که از پنجه چپ خود برای انجام یک کار استفاده می کند، ممکن است احساسات منفی بیشتری نسبت به فردی که پنجه راست خود را به کار می گیرد،تجربه کند.
مطالعات اخیراً رابطه ای بین ترجیح استفاده از پنجه و واکنش عاطفی در سگ ها کشف کرده اند. تحقیقات ما نشان میدهد که سگهای پنجه چپ «بدبینتر» نسبت به حیوانات پنجه راست یا دو پنجه ای،هستند.
در همین حال، نشان داده شده است که سگ هایی که ترجیحات استفاده از پنجهشان ضعیفتر است، نسبت به حیواناتی که ترجیحات استفاده از پنجهشان قویتر است،نسبت به صداهای ضبطشده رعد و برق و آتشبازی واکنش قویتری نشان میدهند.
ما همچنین شواهدی مبنی بر ارتباط بین ترجیحات استفاده از پنجه سگ و شخصیت این حیوان را پیدا کردهایم،به طوری که سگ های دوپنجه ای امتیاز بیشتری برای صفات پرخاشگری و ترس نسبت به حیواناتی با ترجیحات تک پنجه ای دارند.
این مسئله ممکن است پیامدهایی برای تربیت حیوانات داشته باشد.در واقع، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد آزمایش ترجیح پنجه ممکن است یک پیشبینیکننده موثر باشد که کدام سگها به سگهای راهنمای موفق تری تبدیل میشوند.
ارزیابی ترجیحات استفاده از پنجه نیز ممکن است به شناسایی سگ های آسیب پذیر در موقعیت های استرس زا کمک کند.به عنوان مثال، سگ های پنجه چپ نسبت به حیوانات پنجه راست علائم بیشتری از استرس را نشان می دهند.
در این مرحله،جالب نیست که فقط به آزمایش اولویت استفاده از پنجه به عنوان معیاری برای خطر سلامتی این حیوانات تکیه کنیم. با این حال، این پتانسیل وجود دارد که این رویکرد ابزار مفیدی برای ارزیابی سلامتی این حیوانات باشد،به ویژه اگر در کنار سایر آزمایشهای سلامتی در نظر گرفته شود.
به عنوان مثال، سگ ها معمولاً وقتی صاحب خود را می بینند دم خود را به سمت چپ تکان می دهند (که نشان دهنده احساسات مثبت بیشتری است)، اما وقتی یک سگ ناآشنا را می بینند به سمت راست (که احساسات منفی بیشتری را نشان می دهد) دم خود را حرکت می دهند.تحقیق بیشتر در این زمینه نه تنها به توسعه درک ما از شناخت سگ کمک می کند،بلکه به ما این امکان را می دهد که بهتر از این بهترین دوست انسان مراقبت و قدردانی کنیم.