کمبود پتاسیم یا هیپوکالمی بیماری است که با میزان پایین غیرطبیعی پتاسیم در خون مشخص می شود.
به گزارش تکناک، پتاسیم یک الکترولیت ضروری است که نقش مهمی در فعالیت عضلات، اعصاب، قلب و سلول های شما ایفا می کند. به دلیل این که پتاسیم بر بسیاری از عملکردهای بدن تأثیر می گذارد، علائم هیپوکالمی گسترده است.
علائم هیپوکالمی ممکن است شامل ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات، خستگی، یبوست، ریتم نامنظم قلب و تپش قلب باشد. علائم ممکن است از نظر شدت متفاوت باشد، اگرچه اکثر موارد خفیف تا متوسط هستند.
هیپوکالمی یکی از شایع ترین اختلالات الکترولیتی است. بیشتر موارد هیپوکالمی ناشی از کمبود پتاسیم در رژیم غذایی نیست. این عارضه بیشتر به دلیل مواردی مانند اسهال، استفراغ، یا تعریق شدید ایجاد می‌شود.
دانستن علائم هیپوکالمی ممکن است به شما کمک کند تا متوجه شوید که چه مشکلی باعث ایجاد عوارض می‌شود و به شما کمک می‌کند تا تشخیص و درمان مورد نیاز خود را دریافت کنید.
فهرست مطالب
ضعف عضلانی
هیپوکالمی می تواند منجر به ضعف عضلانی شود که معمولاً از پاها شروع می شود و سپس به سمت عضلات نیمه بالایی بدن حرکت می کند. در موارد شدید، ضعف می تواند آنقدر بد شود که منجر به فلج شود.
بسته به اینکه کدام عضلات تحت تاثیر قرار گرفته اند، ضعف می تواند به علائم دیگری منجر شود. به عنوان مثال، اگر عضلات دستگاه گوارش شما ضعیف شده باشند، می توانید علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنید. اگر ماهیچه های تنفسی شما در موارد شدید ضعیف شوند، می توانید عوارض جدی مانند نارسایی تنفسی یا حتی مرگ را تجربه کنید.
ضعف عضلانی به این دلیل رخ می دهد که پتاسیم برای عملکرد مناسب سلول های عضلانی از جمله انقباض و شل شدن عضلات ضروری است. هنگامی که میزان پتاسیم پایین است، سلول‌های ماهیچه‌ای در حفظ عملکرد طبیعی خود مشکل پیدا می‌کنند و در نتیجه ضعیف می‌شوند.
علاوه بر ضعف، ممکن است گرفتگی یا اسپاسم در عضلات را نیز تجربه کنید. همچنین ممکن است در موارد شدید آسیب عضلانی را تجربه کنید. بافت ماهیچه ای شما می تواند تجزیه شود و باعث ضعف و درد شود که نام علمی آن رابدومیولیز است.
یبوست
میزان پایین پتاسیم در خون می تواند منجر به یبوست شود. این علامت به این دلیل رخ می دهد که پتاسیم در انقباضات ماهیچه ای در سراسر بدن از جمله ماهیچه های دستگاه گوارش نقش دارد. وقتی میزان پتاسیم خیلی کم باشد، می‌تواند بر انقباضات ریتمیک طبیعی روده‌ها تأثیر بگذارد که غذا و مواد زائد را از طریق دستگاه گوارش به حرکت در می‌آورد.
در موارد هیپوکالمی، ماهیچه های دستگاه گوارش ممکن است آنطور که باید منقبض نشوند، که این مسئله می تواند حرکت مدفوع را از طریق روده کند کند. این تاخیر می تواند منجر به یبوست شود.
خستگی
افراد مبتلا به هیپوکالمی ممکن است متوجه کمبود انرژی یا انگیزه شوند. خستگی یکی از علائم رایج هیپوکالمی است، زیرا پتاسیم برای عملکرد بهینه اعصاب و عضلات ضروری است. وقتی سطح پتاسیم کم باشد، سطح انرژی کلی بدن ممکن است کاهش یابد و منجر به خستگی مداوم شود.
بی نظمی ضربان قلب
افت حتی کوچک پتاسیم در خون ممکن است باعث شود که احساس کنید قلب شما خیلی تند می‌زند. به این حالت تپش قلب می گویند. قطرات بزرگتر پتاسیم خون می تواند منجر به آریتمی شود که ضربان قلب نامنظم است.
پتاسیم برای حفظ سیگنال های الکتریکی که ضربان قلب را تنظیم می کند، بسیار مهم است. میزان پایین پتاسیم می تواند این سیگنال ها را مختل کند و منجر به آریتمی شود. علاوه بر تپش قلب، در صورت داشتن آریتمی ممکن است احساس سبکی سر یا غش کنید.
خطر آریتمی مرتبط با هیپوکالمی معمولاً در میان افراد مسن یا مبتلا به بیماری قلبی بالاتر است.
بی حسی و گزگز
هیپوکالمی می تواند بر عملکرد عصبی تأثیر بگذارد و منجر به بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن شود. این تغییر در احساس اغلب از اندام‌هایی مانند دست‌ها و پاها شروع می‌شود.
بی حسی و سوزن سوزن شدن از علائم هیپوکالمی هستند زیرا پتاسیم در حفظ عملکرد مناسب سلول های عصبی و توانایی آنها در انتقال سیگنال نقش دارد. هنگامی که میزان پتاسیم پایین است، سلول های عصبی ممکن است به خوبی عمل نکنند و در نتیجه این احساسات غیر طبیعی ایجاد شود.
افزایش ادرار و تشنگی
برخی از افراد مبتلا به هیپوکالمی ممکن است افزایش ادرار و تشنگی را تجربه کنند. اگر سطح پتاسیم خون برای مدت طولانی پایین بماند و کلیه ها به دلیل آن آسیب ببینند، افزایش ادرار و تشنگی می‌تواند اتفاق بیفتد. همانطور که کلیه ها ادرار بیشتری تولید می کنند، تشنه تر می شوید زیرا بدن به شما سیگنال می دهد که مایعات خود را متعادل نگه دارید.
علائم در کودکان
بیشتر کودکان تنها زمانی علائم را تجربه می کنند که پتاسیم خون آنها به زیر آستانه 3 میلی اکی والان در لیتر برسد.
علائم هیپوکالمی در کودکان مشابه علائم در بزرگسالان است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضعف عضلانی
- گرفتگی عضلات
- یبوست
- آریتمی و تپش قلب
- اختلال عملکرد کلیه
اگر ضعف عضلانی بر عضلات تنفسی تأثیر بگذارد، نارسایی تنفسی یا مرگ رخ می دهد.
اگر کودک شما ضعف عضلانی متناوب را تجربه می کند، به خصوص زمانی که سابقه خانوادگی فلج دوره ای وجود دارد (شرایطی که باعث ضعف شدید عضلانی می شود)، برای ارزیابی و راهنمایی با پزشک خود تماس بگیرید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر استفراغ مداوم یا دوره های طولانی اسهال را تجربه کرده اید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر در حال حاضر داروهای ادرار آور مصرف می کنید و علائم هیپوکالمی دارید، از یک پزشک مشورت بگیرید. پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی میزان پتاسیم خون شما تجویز کند.
اگر هیپوکالمی شما خفیف است، ممکن است پزشک مصرف مکمل های خوراکی پتاسیم و خوردن غذاهای پر پتاسیم را توصیه کند. غذاهای سرشار از پتاسیم عبارتند از سبزیجات برگ دار، میوه های انگور، سبزیجات ریشه دار و مرکبات.
در موارد هیپوکالمی شدید، ممکن است لازم باشد پتاسیم از طریق ورید (داخل وریدی، IV) تجویز شود.
